"Ustawa Kamilka" została uchwalona 28 lipca ubiegłego roku. Od 15 lutego obowiązują przepisy dotyczące dodatkowej weryfikacji personelu – każda placówka w której praca wiąże się z kontaktami z dziećmi musi przestrzegać zasad bezpiecznej rekrutacji, tj. konieczne jest sprawdzenie nowych kandydatów w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
15 sierpnia wchodzą w życie kolejne przepisy ustawy, które nakładają na placówki takie jak przedszkola, szkoły, placówki oświatowo-wychowawcze, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, ale też podmioty świadczące usługi turystyczne, a nawet gabinety dentystyczne, obowiązek wdrożenia wszystkich standardów opisanych w ustawie. Chodzi np. o wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi (ze szczególnym uwzględnieniem zachowań niedozwolonych), zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu czy zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.
Brakuje wiedzy o tym, kto i jakie procedury powinien stworzyć
Mimo, że do wdrożenia procedur pozostał miesiąc, większość placówek wciąż nie wie, jak wywiązać się z nałożonych na nie obowiązków.
Z doświadczeń warszawskiej kancelarii Legalden, która specjalizuje się w pomocy organizacjom pozarządowym, wynika, że jedynie 10 procent podmiotów do których uda jej się dotrzeć posiada wdrożone „Standardy ochrony małoletnich”. Większość z nich ma problem z nową ustawą, nie wie też czy przepisy obejmują daną działalność. Brakuje też wiedzy, jak podejść do tematu ustalania procedur, nie mówiąc już o przeprowadzaniu weryfikacji, przygotowaniu polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem, dokumentacji szkoleń czy planu działań na wypadek nadużyć.
– W ostatnim czasie zgłasza się do nas bardzo wielu klientów, świadomych istoty posiadania odpowiednich procedur, którzy nie są w stanie opracować ich samodzielnie. Są to osoby prowadzące zajęcia szachowe dla szkół, oprowadzające wycieczki, psychologowie i terapeuci, szkoły tańca, nawet Koła Gospodyń Wiejskich, małe kluby jeździeckie i placówki medyczne. Każdy z nich, zgodnie z ustawą, musi mieć procedury dostosowane do charakteru i rodzaju prowadzonej działalności, nie może więc być mowy o “gotowcach”, o które pytania niestety też się pojawiają – mówi mecenas Karol Molendowski z kancelarii Legalden.
Dopasowanie specyfiki danej organizacji do nowych przepisów zawsze jest wyzwaniem. Tak było np. w przypadku Festiwalu Pol’and’Rock - największym festiwalu muzycznym w Polsce, który od wielu lat gości coraz więcej rodziców z małymi dziećmi.
– Dzieci były zawsze ważną częścią festiwalowej publiczności. Tegoroczny Festiwal Pol’and’Rock odbywa się jeszcze zanim, według przepisów, musielibyśmy wdrożyć wszystkie dokumenty, ale uznaliśmy, że to jest tak ważny temat, że już teraz wprowadziliśmy Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem, nowe obowiązki dla wszystkich podwykonawców, a także stworzyliśmy Punkt Bezpiecznego Dziecka – podkreśliła Lidia Niedźwiedzka-Owsiak, Dyrektor ds. Medycznych Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy.
Zdaniem niektórych przedstawicieli organizacji pozarządowych, wolontariat może ucierpieć przez wprowadzenie dodatkowych obowiązków formalnych. Jak podkreślają, ten obszar wymaga na pewno dodatkowych regulacji:
– Jednym z głównych wyzwań jest zapewnienie, aby wszyscy wolontariusze skupieni wokół organizacji i pracujący z dziećmi byli świadomi nowych przepisów i wiedzieli, jak je stosować. Moim zdaniem docelowo wolontariusze współpracujący z organizacją powinni być, chociażby zwolnieni z obowiązku ponoszenia opłat i warto by było rozwiązane to systemowo – uważa Kamil Wrzos z Fundacji Edukacyjnej Przedsiębiorczości.
Jak wyjaśnia radczyni prawna Natalia Kobus, dla podmiotów takich jak Fundacja, tworzenie procedur jest kwestią bardzo złożoną, a jeżeli tak jak w tym przypadku pojawiają się wolontariusze, sprawa komplikuje się jeszcze bardziej. Zgodnie z nowymi wymogami, wolontariusze mający kontakt z dziećmi muszą dostarczyć dokumenty do organizacji np. zaświadczenia z Krajowego Rejestru Sądowego, co jest i płatne i okupione wysiłkiem dla wolontariusza, jest jednak konieczne.
Konsekwencje braku wdrożenia przepisów
– Dla placówek, a dokładniej osób odpowiedzialnych za wdrożenie standardów, które w terminie do 15 sierpnia nie wprowadzą wymaganych procedur przewidziane są m.in. kary finansowe, ale na chwilę obecną te kwoty są niewspółmiernie niskie do powagi regulacji. Odpowiedzialność karna grozi także osobom, które nie wywiązują się z obowiązku weryfikacji kandydatów w zakresie sprawdzenia tych osób w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, sprawdzenia zaświadczeń z Krajowego Rejestru Karnego lub odpowiednika rejestru karnego w innym kraju, w zakresie określonych w ustawie przestępstw – mówi radczyni prawna Natalia Kolbus.
Wymogi dotyczące konieczności stosowania Standardów Ochrony coraz częściej pojawiają się też w konkursach grantowych.
– Ci, którzy nie wprowadzą odpowiednich procedur nie będą mogli liczyć na dodatkowe środki finansowe, a to zwykle jest najbardziej skuteczny motywator, by odpowiednio wywiązać się z obowiązków. Z naszych rozmów z klientami wynika też, że ważny jest odbiór społeczny - coraz więcej właścicieli i właścicielek firm mówi, że wdraża przepisy nie tylko ze względu na kary, ale przede wszystkim ze względu na to, że już dzisiaj dostają pytania o te procedury od swoich klientów. Wdrożenie Ustawy Kamilka staje się nie tylko przepisem, ale przede wszystkim dobrą praktyką, której konsumenci i partnerzy biznesowi oczekują – zauważa mecenas Karol Molendowski z kancelarii Legalden.
Dużą pracę w popularyzacji Ustawy Kamilka wykonuje Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. Darmowe webinary i porady można też znaleźć w portalu ngo.pl. Kompleksowo wdrożyć Standardy Ochrony Małoletnich w organizacji pomogą też kancelarie specjalizujące się w obsłudze NGO. Organizacje mogą też liczyć na ich pomoc w przygotowaniu szkolenia i dokumentów do samodzielnego uzupełnienia.
Polecany artykuł:
