Nowe zasady waloryzacji. Czy kluczowe świadczenie seniorów ulegnie zmianie?

• Waloryzacja emerytur w 2026 roku wyniesie zaledwie 4,88 proc. – to najniższa podwyżka od pięciu lat
• Minimalna emerytura wzrośnie z 1878,91 zł do 1970,60 zł brutto, a trzynastki i czternastki będą wynosić 1970,60 zł
• Ministerstwo Rodziny zabiega o zmianę mechanizmu waloryzacji – propozycja zakłada podniesienie składnika płacowego z 20 do 35 proc. realnego wzrostu wynagrodzeń
• Czternastka trafi do mniejszej liczby seniorów, bo limit świadczeń pozostaje na poziomie 2900 zł, a waloryzacja podnosi emerytury

Waloryzacja emerytur 2026 najniższa od lat

Wskaźnik waloryzacji świadczeń emerytalnych w 2026 roku ma wynieść jedynie 4,88 proc. To efekt malejącej inflacji. Dla porównania w 2023 roku emerytury wzrosły o 14,8 proc., w 2024 roku o 12,12 proc., a w 2025 roku o 5,55 proc. Trend spadkowy jest wyraźny.

Na waloryzację emerytur, trzynastki i czternastki w przyszłorocznym budżecie zaplanowano 55 mld zł. Mimo imponującej kwoty, to właśnie ta waloryzacja będzie najskromniejsza od pięciu lat.

Konkretne kwoty emerytur po waloryzacji w 2026 roku

Po waloryzacji minimalna emerytura wzrośnie z obecnych 1878,91 zł do 1970,60 zł brutto. Najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy zwiększy się z 1409,18 zł do 1477,95 zł brutto.

Oto przykładowe kwoty świadczeń po waloryzacji w 2026 roku (więcej w GALERII poniżej):

• emerytura 2000 zł wzrośnie do 2097,60 zł (netto: 1813,39 zł)
• emerytura 2500 zł wzrośnie do 2622 zł (netto: 2371,02 zł)
• emerytura 3000 zł wzrośnie do 3146,40 zł (netto: 2785,23 zł)
• emerytura 3500 zł wzrośnie do 3670,80 zł (netto: 3200,43 zł)
• emerytura 4000 zł wzrośnie do 4195,20 zł (netto: 3614,60 zł)
• emerytura 5000 zł wzrośnie do 5244 zł (netto: 4442,04 zł)

Końcowy wskaźnik waloryzacji emerytur poznamy na początku 2026 roku, gdy GUS poda oficjalne dane o inflacji i wzroście płac w 2025 roku.

GALERIA. Waloryzacja emerytur i rent - współczynnik waloryzacji 4,88 

Trzynastki i czternastki dla seniorów w 2026 roku

Wysokość trzynastek i czternastek odpowiada kwocie minimalnej emerytury. W 2026 roku będzie to 1970,60 zł brutto (1667,89 zł netto). To więcej niż w bieżącym roku.

Trzynastki w pełnej wysokości otrzymają wszyscy emeryci i renciści. Czternastki są wypłacane z zastosowaniem kryterium dochodowego. Próg wynosi 2900 zł i od początku programu nie uległ zmianie.

Osoby z emeryturą do 2900 zł otrzymają czternastkę w pełnej kwocie (1667,89 zł netto). Dla świadczeń przekraczających ten próg czternastka będzie stopniowo zmniejszana. Przy emeryturze 3000 zł czternastka wyniesie 1362,02 zł netto, przy 3500 zł – 947,82 zł netto, a przy 4000 zł – 533,61 zł netto. Seniorzy otrzymujący 4600 zł i więcej nie dostaną czternastki.

Rząd planuje zmianę mechanizmu waloryzacji emerytur

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej kierowane przez Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk analizuje możliwości zmiany systemu waloryzacji. Celem jest uniknięcie symbolicznych, groszowych podwyżek w okresach niskiej inflacji.

Wiceminister Aleksandra Gajewska w odpowiedzi na interpelację poselską ujawniła, że preferowanym rozwiązaniem jest zwiększenie elementu płacowego we wskaźniku waloryzacji. Chodzi o podniesienie udziału realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z ustawowych 20 proc. do wyższego poziomu.

Ministerstwo proponowało 35 proc. zamiast 20 proc.

Przy pracach nad projektem budżetu na 2026 rok resort rodziny zabiegał o istotną zmianę. Propozycja zakładała uwzględnienie nie 20 proc., a 35 proc. realnego wzrostu płac przy wyliczaniu wskaźnika waloryzacji. Taka modyfikacja pozwoliłaby podnieść emerytury o ponad 5 proc.

Ostatecznie na tę zmianę się nie zdecydowano. Rząd nie zamyka jednak sprawy i czeka na ostateczne dane GUS dotyczące inflacji i wzrostu wynagrodzeń w 2025 roku. Zmiana mogłaby zostać wprowadzona w ramach negocjacji w Radzie Dialogu Społecznego lub rozporządzeniem Rady Ministrów, bez konieczności zmiany ustawy.

Druga waloryzacja emerytur w 2026 roku mało prawdopodobna

Rząd przewidział możliwość uruchomienia drugiej waloryzacji świadczeń w ciągu roku, ale pod jednym warunkiem. Musiałaby nastąpić, gdyby wzrost cen przekroczył 5 proc.

Taki scenariusz w najbliższym czasie jest mało prawdopodobny. Inflacja wyraźnie spada, co z jednej strony jest dobrą wiadomością dla gospodarki, ale z drugiej strony oznacza niższe waloryzacje emerytur i rent. Dlatego ministerstwo poszukuje rozwiązań systemowych, które zapewnią godne podwyżki świadczeń nawet przy niskiej inflacji.