Emerytura cywilna i mundurowa - kiedy można je połączyć?

Spis treści

1. Maksymalna wysokość świadczenia
2. Większość woli jedną, większą emeryturę
3. Kto nie może mieć dwóch emerytur
4. Kto może mieć dwie emerytury

System emerytalny dla funkcjonariuszy służb mundurowych i żołnierzy zawodowych jest odrębny od powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że osoby te zazwyczaj nabywają prawo do emerytury mundurowej na podstawie odrębnych przepisów i zasad.

Te regulacje, to:

• art. 4 ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2024 r. poz. 242), oraz
• art. 4 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280, 1429 i 1834).

Ustawodawstwo dotyczące emerytur dla byłych funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy po zakończeniu służby pracowali „cywilnie” i odprowadzali składki na ubezpieczenie społeczne, jest dość skomplikowane. W szczególności należy zwrócić uwagę na datę rozpoczęcia służby:

• Emeryci, którzy rozpoczęli służbę przed 2 stycznia 1999 r.: Mogą pobierać tylko jedną z przysługujących im emerytur: „mundurową” lub z FUS. Wybór należy do emeryta.
• Emeryci, którzy rozpoczęli służbę po 2 stycznia 1999 r.: Po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego mogą uzyskać drugą emeryturę (z ZUS),Obliczoną wyłącznie za okresy „cywilnego” zatrudnienia.

Ustawa emerytalna stanowi, że osoba uprawniona do emerytury mundurowej może mieć, z tytułu pracy objętej ubezpieczeniem społecznym, przyznaną drugą emeryturę na podstawie tej ustawy, ale musi spełniać warunki wymagane do przyznania takiej emerytury bez uwzględnienia okresów służby zawodowej, jeżeli wnioskodawca ma ustalone prawo do emerytury „mundurowej”.

Przy wyliczaniu emerytury mundurowej dla osób, które rozpoczęły służbę przed 2 stycznia 1999 r., można uwzględnić nie tylko okresy zawodowej służby mundurowej, ale również inne okresy, wymienione w ustawie emerytalnej. Okresy składkowe poprzedzające służbę w wymiarze 3 lat są liczone po 2,6 procent podstawy wymiaru. A więc w wymiarze znacznie korzystniejszym niż w systemie ubezpieczeń społecznych, gdzie okresy składkowe liczy się po 1,3 proc. podstawy wymiaru. Jednak nie wszystkie udowodnione okresy zatrudnienia cywilnego mogą być uwzględniane w każdym przypadku w wysokości emerytury „mundurowej”.

Okresy składkowe poprzedzające służbę w wymiarze 3 lat są liczone po 2,6 procent podstawy wymiaru. A więc w wymiarze znacznie korzystniejszym niż w systemie ubezpieczeń społecznych, gdzie okresy składkowe liczy się po 1,3 proc. podstawy wymiaru. Jednak nie wszystkie udowodnione okresy zatrudnienia cywilnego mogą być uwzględniane w każdym przypadku w wysokości emerytury „mundurowej”.

Maksymalna wysokość świadczenia

Maksymalny wymiar emerytury mundurowej, bez uwzględnienia dodatków pielęgnacyjnego, dla sierot zupełnych, kombatanckiego i za tajne nauczanie, nie może przekraczać 75 procent podstawy wymiaru. Wynika z tego, że praca w cywilu procentuje tylko w przypadku emerytów, którzy nie osiągnęli maksymalnego wymiaru emerytury mundurowej.

Większość woli jedną, większą emeryturę

Większość emerytów, których emerytura ustalana jest na podstawie przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy, chce mieć doliczone do wysługi emerytalnej okresy pracy cywilnej, co zwiększa wysokość pobieranego przez nich świadczenia. W praktyce z takiej opcji nie mogą korzystać tylko byli funkcjonariusze z bardzo długim stażem służby, pozwalającym na ustalenie im maksymalnej wysokości emerytury od razu po zwolnieniu ze służby.

Kto nie może mieć dwóch emerytur

Zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy i ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych, tylko jedną z przysługujących mu emerytur - „mundurową” albo emeryturę z FUS, może pobierać taki emeryt „mundurowy”, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 roku. Osoba taka nie może mieć wypłacanych obu świadczeń ze względu na wymienioną już wyżej zasadę, mówiącą, że w wymiarze przysługującej jej emerytury mundurowej mogą być uwzględniane nie tylko okresy zawodowej służby, ale także okresy składkowe i nieskładkowe wymienione w ustawie emerytalnej. Osoba, która wstąpiła do służby przed dniem 2 stycznia 1999 r., może pobierać tylko jedną z przysługujących emerytur: emeryturę mundurową (obliczoną za okresy służby oraz pracy z okresy pracy cywilnej), bądź emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Kto może mieć dwie emerytury

W przypadku osób, które wstąpiły do służby po 2 stycznia 1999 r., możliwe jest pobieranie dwóch emerytur, a to dlatego, że w wymiarze emerytur mundurowych przyznawanych takiej osobie, są uwzględniane wyłącznie okresy służby zawodowej. Jednak na mocy nowych przepisów, w przypadku funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych przyjętych do służby po 1 stycznia 1999 r., ale przed 1 października 2003 r. oraz mających co najmniej 25 lat służby, okresy pracy cywilnej przypadające przed służbą i po służbie mogą być doliczone na wniosek funkcjonariusza lub żołnierza do wysługi emerytalnej mundurowej w wymiarze 1,3 proc. za każdy rok pracy. Grupa funkcjonariuszy i żołnierzy, o których mowa, podejmując decyzję o przejściu na emeryturę, ma do wyboru:

• albo doliczenie pracy cywilnej do emerytury mundurowej i tym samym pobieranie jedynie emerytury mundurowej,
• albo niedoliczanie pracy cywilnej do emerytury mundurowej i zachowanie prawa do dwóch emerytur.

Listen on Spreaker.