Nowe prawo energetyczne dla przedsiębiorstw

1 października 2016 r. weszła w życie nowa ustawa o efektywności energetycznej. Prawo nakłada na duże firmy obowiązek sporządzania audytu energetycznego przedsiębiorstwa raz na cztery lata. Zmienia też system przyznawania świadectw efektywności energetycznej na bezprzetargowy.
Jedną z najważniejszych zmian w ustawie o efektywności energetycznej, która weszła w życie 1 października br., jest wprowadzenie obowiązku wykonania przez duże przedsiębiorstwa audytów energetycznych najpóźniej do 30 września 2017 r. To wymóg wynikający z unijnej dyrektywy z 2012 r., zgodnie z którą państwa członkowskie muszą osiągnąć do 2020 r. określony poziom oszczędności energii. Audyt energetyczny polega na szczegółowej analizie gospodarki energetycznej w przedsiębiorstwie, dzięki czemu można będzie określić, jakie działania należy podjąć, aby zwiększyć efektywność energetyczną firmy i obniżyć koszty rachunków. Audyt pozwoli przed-siębiorstwu uzyskać też informację o możliwych do uzyskania oszczędnościach energii, a jego rezultaty mogą być wykorzystywane do analiz oraz kontroli.

Kto ma obowiązek
W myśl ustawy zobowiązanym do przeprowadzenia audytu energetycznego lub do zlecenia jego przeprowadzenia jest przedsiębiorca w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, z wyjątkiem mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy. Krąg firm objętych tym obowiązkiem jest bardzo szeroki – dotyczy bowiem wszystkich dużych przedsiębiorstw niezależnie od branży i zużycia energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego.

Obowiązek sporządzania audytu energetycznego przedsiębiorstwa został nałożony na przedsię-biorcę, który co najmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie co najmniej 250 pracowników
lub
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych przekraczający równowartości w złotych 50 mln euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporząd-zonego na koniec jednego z tych lat przekroczyły równowartości w złotych 43 mln euro.

Audyt energetyczny powinien być przeprowadzany raz na 4 lata przez firmę niezależną od audyto-wanego przedsiębiorcy, dysponującą wiedzą oraz doświadczeniem zawodowym w przeprowadzaniu tego rodzaju audytu, bądź przez eksperta audytowanego przedsiębiorcy, jeżeli nie jest on bezpoś-rednio zaangażowany w audytowaną działalność tego przedsiębiorcy.
Przedsiębiorcy, który nie wykona obowiązkowego audytu energetycznego, grozi kara pieniężna – nie może być wyższa niż 5 proc. przychodu ukaranego.

Kto bez obowiązkowego audytu
Z obowiązku przeprowadzenia audytu energetycznego zwolniony jest przedsiębiorca mający:
1) system zarządzania energią określony w Polskiej Normie dotyczącej systemów zarządzania ener-gią, wymagań i zaleceń użytkowania (chodzi o normę PN-EN ISO 50001:2012 „Systemy zar-ządzania energią – Wymagania i zalecenia użytkowania")
lub
2) system zarządzania środowiskowego określony w normach europejskich (art. 2 pkt 13 rozpor-ządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie EMAS),
– jeżeli w ramach tych systemów przeprowadzono audyt energetyczny przedsiębiorstwa.

Jak przeprowadzić audyt
W nowych przepisach zmieniła się nieco sama definicja zakresu audytu energetycznego przedsię-biorstwa. W myśli ustawy audyt energetyczny przedsiębiorstwa:
 należy przeprowadzać na podstawie aktualnych, reprezentatywnych, mierzonych i możliwych do zidentyfikowania danych dotyczących zużycia energii oraz, w przypadku energii elektrycznej, zapotrzebowania na moc;
 powinien zawierać szczegółowy przegląd zużycia energii w budynkach lub zespołach budynków, w instalacjach przemysłowych oraz w transporcie odpowiadających łącznie za co najmniej 90 proc. całkowitego zużycia energii przez to przedsiębiorstwo;
 powinien się opierać, o ile to możliwe, na analizie kosztowej cyklu życia budynku lub zespołu budynków oraz instalacji przemysłowych, a nie na okresie zwrotu nakładów, tak aby uwzględnić oszczędności energii w dłuższym okresie, wartości rezydualne inwestycji długoterminowych oraz stopy dyskonta.
Przedsiębiorca przechowuje, do celów kontrolnych, dane związane z audytem energetycznym przez 5 lat.

Kiedy audyt
Zgodnie z art 51 ustawy przedsiębiorca zobowiązany do wykonania audytu energetycznego przed-siębiorstwa:
1) po raz pierwszy przeprowadza audyt w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (tj. od 1 października 2016 r.), a następnie zawiadamia prezesa URE o przeprowadzonym audycie w terminie 30 dni od dnia jego przeprowadzenia,
2) w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy zawiadamia prezesa URE o przeprowadzonym audycie energetycznym w przypadku, gdy przed dniem wejścia w życie ustawy, ale nie wcześniej niż przed dniem 5 grudnia 2012 r., przeprowadzony został audyt energetyczny przedsiębiorstwa spełniający wymagania ustawy.
Uwaga!
W tych dwóch przypadkach do zawiadomienia o przeprowadzonym audycie energetycznym należy dołączyć informację o możliwych do uzyskania oszczędnościach energii wynikających z przeprowadzonego audytu energetycznego przedsiębiorstwa.

Białe certyfikaty po nowemu
Znowelizowana ustawa o efektywności energetycznej zmienia też regulacje związane z białymi certyfikatami, czyli świadectwami efektywności energetycznej. Przedsiębiorstwa, które sprzedają prąd, ciepło lub gaz odbiorcom końcowym, by spełnić wymogi ustawy o efektywności ener-getycznej, są zobowiązane pozyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Ener-getyki określoną liczbę białych certyfikatów. Według wcześniejszych przepisów były one przyzna-wane przez Prezesa URE w drodze przetargu. Nowa ustawa znosi obowiązek przeprowadzenia przetargu, a to pozwoli na znaczne uproszczenie procedury wydawania świadectw efektywności energetycznej. Przedsiębiorstwa, które nie mają certyfikatów, nadal muszą wnosić specjalną opłatę zastępczą. Jednak nowe przepisy zakładają stopniowe odchodzenie od opłaty zastępczej. W 2016 r. opłata będzie mogła obejmować jeszcze 30 proc. zakresu nałożonego obowiązku, w 2017 r. będzie można uiścić opłatę w wysokości 20 proc., a w 2018 r. przedsiębiorca będzie mógł ponieść jedynie 10-procentową opłatę.