Co to jest kompensówka?
Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych dla nauczycieli. Kompensówka przysługuje nauczycielom pracującym w szkołach, przedszkolach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i w specjalnych ośrodkach wychowawczych.
Nauczyciele korzystający z kompensówek otrzymują takie same odprawy, jak przechodzący na normalne emerytury. Mogą także liczyć na identyczne świadczenia socjalne, co nauczyciele emeryci. Obowiązuje ich jednak warunek: jeżeli pobierają świadczenie, to nie mogą dalej pracować w szkole, przedszkolu lub ośrodku (np. w niepełnym wymiarze godzin). Zgodnie z obowiązującą od 2009 r. ustawą nauczycielowi pobierającemu kompensówkę nie wolno też zatrudnić się w szkole, przedszkolu lub ośrodku, nawet jeśli zajmowane stanowisko nie ma nic wspólnego z pracą dydaktyczną. Jeśli nauczyciel podejmie inną pracę, niż w zawodzie, to będzie nadal mógł pobierać pieniądze z tytułu świadczenia.
Kompensówka – zmiany w przyznawaniu świadczenia
W 2022 roku na mocy uchwalonej ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy do 31 sierpnia 2023 r. możliwe jest zatrudnienie na stanowisku pomocy nauczyciela lub nauczyciela w oddziale przygotowawczym dla uczniów z Ukrainy nauczyciela pobierającego świadczenie kompensacyjne bez utraty tego świadczenia. Zatrudniać się mogą też nauczyciele języka polskiego lub nauczyciele prowadzący dodatkową naukę języka polskiego.
Kiedy najlepiej przejść na świadczenie kompensacyjne?
Zgodnie z obowiązującą od 2009 r. ustawą o świadczeniach kompensacyjnych, może ono być przyznawane nauczycielom mającym 30-letni staż pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej i pracującym na co najmniej jedną drugą etatu. Wiek uprawniający do świadczenia ma wzrastać w latach 2014-2032, począwszy od 55. roku życia aż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.
Nauczyciel w latach 2021-2022 mógł otrzymać kompensówkę, jeśli ukończył 55 lat (kobieta) i 59 lat (mężczyzna). W latach 2023-2024 może ją otrzymać jeśli ukończy 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna). W latach 2025-2026 będzie mógł ją otrzymać, jeśli ukończy 56 lat (kobiety) i 61 lat (mężczyzna), w latach 2027-2028 – odpowiednio 57 lat i 62 lata, w latach 2029-2030 odpowiednio 58 lat i 63 lata, w latach 2031-2032 odpowiednio 59 lat i 64 lata.
Ile wynosi kompensówka dla nauczycieli?
Z danych ZUS wynika, że w marcu 2023 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,2 tys. osób, przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 3578,72 zł. W kwietniu 2023 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,1 tys. osób, przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 3561,09 zł. Pieniądze na nauczycielskie świadczenia kompensacyjne nie pochodzą z odprowadzanych składek, ale z budżetu państwa.