Rezerwiści bez pieniędzy za ćwiczenia wojskowe! Nikt im nie chce wypłacić rekompensaty

Rekompensata za utracone zarobki. Kto powinien wypłacić pieniądze?

Przepisy dotyczące wypłaty rekompensaty za utracone zarobki po ćwiczeniach wojskowych są niejasne. Żołnierze nie mają pewności do kogo zwrócić się ws. wypłaty świadczeń. Zwrócili się z prośbą do Rzecznika Praw Obywatelskich o ustalenie włąściwego organu uprawnionego do wypłaty świadczenia rekompensującego utracone zarobki, w związku z odbytymi ćwiczeniami wojskowymi w 2022 r.

Podkreślali, że składając w urzędzie wniosek o wypłatę rekompensaty, żołnierze otrzymują informację, że w sprawie wypłaty świadczenia właściwy jest dowódca jednostki wojskowej, w której zainteresowany pełnił służbę.

Wypłata świadczenia pieniężnego. Przepisy są niejasne

Jak informuje portal prawo.pl urzędnicy powołują się na rozporządzenie MON z 2022 roku zgodnie z którym, dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę, wypłaca mu świadczenie pieniężne w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o jego ustalenie i wypłatę. Inne urzędy na podstawie art. 65 par. 1 K.p.a. przekazują przyjęte wnioski o wypłatę do dowódców właściwych jednostek wojskowych, opóźniając wypłatę świadczenia.

Dowódcy jednostek wojskowych, powołując się zaś na stanowisko Szefa Zarządu Organizacji i Uzupełnień - P1 Sztabu Generalnego Wojska Polskiego  informują, że zastosowanie znajduje art. 801 ustawy o obronie Ojczyzny. A zgodnie z regułami kolizyjnymi przed przepisami ww. rozporządzenia MON pierwszeństwo mają przepisy ustawy o obronie Ojczyzny.

Problem z interpretacją przepisów

Zdanie RPO problem wynika z niewłaściwej interpretacji przepisów rozporządzenia i ustawy o obronie Ojczyzny, która zmieniła właściwość organu zobowiązanego do ustalenia i wypłaty tego świadczenia.

W okresie obowiązywania ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP świadczenie pieniężne ustalał i wypłacał wójt lub burmistrz (prezydent miasta) na udokumentowany wniosek uprawnionego żołnierza rezerwy lub osoby przeniesionej do rezerwy niebędącej żołnierzem rezerwy, złożony nie później niż w ciągu trzech miesięcy od zakończenia ćwiczeń wojskowych - informuje portal prawo.pl.

Na podstawie artykułu ustawy z 2022 roku o obronie Ojczyzny organem takim jest aktualnie dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz pasywnej rezerwy pełnił służbę. 

W przepisach przejściowych ustawodawca przewidział jednak wyjątek od tej zasady - wskazał, że do ćwiczeń wojskowych z udziałem żołnierzy rezerwy zaplanowanych na rok 2022 stosuje się przepisy dotychczasowe.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się do Ministra Obrony Narodowej

W związku z tym - jak wyjaśnia portal prawo.pl - świadczenia pieniężne za ćwiczenia wojskowe żołnierzy rezerwy odbywające się w 2022 r. powinien na starych zasadach ustalić i wypłacić wójt lub burmistrz (prezydent miasta). Kompetencja dowódcy jednostki wojskowej w tym zakresie może zostać - de facto - zrealizowana dopiero w 2023 r

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek wystąpił w tej sprawie do Mariusza Błaszczaka, wicepremiera i ministra obrony narodowej.