No to jak towarzysze, pomożecie?
Po krwawym Grudniu 1970 i odejściu Władysława Gomułki I sekretarzem KC PZPR został Edward Gierek. Już w styczniu na spotkaniu z aktywem partyjnym w Gańsku wygłosił przemówienie o odbudowaniu zaufania do partii i zadał słynne pytanie „Pomożecie?” Jednak wbrew oficjalnej propagandzie nie było głośnego „pomożemy”, sala odpowiedziała słabymi oklaskami. Mimo wysiłków Gierka, w połowie lutego objęły już cały kraj. W rezultacie władze odwołały ogłoszoną w grudniu podwyżkę na mięso.
Zjazd w kolorze
Próbny program telewizyjny w kolorze przy użyciu francuskiego systemu SECAM pojawił się w marcu 1971, później kolorowe audycje nadawane były raz w tygodniu, a od 6 grudnia codziennie. Była to bezpośrednia transmisja z otwarcia obrad VI zjazdu PZPR z Sali Kongresowej w Warszawie. Zjazd obradował pod hasłem „Aby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej”. Jednak mało kto mógł cieszyć się kolorową telewizją, odbiorniki były bardzo drogie i było ich mało. Radziecki „Rubin” kosztował tyle co średnia roczna pensja, ok. 25 tys. zł.
Otwarcie na świat
W październiku 1972 Edward Gierek wraz z małżonką składał wizytę we Francji. Po raz pierwszy w dziejach PRL przywódca partii komunistycznej w kraju kapitalistycznym był przyjmowany z honorami należnymi głowie państwa. Wcześniej, jako pierwszy urzędujący prezydent USA przyleciał do Polski Richard Nixon z małżonką. Ceremonię powitania transmitowała polska i amerykańska telewizja. Tłumy na ulicach Warszawy entuzjastycznie witały parę prezydencką. W 1971 r. otwarto granicę między Polską a NRD, można było ją przekraczać bez paszportu i wizy.
Coca-cola, Marlboro i banany
Coca-cola do Polski trafiła w 1972 roku dzięki umowie z amerykańskim koncernem. W tym samym czasie licencję uzyskała też Pepsi Cola. Nastąpił podział Polski na strefy: Coca- Cola w Warszawie i na Śląsku, Pepsi – Wielkopolska, Małopolska i Pomorze. Rok później w kioskach pojawiły się legendarne papierosy Marlboro.Coca-cola była początkowo rozlewana w Browarach Warszawskich. Co ciekawe, do Polski został sprowadzony nie tylko koncentrat, służący do przygotowania Coca-Coli, ale także 7 milionów charakterystycznych butelek. Później ruszyła produkcja butelek Coca-Coli w hucie szkła w Wołominie.
Po raz pierwszy od czasów przedwojennych Polacy na Boże Narodzenie mogli zjeść egzotyczne owoce – banany i kubańskie pomarańcze.
Wielkie inwestycje i boom budowlany
Dzięki zachodnim kredytom powstało szereg wielkich inwestycji. Fabryki domów pozwoliły na budowę prawie 300 tys. mieszkań rocznie. Stąd czasami Gierka nazywa się największym developerem w historii. Budynki z ''wielkiej płyty” stoją do dziś, mieszka w nich ok. 12 milionów Polaków.
Wybudowano Hutę Katowice, Fabrykę Fiata, Dworzec Centralny, Trasę Łazienkowską i Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie, Port Północny i Rafinerię w Gdańsku oraz słynną Gierkówkę z Warszawy do Katowic. W Piasecznie powstał zakład kineskopów kolorowych na licencji amerykańskiej,wtedy jedyny zakład w Europie produkujący tej klasy sprzęt.
Maluch
6 czerwca 1973 roku z fabryki Fiata w Bielsku-Białej wyjechał pierwszy Fiat-126, szybko nazwany przez Polaków maluchem. Był nieduży, ale nowoczesny. Oficjalnie kosztował 69 tys., przy średniej pensji 3,5 tys. zł. Kiedy został pokazany na pl. Defilad w Warszawie, z całej Polski zjechały się autokary pełne ludzi pragnących go zobaczyć. Malucha można było kupić na talony przydzielane przez władzę, za dolary lub na giełdzie. Przez wiele lat pozostawał jednym z najczęściej spotykanych samochodów na polskich drogach.
