Rozliczenie PIT 2024. Co zgłaszać fiskusowi, a czego nie musisz deklarować

Spis treści

1. PIT 2024: Co zgłosić fiskusowi? Dochody, ulgi, podatki!
2. Darowizny od rodziny bez PIT
3. Co należy umieścić w rozliczeniu PIT
4. Ulgi i odliczenia podatkowe warte uwzględnienia
5. Jak rozliczyć sprzedaż akcji i innych instrumentów finansowych
6. Rozliczenie sprzedaży rzeczy - kiedy podlega opodatkowaniu
7. Sprzedaż nieruchomości - zasady opodatkowania i zwolnienia
8. Jak przekazać 1,5 proc. podatku na OPP
9. Sposoby zapłaty podatku i terminy

PIT 2024: Co zgłosić fiskusowi? Dochody, ulgi, podatki!

Zeznanie PIT to nie tylko obowiązek, ale także szansa na odzyskanie części zapłaconych podatków poprzez skorzystanie z przysługujących ulg i odliczeń. Coroczne rozliczenie PIT to dobry moment, aby przeanalizować swoją sytuację finansową i zoptymalizować zobowiązania podatkowe zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Darowizny od rodziny bez PIT

Jednym z częstych nieporozumień jest kwestia darowizn otrzymanych od najbliższej rodziny. Prezenty pieniężne czy rzeczowe od rodziców, dziadków czy rodzeństwa nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT), więc nie trzeba ich wykazywać w rocznym zeznaniu podatkowym.

Warto jednak pamiętać, że takie darowizny podlegają pod inny podatek - od spadków i darowizn. W wielu przypadkach można jednak skorzystać ze zwolnienia z tego obowiązku, szczególnie jeśli dopełni się odpowiednich formalności we właściwym terminie - zgłoszenie darowizny na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania.

Co należy umieścić w rozliczeniu PIT

Znając zwolnienia, warto również wiedzieć, jakie dochody bezwzględnie należy uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym.

W deklaracji PIT należy wykazać przede wszystkim:

• Wynagrodzenie ze stosunku pracy i umów cywilnoprawnych (umowy zlecenia, o dzieło)
• Przychody z działalności gospodarczej
• Dochody z wynajmu nieruchomości (jeśli nie są rozliczane ryczałtem)
• Dochody kapitałowe (odsetki, dywidendy)
• Emerytury i renty (choć te rozliczane są najczęściej przez ZUS)
• Dochody uzyskane za granicą (w zależności od umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania)

Ważne! Należy zgromadzić dokumenty potwierdzające wszystkie uzyskane przychody, takie jak PIT-11 od pracodawcy czy PIT-8C od biur maklerskich.

Ulgi i odliczenia podatkowe warte uwzględnienia

Rozliczając PIT, warto skorzystać z przysługujących ulg podatkowych, które mogą znacząco zmniejszyć należny podatek:

• Ulga na dzieci (od 1112,04 zł do 2224,08 zł na dziecko, w zależności od liczby dzieci)
• Ulga rehabilitacyjna (dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów)
• Ulga termomodernizacyjna (do 53 000 zł)
• Ulga dla krwiodawców (za oddaną honorowo krew lub osocze)
• Odliczenia darowizn (na cele kultu religijnego, krwiodawstwa, organizacje pożytku publicznego)
• Składki na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego)

Każda z tych ulg wymaga odpowiedniej dokumentacji, dlatego warto zbierać faktury i potwierdzenia przez cały rok podatkowy.

Czytaj także: PIT z ZUS - Jak odzyskać nadpłacony podatek

Jak rozliczyć sprzedaż akcji i innych instrumentów finansowych

Inwestorzy giełdowi muszą pamiętać o obowiązku rozliczenia podatku od zysków kapitałowych. To jeden z obszarów, który często budzi wątpliwości.

