ZUS ma obowiązek przeliczyć emeryturę za każdym razem, gdy o to poprosisz. A jeśli nowa sytuacja okaże się mniej korzystna od starej, nic na tym nie tracisz. Nadal będziesz dostawać dotychczasowe, korzystniejsze dla ciebie świadczenie. Oto 10 sposobów na podniesienie emerytury.
1. Poszukaj brakujących dokumentów
Warto skontrolować, czy w wykazie zarobków, który został przedłożony do wniosku, wskazałeś rzeczywiście te najlepsze, jakimi dysponujesz. Sprawdź, czy nie miałeś zarobków, których nie dołączyłeś, starając się o emeryturę. Mogło się zdarzyć tak, że zostały dostarczone np. tylko te dokumenty, które były łatwe do zdobycia. Tymczasem każdy na nowo dostarczony dowód uwzględniony przez ZUS to szansa na wyższe świadczenie. Powstają nowe archiwa gromadzące dokumentację pracowniczą, z każdym rokiem powiększa się także wykaz zlikwidowanych i przekształconych firm opracowany przez ZUS. Część informacji można znaleźć, nie wychodząc z domu. Wystarczy przejrzeć strony internetowe www.zus.pl.
Warto więc sprawdzić, czy nie ma gdzieś dokumentacji, która podniesie wysokość świadczenia, np:
- dokumentów potwierdzających staż. Liczy się każdy dzień. Co prawda ustawa emerytalna pozwala płacić tylko za lata i miesiące. Może jednak zdarzyć się tak, że udokumentowano 30 lat pracy, 10 miesięcy i 29 dni. Do ustalenia prawa do emerytury ZUS uwzględnił cały ten okres, jednak przy jej obliczaniu przyjął tylko pełne lata i miesiące. Gdyby znalazł się 1 dzień, będziemy mieć kolejny pełny miesiąc, który będzie doliczony do emerytury,
- dokumentów, które potwierdzają okresy składkowe i nieskładkowe, takich jak: świadectwa pracy, legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenie potwierdzające ukończenie studiów oraz programowy tok ich trwania,
- dokumentów płacowych - np. druk Rp-7 wystawiony przez pracodawcę lub jego następcę prawnego, kopie list płac, zaświadczenia wydane przez archiwa lub inne placówki przechowujące dokumentację płacową, legitymacje ubezpieczeniowe zawierające wpisy o zarobkach. To wszystko może się przydać.
2. Dorabiaj
Do emerytury można dorobić. I to bez żadnych ograniczeń, jeśli skończyłaś 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna), nawet jeśli umowa o pracę z firmą, w której pracowałaś przed dniem nabycia prawa do emerytury, nie została rozwiązana. Jeśli natomiast jesteś tzw. wcześniejszym emerytem, obowiązują cię ograniczenia. W zależności od tego, jak duża jest to kwota, emerytura będzie wypłacana w całości, zmniejszona lub zawieszona. Przy czym nie ma znaczenia wysokość pobieranej emerytury.
3. Dorabiaj i przelicz
Warto pracować również po przyznaniu emerytury, bo liczy się to podwójnie. Po pierwsze, zarabia się pieniądze, po drugie dodatkowo przepracowany okres oraz ewentualnie osiągnięte zarobki podwyższą wysokość świadczenia. Liczy się każdy przepracowany miesiąc po przyznaniu emerytury, czyli staż pracy - pod warunkiem, że odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne. Natomiast uzyskane za ten czas zarobki podniosą podstawę wymiaru emerytury na ogół tylko wtedy, jeśli są wyższe od wskazanych we wniosku o emeryturę.
Co jeszcze trzeba zrobić?
Złożyć pismo do oddziału ZUS z informacją, że pobiera się emeryturę i jednocześnie zarabia. Należy poprosić o doliczenie stażu z tytułu wypracowania nowego okresu, a także o przeliczenie emerytury z tytułu uzyskania nowych zarobków, przy czym przynajmniej część z nich musi być uzyskana po przejściu na emeryturę. Dołącza się zaświadczenie o okresie pracy oraz o wysokości zarobków, wystawione przez pracodawcę.
Jeśli nowy wskaźnik podstawy wymiaru emerytury wyjdzie wyższy, do przeliczenia emerytury zostanie zastosowana kwota bazowa obowiązująca w dacie zgłoszenia wniosku o ponowne obliczenie emerytury. Tak wyliczone świadczenie, a więc z wyższym wskaźnikiem i obliczone od nowej kwoty bazowej, z pewnością będzie korzystniejsze.
4. Znalazłeś zarobki
Skorzystałeś z informacji wskazanych przy omawianiu sposobu pierwszego i dotarłeś do zarobków, których nie przedłożyłeś, ubiegając się o emeryturę. Przynieś do ZUS zaświadczenie - a pracownicy sprawdzą, czy przyjęcie zarobków z tego zaświadczenia do podstawy wymiaru będzie korzystne. Jeśli przechodziłeś na emeryturę jeszcze przed 1999 r., może korzystniejsze będą zarobki z innych 3, 4 czy 8 lat niż te, od których obliczono ci emeryturę. A może lepiej będzie przedstawić zarobki z 10 kolejnych lat, czy nawet z 20 lat wybranych ze wszystkich lat pracy? Warto sprawdzić. Pamiętaj jednak, że warunkiem takiego przeliczenia emerytury jest wyższy wskaźnik. Kwota bazowa będzie wprawdzie ta sama, jednak wyższy wskaźnik zagwarantuje wyższe świadczenie.