Wydarzenia w Ursusie i Radomiu
W czerwcu 1976 r. przeciw drastycznym podwyżkom cen zbuntowali się robotnicy Radomia i Ursusa. Protesty zostały brutalnie stłumione, wobec tysięcy strajkujących i demonstrujących na ulicach użyto gazów łzawiących i armatek wodnych. Milicja stosowała tzw. „ścieżki zdrowia”, polegające na biciu pałkami aresztanta biegnącego pomiędzy dwoma szeregami bijących. Gierkowska propaganda nazywała protestujących chuliganami i warchołami. W konsekwencji tych wydarzeń we wrześniu powstał opozycyjny wobec władzy Komitet Obrony Robotników (KOR).
Polecany artykuł:
Kartki na cukier i luksusy z Pewexu
W 1976 roku Gierek po protestach robotników wycofał się z części podwyżek, za to wprowadził kartki na cukier. Każdemu obywatelowi przysługiwało 2 kg na miesiąc. Sprzedawano go też po tzw. cenach komercyjnych, ponad dwukrotnie wyższych. Oprócz cukru tak można było kupić mięso, wędliny czy sery. Jednocześnie za waluty obce i bony - w sklepach Pewexu były zagraniczne luksusy- dżinsy, sprzęt RTV i AGD, markowe alkohole i papierosy.
ABBA w Studio 2
Za Gierka TVP nadawała niezapomniane „Studio 2”, najpopularniejszy program lat 70. W 1976 roku autorzy „Studia 2” sprowadzili do Polski szwedzki zespół ABBA Zespół był światową gwiazdą, a jej pojawienie się w Polsce było wydarzeniem porównywalnym z koncertem The Rolling Stones dziewięć lat wcześniej. Pierwsza emisja występu i kolejne powtórki przyciągały przed telewizory miliony widzów.
Wybór Polaka papieża i pierwsza wizyta w PRL
Dla partyjnych władz wybór Karola Wojtyły na papieża (16.10.1978) był szokiem, natomiast Polaków ogarnęła euforia, wszyscy byli dumni, że rodak został wyniesiony tak wysoko. Historycznym wydarzeniem, którym żyła cała Polska, była pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do ojczyzny. W czerwcu 1979 r. wszędzie witały go niezliczone tłumy, Polacy byli szczęśliwi.Ponieważ była to wizyta oficjalna, papież spotkał się w Belwederze z Gierkiem i władzami państwowymi.
Zima stulecia
Atak zimy na przełomie 1978/ 1979 dobił słabnącą polską gospodarkę. Brakowało węgla, fabryki musiały ograniczać produkcję. Ogromne opady śniegu i silny mróz, nawet do minus 30 st. C, sparaliżowały cały kraj. Nie działała komunikacja miejska, popękały szyny kolejowe i rury grzewcze. Mieszkańcy zasypanych miast i wsi z pomocą wojska odśnieżali ulice i chodniki.
Orły Górskiego
Dekada Gierka to pasmo sportowych sukcesów. Największy to oczywiście trzecie miejsce Orłów Górskiego na MŚ w piłce nożnej w RFN (1974). Był też złoty medal Wojciecha Fortuny w skokach narciarskich na olimpiadzie w Sapporo (1972) i siatkarzy w Montrealu (1976), zdobycie Mount Everestu przez Wandę Rutkiewicz i i wspaniałe biegi Ireny Szewińskiej, najlepszej w tym czasie lekkoatletki świata.
Pierwszy Polak w kosmosie
27 czerwca 1978 roku radziecki pojazd kosmiczny Sojuz wystartował w 8-dniową podróż kosmiczną z mjr Mirosławem Hermaszewskim na pokładzie. Wśród rzeczy, które Hermaszewski zabrał ze sobą na pokład Sojuza były m.in. portrety Gierka i Breżniewa. Po powrocie nasz jedyny kosmonauta stał się bohaterem narodowym.
Podcasty
Playlisty tematyczne