Dochody z kapitałów pieniężnych, w tym ze sprzedaży akcji, obligacji, udziałów w funduszach inwestycyjnych i innych instrumentów finansowych, podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowym. Istotne jest, że:

• Podatek płaci się tylko od dochodu, czyli różnicy między przychodem ze sprzedaży a kosztami zakupu
• Straty z lat ubiegłych można odliczyć od dochodu (maksymalnie do 5 lat wstecz i nie więcej niż 50% wysokości tej straty w jednym roku)
• Różne źródła dochodów kapitałowych rozliczane są łącznie

Do rozliczenia dochodów kapitałowych służy formularz PIT-38. Biura maklerskie i banki do końca lutego wysyłają inwestorom informacje o osiągniętych dochodach i poniesionych stratach na formularzu PIT-8C. Na jego podstawie należy:

• Zsumować wszystkie przychody ze sprzedaży papierów wartościowych
• Zsumować wszystkie koszty uzyskania przychodów
• Obliczyć dochód (lub stratę)
• Uwzględnić ewentualne straty z lat ubiegłych
• Obliczyć podatek w wysokości 19% dochodu

Ważne! W przypadku inwestycji w kryptowaluty zasady są podobne, jednak rozliczane są one w ramach przychodów z kapitałów pieniężnych na formularzu PIT-38.

Rozliczenie sprzedaży rzeczy - kiedy podlega opodatkowaniu

Sprzedaż rzeczy używanych często budzi wątpliwości podatkowe. Warto znać zasady, by nie narazić się na problemy z urzędem skarbowym, ani nie płacić podatku, gdy nie jest to wymagane.

Generalnie obowiązuje zasada, że sprzedaż majątku prywatnego, który był w posiadaniu sprzedającego przez co najmniej pół roku, nie podlega opodatkowaniu PIT. Dotyczy to:

• Sprzętu elektronicznego (komputery, telefony, sprzęt AGD)
• Odzieży i obuwia
• Mebli i wyposażenia domu
• Kolekcji (znaczki, monety, dzieła sztuki) o ile nie stanowią działalności zarobkowej
• Samochodów osobowych i innych pojazdów

Opodatkowanie sprzedaży rzeczy używanych występuje w następujących przypadkach:

• Odpłatne zbycie przed upływem 6 miesięcy od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie
• Sprzedaż rzeczy wykorzystywanych wcześniej w działalności gospodarczej
• Regularna sprzedaż wskazująca na charakter zarobkowy (może zostać uznana za działalność gospodarczą)

W takich sytuacjach przychód należy wykazać w zeznaniu PIT-36 (w przypadku działalności) lub PIT-37 (w pozostałych przypadkach). Kosztem uzyskania przychodu będzie cena zakupu rzeczy. Dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej.

Sprzedaż nieruchomości - zasady opodatkowania i zwolnienia

Transakcje nieruchomościowe to obszar, który obwarowany jest szczególnymi regulacjami podatkowymi. Warto znać zasady, by uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek podatkowych.

Odpłatne zbycie nieruchomości (sprzedaż, zamiana) przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie lub wybudowanie, skutkuje powstaniem przychodu z tzw. "odpłatnego zbycia nieruchomości" (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT).

Dochód ze sprzedaży nieruchomości przed upływem tego okresu podlega opodatkowaniu zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowym. Dochód ten stanowi różnica między przychodem ze sprzedaży a kosztami uzyskania przychodu, którymi są:

• Cena nabycia nieruchomości
• Koszty poniesione na jej ulepszenie (remonty, modernizacje)
• Koszty transakcyjne (opłaty notarialne, podatki przy zakupie)

Nawet przy sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat można skorzystać ze zwolnienia podatkowego, jeśli:

1. Przeznaczymy środki na własne cele mieszkaniowe - dochód ze sprzedaży zostanie w całości wydatkowany na własne cele mieszkaniowe (zakup innej nieruchomości, budowa domu, spłata kredytu mieszkaniowego) w ciągu 3 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiła sprzedaż.
2. Skorzystamy z tzw. ulgi mieszkaniowej - wystarczy złożyć oświadczenie o zamiarze skorzystania z tego zwolnienia w urzędzie skarbowym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku sprzedaży (PIT-39).
3. Nieruchomość została nabyta w drodze spadku lub darowizny - w takim przypadku 5-letni okres liczy się od końca roku, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości przez spadkodawcę lub darczyńcę.

