Afera wokół CPK: Jak 160 hektarów państwowej ziemi trafiło w prywatne ręce tuż przed wyborami

• Ministerstwo Rolnictwa wydało zgodę na sprzedaż 160 ha ziemi za 22,8 mln zł mimo sprzeciwu władz CPK
• Działka kupiona przez wiceprezesa Dawtony może być wkrótce warta nawet 400 mln zł
• Na terenie zaplanowano tory szybkiej kolei oraz miasteczko przemysłowo-magazynowe
• Minister rolnictwa odwiedzał firmę biznesmena w trakcie kampanii wyborczej

Strategiczna działka dla CPK sprzedana tuż przed utratą władzy

Transakcja została sfinalizowana 1 grudnia 2023 roku, zaledwie dwanaście dni przed przejęciem władzy przez nową koalicję. Kupującym był Piotr Wielgomas, wiceprezes rodzinnej firmy Dawtona. To ta sama osoba, która od 2008 roku dzierżawiła tę ziemię od państwa.

Działka znajduje się w gminie Baranów koło Grodziska Mazowieckiego. To dokładnie tam, gdzie według planów z 2017 roku ma powstać Centralny Port Komunikacyjny. Przez nieruchomość mają przebiegać tory Kolei Dużych Prędkości.

Wartość ziemi CPK może wzrosnąć dwudziestokrotnie

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa sprzedał grunt za 22,8 mln złotych. Eksperci z branży nieruchomości szacują, że po zmianach przeznaczenia działka będzie warta od 200 do nawet 400 mln złotych. To potencjalny zysk rzędu kilkuset procent.

Z dokumentów spółki CPK wynika jasny plan zagospodarowania terenu. Na około 100 hektarach ma powstać strefa produkcyjno-magazynowa i usługowa. Kolejne 28 ha zaplanowano pod uprawę rolną z możliwością budowy farm fotowoltaicznych. Około 15 ha zostanie przeznaczonych pod tory kolejowe.

Sprzedaż działki CPK mimo sprzeciwu spółki państwowej

Władze Centralnego Portu Komunikacyjnego wielokrotnie interweniowały w sprawie planowanej sprzedaży. W czerwcu 2023 roku spółka CPK oficjalnie zawnioskowała do KOWR o przekazanie działki. Argumentowano, że teren jest kluczowy dla realizacji inwestycji.

KOWR nie przerwał jednak procedury sprzedaży. 6 września 2023 roku CPK ponownie poinformował agencję o strategicznym znaczeniu gruntu. Reakcji nie było. Cztery dni wcześniej minister infrastruktury umorzył postępowanie dotyczące cieków wodnych na działce. To otworzyło drogę do finalizacji transakcji.

Minister rolnictwa w firmie kupca ziemi CPK

19 września 2023 roku, w trakcie kampanii wyborczej, minister rolnictwa Robert Telus odwiedził zakłady Dawtony. Uczestniczył w uroczystym otwarciu linii do produkcji koncentratu pomidorowego. W tym samym czasie trwały procedury sprzedaży państwowej ziemi firmie rodziny Wielgomasów.

4 października zastępca dyrektora generalnego KOWR wystąpił do Ministerstwa Rolnictwa o zgodę na sprzedaż. 15 października odbyły się wybory parlamentarne. 23 października wiceminister Rafał Romanowski wydał zgodę na transakcję. 13 listopada KOWR ogłosił sprzedaż działki.

Problem z podpisem wiceministra przy sprzedaży ziemi

W listopadzie 2023 roku okazało się, że zgoda wiceministra Romanowskiego jest nieważna. Urzędnik podpisał dokument nieważnym podpisem elektronicznym. KOWR procedował sprzedaż bez wymaganych dokumentów.

27 listopada, w tzw. dwutygodniowym rządzie Morawieckiego, Romanowski zastąpił błędny podpis właściwym. To był ostatni moment - Robert Telus stracił stanowisko ministra rolnictwa tego samego dnia. Nowa minister Anna Gembicka objęła urząd zaledwie cztery dni przed finalizacją sprzedaży.

Nikt nic nie pamięta o sprzedaży działki CPK

Wszyscy zaangażowani w proces urzędnicy i politycy twierdzą dziś, że nie pamiętają szczegółów sprawy. Waldemar Humięcki, dyrektor generalny KOWR, zapewnia, że pierwszy raz słyszy o okolicznościach sprzedaży. To niemożliwe - zachowały się kierowane do niego pisma od władz CPK.

Jan Białkowski, zastępca dyrektora KOWR, również nie pamięta dokładnie sprawy. Rafał Romanowski twierdzi, że nikt nie informował go o kluczowym znaczeniu działki dla CPK. Robert Telus zaprzecza, by rozmawiał z rodziną Wielgomasów o zakupie ziemi.

Marcin Horała, ówczesny pełnomocnik rządu ds. CPK: "Przyznam szczerze, że nie pamiętam w tym momencie tej sprawy".

Nowy właściciel działki wspiera kampanię Trzaskowskiego

Po zmianie władzy rodzina Wielgomasów zmieniła także polityczne preferencje. Andrzej i Paweł Wielgomasowie wpłacili łącznie 130 tysięcy złotych na fundusz wyborczy Rafała Trzaskowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2025 roku.

Dawtona została również jednym z głównych sponsorów Campusu Polska Przyszłości. To cykliczne wydarzenie organizowane przez prezydenta Warszawy i kandydata KO na prezydenta.

Państwo wywłaszczy właściciela za miliony złotych

Spółka CPK potwierdza, że będzie pozyskiwać działkę na drodze wywłaszczeń. Dotyczyć to będzie jednak tylko około 15-hektarowego pasa ziemi pod tory kolejowe. Skarb Państwa zapłaci za to odszkodowanie liczone w milionach złotych.

Reszta działki pozostanie własnością Piotra Wielgomasa i jego firmy. To oznacza, że prywatny przedsiębiorca zyska grunt, którego wartość wielokrotnie wzrośnie dzięki państwowej inwestycji. Na pozostałych 145 hektarach może powstać dochodowe miasteczko biznesowe.

KOWR ma prawo odkupu działki przez pięć lat od sprzedaży. Agencja przekazała jednak, że nie zamierza z niego korzystać. Państwowa ziemia, strategiczna dla budowy CPK, pozostanie w prywatnych rękach.

GALERIA. CPK tak będzie wyglądało - wizualizacje