Super Biznes: Franczyza wciąż na topie

Od 16 do 18 października Pałac Kultury i Nauki w Warszawie zamieni się w centrum biznesowych pomysłów. Na XII Targach Franczyzy wystawcy przedstawią ponad 150 pomysłów na franczyzę. To najlepszy sposób na poznanie funkcjonowania tego typu współpracy, na wybranie najlepszego partnera i nawiązanie kontaktów.

Najwięksi gracze

Rynek franczyzy w Polsce rozwija się dynamicznie. Co roku przybywa kilka tysięcy przedsiębiorstw na licencji. Rośnie liczba franczyzobiorców. W 1995 roku w Polsce istniały 23 systemy franczyzowe, w 2014 roku liczba sieci franczyzowych dobiła do tysiąca. W tym systemie działa już prawie 59 tys. placówek. A w tym roku może ich być nawet ponad 63 tys.

Franczyzy najczęściej kojarzą nam się z restauracjami szybkiej obsługi. I rzeczywiście według danych PROFIT System ("Raport o franczyzie w Polsce 2014") najwięcej systemów franczyzowych powstaje w gastronomii i branży odzieżowej. To jednak również te branże najczęściej notują porażki - w ubiegłym roku z franczyzy zrezygnowały 52 firmy, wśród nich po 11 było z branży odzieżowej i gastronomii. Do topowych franczyz gastronomicznych w Polsce należą w każdym razie światowy gigant McDonald's i Telepizza, która przywędrowała do Polski z Hiszpanii w 1992 roku. W branży odzieżowej prym wiedzie firma PAWO, sieć sklepów z męską odzieżą. PAWO w przeciwieństwie do większości oprócz modelu współpracy, w którym to franczyzobiorca jest odpowiedzialny za całość organizacji, jest drugi, w którym to centrala zajmuje się i zatrudnieniem pracowników, i znalezieniem lokalu. Wśród franczyzobiorców liderem od lat pozostaje branża spożywcza, supermarkety: Biedronka i Intermarché z produktami spożywczymi i przemysłowymi, oraz Bricomarché, sieć budowlano-dekoracyjna z niedrogimi rozwiązaniami dla domu i ogrodu. Najliczniejsza sieć w branży spożywczej to należąca do Eurocash marka abc - ma ponad 6,1 tys. sklepów. Wolniej rozwija się branża finansowa i bankowa, chociaż to właśnie tych placówek przybywało najszybciej w 2013 roku. Czołówka należy do BZ WBK, Meritum Banku, Alior Banku, Eurobanku, Getin Banku, które już zapowiadają otwarcie kolejnych placówek partnerskich.

Stały rozwój

Nie we wszystkich segmentach rynku ten rozwój jest równie dynamiczny. Potencjalni inwestorzy chętniej wybierają systemy franczyzowe, które są widoczne i sprawnie funkcjonują na rynku. Stąd największą popularnością cieszą się znane sieci marketów i restauracje szybkiej obsługi, których jest po prostu więcej i z usług których korzysta się znacznie częściej. Jak wskazuje raport PROFIT system, firmy coraz częściej podbijają mniejsze rynki lokalne. Na przykład Telepizza pozyskuje kolejnych partnerów biznesowych, a więc automatycznie gwarantuje sobie stały rozwój, dzięki skierowaniu franczyzy do mniejszych miast. To znacznie zredukowało koszty startu biznesu - o 20-30 proc. Firma konsultingowa PROFIT system jest aktywnie zaangażowana w organizację systemów franczyzowych. Powstała, kiedy rynek franczyzy w kraju zaczął się stabilizować, a eksperci z PROFIT system służyli merytorycznym wsparciem. Założyli również pierwszy w Polsce profil o tej tematyce: Franchising.pl, który przez kilka lat był jedynym źródłem wiedzy o franczyzie dla przedsiębiorców.

Ile to kosztuje?

Teoretycznie budowanie biznesu opartego na cudzym doświadczeniu jest mniej ryzykowane niż zakładanie go na własną rękę. Znana marka właściwie z automatu gwarantuje zaufanie klientów. To jednak nie gwarantuje sukcesu. Potrzebna jest również wiedza biznesowa i znajomość lokalnego rynku. Współpraca z największymi franczyzowymi firmami wymaga również dużych nakładów finansowych. I niekoniecznie mniejszych niż te potrzebne przy zakładaniu własnej firmy. Im bardziej znana marka, tym wyższa franczyza. Oczywiście w każdy przypadku warunki są ustalane i negocjowane indywidualne, ale posiadając 100 tys. zł, można już przebierać w ofertach licencji. Wystawcy na Targach Franczyzy oferują je od kilkunastu tysięcy do kilku milionów złotych. Kilkanaście tysięcy wystarczy na małe placówki bankowe czy gastronomiczne. W przypadku największych firm (supermarketów, stacji benzynowych) mówi się jednak o milionowych stawkach. W branży gastronomicznej duża firma, jak McDonald's, oczekuje posiadania środków minimalnych około 1,2 mln zł. Do sfinansowania całej inwestycji i tak potrzebny jest jednak kredyt. To jedna z najdroższych franczyz w Polsce, ale milionowa suma nie odstrasza chętnych - co roku McDonald's na targach pozyskuje jednego franczyzobiorcę. W przypadku Telepizzy oferty zaczynają się od 100 tys. zł. Supermarketowe giganty, jak Intermarché, to również kwoty milionowe, jeżeli w grę wchodzi inwestycja w nieruchomość. Jeżeli wyposażenie sklepu i towar zostaną kredytowane, i tak potrzebne jest około 400 tys. zasilające kapitał własny spółki. Zdecydowanie mniej środków wymaganych jest w sektorze bankowym. Wyposażenie placówki BZ WBK z dwoma stanowiskami to około 25 tys. zł, ale potrzebne jest również dodatkowe 60-70 tys. na pierwsze miesiące, kiedy placówka osiągnie rentowność.

Franczyzobiorca finansuje nie tylko otwarcie punktu, zakup towaru, ale również płaci za licencję, a później co miesiąc reguluje opłatę franczyzową. Według różnych szacunków średnio koszty franczyzy zwracają się w ciągu pierwszych trzech lat, ale oczywiście ma na to wpływ wiele czynników i w przypadku każdego biznesu może to wyglądać inaczej.

Przykłady nieudanych franczyz

Co roku kilkadziesiąt firm rezygnuje z rozwoju poprzez franczyzę

- w 2013 roku były to 52 firmy. Nie są to bankructwa. Przedsiębiorcy wycofują się, jeśli nie znajdują na nią nabywców. Z franczyzy zrezygnował m.in. Kolporter, z rozwoju w Polsce wycofała się szkoła językowa English First. Zdarzają się jednak bankructwa, jak to Agencji Finansowej Grosik.

Franczyza 2013 w liczbach

* ponad 44 proc. franczyzodawców zanotowało wzrost liczby placówek franczyzowych

* na rynku pojawiło się 101 nowych franczyz

* średnia inwestycja we franczyzę wyniosła 211,05 tys. zł w handlu i 105,73 tys. zł w usługach

* najwięcej nowych systemów przybyło w gastronomii (22)

* na koniec roku funkcjonowało 941 systemów na licencji

Zobacz też: Super Biznes: konsumenci i rynki potrzebują alternatywy do rozwoju

ZAPISZ SIĘ: Codziennie wiadomości Super Expressu na e-mail