Przy sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat należy:

• Złożyć zeznanie roczne PIT-39 do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym
• Wykazać przychód, koszty uzyskania i obliczyć należny podatek
• Wpłacić podatek lub złożyć oświadczenie o zamiarze skorzystania z ulgi mieszkaniowej

Jak przekazać 1,5 proc. podatku na OPP

Jednym z przywilejów podatnika jest możliwość zdecydowania o przeznaczeniu 1,5% należnego podatku na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego. To prosty sposób wsparcia ważnych inicjatyw społecznych bez ponoszenia dodatkowych kosztów.

Przekazanie 1,5 proc. podatku to rozwiązanie, które pozwala podatnikowi zdecydować o przeznaczeniu małej części należnego państwu podatku na wybraną organizację pożytku publicznego (OPP). Ważne jest, by rozumieć, że:

• Kwota ta i tak trafiłaby do budżetu państwa, więc podatnik nic nie traci
• Nie jest to darowizna, więc nie można jej odliczyć od dochodu
• Warunkiem jest wykazanie w zeznaniu kwoty podatku należnego większej od zera

Aby przekazać 1,5 proc. swojego podatku na wybraną organizację, należy:

1. Wybrać organizację z wykazu prowadzonego przez Narodowy Instytut Wolności (dostępnego m.in. na stronie niw.gov.pl)
2. Zanotować numer KRS wybranej organizacji

Wypełnić odpowiednią rubrykę w zeznaniu podatkowym, wpisując:

• Numer KRS organizacji
• Kwotę do przekazania (maksymalnie 1,5 proc. podatku należnego, zaokrągloną do pełnych dziesiątek groszy w dół)
• Opcjonalnie można wskazać konkretny cel szczegółowy (np. wsparcie konkretnej osoby w ramach zbiórki prowadzonej przez fundację)

Wniosek o przekazanie 1,5 proc. podatku składa się wraz z rocznym zeznaniem podatkowym, które należy złożyć do 30 kwietnia. Samo przekazanie środków na konto organizacji realizuje urząd skarbowy, który:

• Weryfikuje poprawność danych
• Przekazuje środki do końca lipca roku, w którym złożono zeznanie
• Zapewnia anonimowość darczyńcy (chyba że podatnik wyraził zgodę na przekazanie swoich danych organizacji)

Sposoby zapłaty podatku i terminy

Prawidłowe rozliczenie z fiskusem to nie tylko wypełnienie formularza, ale również terminowe uregulowanie zobowiązania podatkowego. Warto znać dostępne metody płatności i obowiązujące terminy.

Podstawowe terminy dotyczące rozliczeń PIT:

• Do 30 kwietnia - złożenie rocznego zeznania podatkowego za rok poprzedni i zapłata wynikającego z niego podatku
• Do 31 maja - złożenie PIT-28 za rok poprzedni (dotyczy ryczałtowców)
• Do 2 miesięcy od dnia nabycia spadku lub darowizny - zgłoszenie SD-Z2 w celu skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn
• Do końca roku po sprzedaży nieruchomości - zgłoszenie zamiaru skorzystania z ulgi mieszkaniowej

Warto pamiętać, że jeśli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa następnego dnia powszedniego.

Dostępne są różne metody uregulowania zobowiązania wobec urzędu skarbowego:

1. Przelew bankowy - najpopularniejsza metoda, wymaga podania poprawnego numeru rachunku urzędu skarbowego oraz prawidłowego tytułu przelewu (rodzaj podatku, okres, dane identyfikacyjne podatnika)
2. Płatności online przez e-Urząd Skarbowy - nowoczesna i wygodna metoda, dostępna po zalogowaniu na platformie e-US, pozwalająca na szybkie dokonanie płatności
3. BLIK w aplikacji mobilnej Ministerstwa Finansów - szybka metoda bez konieczności przepisywania numeru konta i danych
4. Wpłata gotówkowa w banku lub na poczcie - tradycyjna metoda, wiąże się zwykle z dodatkową prowizją
5. Płatność kartą w urzędzie skarbowym - nie wszystkie urzędy oferują tę możliwość, warto wcześniej to sprawdzić

Pamiętaj, że za datę zapłaty podatku uznaje się dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika, a nie dzień zaksięgowania wpłaty przez urząd skarbowy. Warto więc dokonać przelewu z odpowiednim wyprzedzeniem, szczególnie przy zbliżającym się terminie płatności.