A może pracodawca wypłacił ci jakieś zaległe wynagrodzenie, za które opłacono składki na ubezpieczenia społeczne, a które pochodzi z okresu, z którego obliczono podstawę wymiaru emerytury? Nie zapomnij dostarczyć zaświadczenia - ZUS obliczy ponownie wysokość emerytury od wyższej podstawy wymiaru.
5. Zamiana emerytury wcześniejszej na emeryturę
To też może przynieść korzyści. Kto może zamienić emeryturę? Każdy, kto jest na wcześniejszej emeryturze (nieważne, kiedy na nią przeszedł), i osiągnął wiek emerytalny (60 lat kobieta i 65 lat mężczyzna). Ale najważniejszy warunek to podleganie ubezpieczeniu co najmniej przez 30 miesięcy po przejściu na wcześniejszą emeryturę (liczy się każde zajęcie, z tytułu którego odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne lub emerytalno-rentowe).
Niestety, kto płacił tylko składki zdrowotne, może wprawdzie uzyskać emeryturę z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (60 lat kobieta, 65 lat mężczyzna) i ponownie ustalić sobie emeryturę, ale będzie ona taka sama, jak ta wcześniejsza.
Na przyznanie nowej emerytury osobie mającej ustalone prawo do wcześniejszej emerytury nie ma wpływu pozostawanie tej osoby, w dacie zgłoszenia wniosku o nową emeryturę, w stosunku pracy. Do podjęcia wypłaty nowej emerytury konieczne jest natomiast - niezależnie od wieku osoby - rozwiązanie stosunku pracy z pracodawcą, u którego osoba ta była zatrudniona przed nabyciem prawa do drugiej emerytury. Jeżeli nie zostanie rozwiązany stosunek pracy, ZUS będzie płacił emeryturę przyznaną wcześniej.
Ile można zyskać? Każdy przypadek jest inny, wyliczany indywidualnie.
Gdyby jednak okazało się, że ustalona nowa emerytura jest niższa od poprzedniej, dostanie się świadczenie dotychczasowe.
Wszystko załatwia się w oddziale albo inspektoracie ZUS-u, wystarczy złożyć:
- wniosek na piśmie,
- dokumenty poświadczające okresy zatrudnienia, przebyte po dacie nabycia wcześniejszej emerytury.
6. Z renty na emeryturę
Gdy jesteś na rencie i osiągniesz wiek emerytalny, z renty przechodzisz na emeryturę. Kiedyś rencista sam musiał zabiegać o taką zamianę. Teraz przysługuje tzw. emerytura z urzędu, co znaczy, że ZUS sam przyznaje emeryturę tym rencistom, którzy osiągnęli wiek emerytalny.
Jeżeli jesteś na rencie i zarabiasz, przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, zgłoś do ZUS wniosek o przyznanie emerytury. Wraz z nim złóż dokumenty od pracodawcy potwierdzające pracę na etacie lub na zlecenie (jeśli płacona była składka na ubezpieczenia emerytalno-rentowe). Większy staż pracy i większe zarobki to wyższa emerytura. Korzyści może być tu więcej, ale to już zależy od indywidualnych uwarunkowań każdego rencisty, np. od tego, czy zarobki przyjęte do obliczenia podstawy wymiaru renty umożliwiają obliczenie podstawy wymiaru emerytury na nowo, a więc z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej. Jeśli tak - ZUS obliczy emeryturę z urzędu od nowej kwoty bazowej, obowiązującej w dacie osiągnięcia wieku emerytalnego.
7. Zbieg świadczeń
Co to znaczy? Są osoby, które mają ustalone prawo do dwóch lub więcej świadczeń. Osoby mające przyznaną rentę z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, z tytułu wypadku w drodze do lub z pracy, który miał miejsce przed 1.01.2003 r., bądź rentę inwalidy wojennego czy wojskowego z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą wojskową, albo rentę dla kombatantów lub osób represjonowanych. Gdy nabędą prawo do emerytury, oprócz renty mają prawo pobierać emeryturę, ale pod pewnymi warunkami.
8. Dodatki
Gdy emeryt ukończy 75 lat, ma prawo do dodatku pielęgnacyjnego w miesięcznej wysokości wynoszącej od
1 marca 2011 r. 186,71 zł. Wypłacany jest bez potrzeby składania wniosku. Podstawę do przyznania dodatku pielęgnacyjnego przed osiągnięciem tego wieku stanowi orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej uznające emeryta za niezdolnego do samodzielnej egzystencji.
9. Waloryzacja
"Podwyżka" emerytur to nic innego jak waloryzacja. Polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację, przez wskaźnik waloryzacji.
Zmiana wysokości emerytur w ramach waloryzacji następuje z urzędu, a jeśli wyplata świadczenia była wstrzymana - po jej wznowieniu z uwzględnieniem wszystkich kolejnych waloryzacji przypadających w okresie wstrzymania wypłaty.
10. Minimalne wynagrodzenie zamiast lat zerowych
Jeśli w chwili wyliczania emerytury nie udało ci się udowodnić wysokości uzyskiwanych zarobków w niektórych latach, to ZUS przyjmował do wyliczeń lata zerowe. Obecnie sytuacja jest korzystniejsza - w te miejsca przyjmuje się obowiązującą w tamtych latach wysokość płacy minimalnej (zasada ta dotyczy osób, które były zatrudnione na umowę o pracę). ZUS nie zamieni ci tego automatycznie, musisz złożyć wniosek o przeliczenie świadczenia.
Podcasty
Playlisty tematyczne
