W zasadzie to ZUS lub KRUS w twoim imieniu ma obowiązek rozliczyć się z fiskusem z pobieranych przez ciebie świadczeń. Każdy rencista lub emeryt do końca lutego 2010 roku powinien już otrzymać od ZUS lub KRUS formularz PIT-40A (roczne obliczenie podatku przez organ rentowy) lub PIT-11A (informacja o dochodach uzyskanych od organu rentowego).
Kiedy ZUS lub KRUS cię wyręczy
W zdecydowanej większości przypadków ZUS lub KRUS wyręcza emerytów i rencistów w rozliczeniach z fiskusem. Instytucje te - jako płatnicy świadczeń - przez cały rok co miesiąc pobierały zaliczki na podatek dochodowy od wypłacanych emerytur i rent, świadczeń przedemerytalnych i zasiłków przedemerytalnych, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, rent strukturalnych oraz rent socjalnych. Natomiast po upływie roku podatkowego ZUS i KRUS powinny sporządzić i przekazać roczne obliczenie podatku na druku PIT-40A zarówno świadczeniobiorcom, jak i urzędowi skarbowemu, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania emeryta lub rencisty w ostatnim dniu roku podatkowego. W przypadku osób mieszkających za granicą - do urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.
W związku z tym emeryt lub rencista, który otrzymał z ZUS lub z KRUS PIT-40A i poza emeryturą lub rentą (wypłacaną przez cały czas przez tę samą jednostkę organizacyjną ZUS lub KRUS) w 2009 r. nie miał innych dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (dochód z gospodarstwa rolnego nie zalicza się do tych dochodów), nie ma obowiązku składania w urzędzie skarbowym dodatkowego zeznania podatkowego. Warunek - świadczenia z ZUS lub KRUS były wypłacane przez cały rok podatkowy (od stycznia do grudnia 2009 r.). Podatek obliczony przez ZUS lub KRUS będzie wówczas tzw. podatkiem należnym emeryta lub rencisty za rok 2009.
Uwaga!
Nie musisz płacić podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r., jeśli twój roczny przychód podlegający opodatkowaniu nie przekroczył w 2009 r. kwoty 3091 zł.
Ważne:
ZUS czy KRUS nie wyręczą cię, jeśli otrzymujesz emeryturę lub rentę, ale dodatkowo prowadzisz własną działalność gospodarczą
Jeśli masz emeryturę i dorabiasz
Nie zawsze jednak możesz liczyć na to, że ZUS lub KRUS ostatecznie rozliczy się za ciebie z fiskusem. Nie stanie się tak, jeśli otrzymywałeś świadczenie tylko przez część roku. Podobnie - gdy przez część roku byłeś zatrudniony, a przez pozostałe miesiące pobierałeś rentę lub emeryturę albo gdy pracowałeś i jednocześnie pobierałeś świadczenie. ZUS lub KRUS wystawia ci wówczas PIT-40A i rozlicza z osiąganych dochodów z emerytury czy renty. Natomiast od firmy, w której pracowałeś, powinieneś otrzymać formularz PIT-11, w którym pracodawca wykazuje twoje zarobki w czasie trwania umowy o pracę oraz pobrane zaliczki na podatek dochodowy. Wówczas, na podstawie tych informacji, (od pracodawcy na PIT-11 oraz z ZUS lub KRUS na PIT-40A), powinieneś samodzielnie wypełnić i złożyć w urzędzie skarbowym PIT-37.
ZUS czy KRUS nie wyręczą cię również, jeśli otrzymujesz emeryturę lub rentę, ale dodatkowo prowadzisz własną działalność gospodarczą. Musisz sam się rozliczyć z urzędem skarbowym, wypełniając i składając PIT-36.
Kiedy sam rozliczasz się z fiskusem
Nie tylko, gdy dodatkowo zarabiasz, sam musisz do końca kwietnia złożyć rozliczenie podatkowe za 2009 rok. ZUS czy KRUS nie rozliczy cię też, gdy:
- emeryturę lub rentę wypłacała ci w ciągu 2009 r. więcej niż jedna jednostka organizacyjna ZUS lub KRUS (np. emeryt lub rencista zmienił miejsce zamieszkania i wypłatę emerytury/renty podjął inny oddział lub inspektorat ZUS czy kasa KRUS),
- emeryturę lub rentę wypłacał ci KRUS, a następnie ZUS albo odwrotnie,
- chcesz skorzystać z ulg podatkowych (np. z tytułu wychowywania dzieci, z tytułu wydatków na cele rehabilitacyjne czy użytkowania Internetu albo z tytułu dokonania darowizny na cele organizacji pożytku publicznego, kultu religijnego, krwiodawstwa lub darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą),
- chcesz wnioskować o przekazanie 1 proc. podatku należnego na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego,
- chcesz skorzystać z preferencyjnego sposobu rozliczania - np. ze wspólnego opodatkowania dochodów z małżonkiem lub w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Jeżeli zamierzasz skorzystać z tych ulg lub odliczeń, sam musisz złożyć zeznanie podatkowe we właściwym urzędzie skarbowym (formularz PIT-36 lub PIT-37), w terminie do 30 kwietnia 2010 roku.
Ważne!
Roczne obliczenie podatku dochodowego przez ZUS lub KRUS (otrzymanie formularza PIT-40A) nie oznacza, że nie możesz samodzielnie rozliczyć podatku w urzędzie skarbowym, np. gdy masz prawo do skorzystania z ulg czy odliczeń. W takim przypadku kwoty do rozliczenia w rocznym zeznaniu PIT-37 przepisujesz z formularza PIT-40A oraz składasz wraz z PIT-37 załącznik PIT-O, w którym wykazujesz kwotę ulgi.
Kiedy emeryt lub rencista nie musi składać PIT
Niektórym rencistom ZUS i KRUS wypłacają świadczenia, które są zwolnione z podatku dochodowego. Takie osoby nie muszą składać zeznania podatkowego w urzędzie skarbowym.
Świadczenia zwolnione od podatku dochodowego to:
- renty przyznane na podstawie odrębnych przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
- renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
- dochody z tytułu emerytur lub rent otrzymywanych przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w okresie wojny 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów (pod warunkiem przedstawienia w ZUS odpowiednich dokumentów).