Przełom w emeryturach. Wyższe emerytury dla seniorów w Polsce

Sprawiedliwość dla emerytów. Resort zapowiada Zmiany

Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej, Sebastian Gajewski, poinformował w Sejmie o przygotowywanym projekcie ustawy, który ma na celu naprawienie krzywd wyrządzonych emerytom przez zmiany w systemie emerytalnym wprowadzone w 2012 roku. Projekt dotyczy osób, które pobierały lub pobierają emerytury wcześniejsze przyznane im przed 6 czerwca 2012 roku. Wiceminister Gajewski przypomniał, że kluczowa zmiana w systemie emerytalnym nastąpiła w 1999 roku, kiedy to zmieniono wymiar świadczenia ze zdefiniowanego na zdefiniowaną składkę oraz ograniczono możliwość przechodzenia na wcześniejsze emerytury. "Nowym systemem zostały objęte osoby urodzone po 31 grudnia 1948 roku. Dla części ubezpieczonych, w tym, w szczególności tych urodzonych pod koniec lat 40 oraz w latach 50, zmiana systemu emerytalnego była z reguły niekorzystna" - powiedział Gajewski, cytowany przez PAP.

Przywileje łagodzące skutki reformy

Ustawodawca wprowadził przywileje, które miały złagodzić skutki wejścia do nowego systemu emerytalnego dla osób urodzonych w latach 40. i 50. Należała do nich możliwość przechodzenia na emeryturę wcześniejszą na zasadach obowiązujących w starym systemie emerytalnym, a następnie po kilku latach pobierania emerytury wcześniejszej możliwości wystąpienia o emeryturę powszechną. Jednak  okazało się, ze łączenie tych dwóch systemów emerytalnych doprowadziło do tego, że im dłużej świadczeniobiorca pobierał emeryturę wcześniejszą, tym większa była jego emerytura powszechna.

Rozwiązaniem tego problemu miały być zmiany wprowadzone w 2012 roku, które przewidywały pomniejszenie podstawy emerytury powszechnej o kwoty pobranych poprzednio emerytur wcześniejszych. "Problem w tym, że przepis ten wszedł w życie z półrocznym vacatio legis i znalazł zastosowanie do wszystkich emerytów, którzy przed jego wejściem w życie pobierali emerytury wcześniejsze, a nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. W chwili ustalenia swojego prawa do emerytury wcześniejszej nie mogli, więc przewidzieć, w jaki sposób pobieranie tej emerytury przełoży się na wysokość ich przyszłej emerytury powszechnej" - zaznaczył Gajewski.

Kobiety z rocznika 1953: symbol niesprawiedliwości

Szczególnie dotkliwie zmiany odczuły kobiety z rocznika 1953, które o zastosowaniu mechanizmu pomniejszania dowiedziały się na kilka miesięcy przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Problem ten został rozwiązany ustawą z czerwca 2020 roku. "Uszczerbek, który odniosły te grupy jest nieco mniejszy niż w przypadku kobiet urodzonych w 1953 roku. Wymaga jednak - i to jest stanowisko ministerstwa rodziny, pracy i polityki społecznej - odpowiedniej kompensaty" - powiedział Gajewski.

Resort rodziny i polityki społecznej przygotował nawet projekt ustawy, który przewiduje, że emeryci, którzy pobierali lub pobierają wciąż emerytury wcześniejsze, przyznane im przed 6 czerwca 2012 roku, i osiągnęli powszechny wiek emerytalny oraz nabyli prawo do emerytury powszechnej po 2012 roku, będą mieli prawo do ponownego ustalenia wysokości emerytury powszechnej bez pomniejszania o uprzednio pobrane emerytury wcześniejsze.

"Ponowne ustalenie wysokości emerytury powszechnej nastąpi na datę zgłoszenia wniosku o tę emeryturę, a jeśli ktoś tego wniosku nie złożył (...), to takie osoby będą mogły sobie ponownie ustalić wielkość emerytury powszechnej na datę osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego" - powiedział Gajewski.

Waloryzacja i wypłata wyższych świadczeń

Tak ustalona wysokość emerytury powszechnej zostanie przewaloryzowana do czerwca 2026 roku i zostanie wypłacona w nowej, wyższej kwocie. Ponowne ustalenie emerytury powszechnej nastąpi z urzędu, bez konieczności składania wniosku.

Projekt ustawy został wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych rządu, zapewnione zostało finansowanie przez ministerstwo finansów i w najbliższych dniach zostanie skierowany do uzgodnień resortowych.

"W ten sposób ostatecznie zostanie rozwiązany problem pokrzywdzenia grup emerytów przez sposób wejścia w życie art, 25 ust. 1b ustawy emerytalnej nie tylko w stosunku do rocznika 1953" - powiedział Gajewski.