Dodatek za wychowawstwo: od obietnic do realizacji?
Związek Nauczycielstwa Polskiego postuluje podniesienie minimalnego dodatku funkcyjnego dla wychowawców klas z 300 zł do 500 zł. Czy ten postulat zostanie spełniony?
W sierpniu 2023 roku ówczesny minister edukacji, Przemysław Czarnek, zapowiedział 100-procentową podwyżkę dodatku, co oznaczałoby wzrost do 600 zł. Niestety, obietnica ta nie została zrealizowana.
Pytanie brzmi: co w tej sprawie zrobi nowe kierownictwo Ministerstwa Edukacji Narodowej? Nauczyciele oczekują konkretnych działań i godnego wynagrodzenia za swoją ciężką pracę i wszechstronną rolę w kształtowaniu młodego pokolenia.
Dodatek funkcyjny dla wychowawców: 300 zł minimalnej gwarancji, ale samorządom brakuje środków
Zgodnie z art. 34a ust. 1 Karty Nauczyciela, nauczycielom pełniącym funkcję wychowawcy klasy przysługuje dodatek funkcyjny w wysokości nie mniejszej niż 300 zł. W ubiegłym roku samorządy zostały zobowiązane do dopłat do oświaty w kwocie 42 miliardów złotych. Z tego powodu, jak argumentują, nie stać ich na zwiększenie dodatków dla wychowawców.
Urszula Marus, dyrektorka ZS nr 1 w Wodzisławiu Śląskim, poproszona o wypowiedź dla portalsamorzadowy.pl, podkreśla, że choć autonomia samorządów jest istotna, to niezbędne są systemowe rozwiązania na poziomie centralnym, które wzmocnią polską edukację. Te regulacje muszą wiązać się z odpowiednim dofinansowaniem dla samorządów.
Wychowawcy: filary edukacji, niedoceniani i przeciążeni
Rola wychowawcy wykracza daleko poza standardowe obowiązki dydaktyczne. To oni stanowią dla uczniów oparcie w kwestiach emocjonalnych, społecznych i psychologicznych, pełniąc funkcję pierwszego kontaktu dla nich i ich rodziców w sprawach związanych z życiem szkolnym. Regularne zebrania, indywidualne konsultacje i codzienna opieka nad uczniami pozwalają wychowawcom na lepsze zrozumienie potrzeb swoich podopiecznych, ale wiążą się z ogromnym obciążeniem.
Niestety, zaangażowanie i poświęcenie wychowawców nie idzie w parze z wynagrodzeniem. Minimalny dodatek funkcyjny za pełnienie funkcji wychowawcy w szkole to zaledwie 300 zł. Samorządy, powołując się na brak środków, najczęściej wypłacają jedynie tę minimalną kwotę.
– Wielu wychowawców czuje się sfrustrowanych niskimi zarobkami, tym bardziej, że ich praca wykracza daleko poza podstawowe obowiązki. – komentuje dla cytowanego portalu Jerzy Szmajda, prezes Katowickiego Oddziału ZNP. – Dochodzi do tego prowadzenie ewidencji, korespondencja z rodzicami, spotkania i cała gama zadań związanych z opieką nad uczniami.
W Katowicach rozważano podniesienie dodatku do 400 zł. Mimo podpisania protokołu rozbieżności uchwały o dodatkach dla nauczycieli dwa lata temu, do tej pory nie udało się wprowadzić zmian.
Sytuacja wymaga pilnego rozwiązania. Niezbędne jest systemowe podwyższenie wynagrodzeń dla wychowawców, doceniające ich ciężką pracę i wszechstronną rolę w kształtowaniu młodych ludzi.
Dodatki dla wychowawców: samorządy chcą, ale nie mogą?
Samorządy, jako organy prowadzące szkoły, mają prawo podwyższać minimalną wysokość dodatku funkcyjnego dla wychowawców klas. Mogą to zrobić w drodze regulaminu wynagradzania, zgodnie z art. 30 ust. 6 ustawy - Karta Nauczyciela. Niestety, w większości przypadków tego nie robią.
Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich tłumaczy, że powodem jest brak środków. W ubiegłym roku samorządy zmuszone były dopłacić do oświaty 42 miliardy złotych.
– Doceniamy pracę nauczycieli i wychowawców – podkreśla Wójcik. – Jednak nasze możliwości finansowe są ograniczone.
Samorządowiec zwraca uwagę na dysproporcje między otrzymanymi a wydatkowanymi na edukację środkami.
– W zeszłym roku samorządy otrzymały na oświatę 63 miliardy złotych, a dopłaciły 42 miliardy – mówi. – Im większe miasto, tym więcej dokłada.
Sytuacja stawia pod znakiem zapytania sensowność minimalnego dodatku za wychowawstwo. Z jednej strony samorządy mają prawo go podwyższać, z drugiej zaś – często nie stać ich na to z powodu rosnących kosztów oświaty.
Wychowawcy wciąż czekają na godne wynagrodzenie. Czy systemowe zmiany są jedyną nadzieją?
Urszula Marus, dyrektorka ZS nr 1 w Wodzisławiu Śląskim, przyznaje, że dodatek za wychowawstwo powinien być wyższy, biorąc pod uwagę zakres obowiązków i zaangażowanie wychowawców. Rozumie jednak trudną sytuację samorządów, nawet w tych, które mocno wspierają oświatę, jak Wodzisław Śląski.
Dyrektorka opowiada się za systemowym rozwiązaniem problemu. W podobnym tonie wypowiada się Związek Miast Polskich, który również zapowiada postulaty w tym zakresie. Według Marka Wójcika ze Związku Miast Polskich konieczne są zmiany systemowe, które obejmą:
- Określenie wizji edukacji w perspektywie 15-20 lat, uwzględniając zmiany demograficzne.
- Wprowadzenie stałego, obiektywnego i uczciwego mechanizmu waloryzacji pensji nauczycielskich.
- Zapewnienie samorządom odpowiednich środków na finansowanie wychowania przedszkolnego.
Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich podkreśla, że te kwestie będą kluczowe podczas dyskusji nad nowymi zasadami kształtowania dochodów jednostek samorządu terytorialnego.
Podcasty
Playlisty tematyczne
