Sroga drożyzna w Polsce. NBP: Inflacja bazowa we wrześniu to 8,4 proc.

Inflacja hamuje, ale do celu jeszcze daleko

Narodowy Bank Polski opublikował w poniedziałek dane o wskaźnikach inflacji bazowej we wrześniu 2023 r. W relacji rok do roku inflacja po wyłączeniu cen administrowanych (podlegających kontroli państwa) wyniosła 6,8 proc., wobec 8,9 proc. miesiąc wcześniej; po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych wyniosła 10,9 proc., wobec 12,7 proc. miesiąc wcześniej; po wyłączeniu cen żywności i energii wyniosła 8,4 proc., wobec 10,0 proc. miesiąc wcześniej, a tzw. 15-proc. średnia obcięta, która eliminuje wpływ 15 proc. koszyka cen o najmniejszej i największej dynamice, wyniosła 9,3 proc., wobec 11,0 proc. miesiąc wcześniej.

Jak przypomniał bank centralny, NBP co miesiąc wylicza cztery wskaźniki inflacji bazowej, co pomaga zrozumieć charakter inflacji w Polsce. Wskaźnik CPI pokazuje średnią zmianę cen całego, dużego koszyka dóbr kupowanych przez konsumentów. Przy wyliczaniu wskaźników inflacji bazowej analizie są poddawane zmiany cen w różnych segmentach tego koszyka.

Wyjaśniono, że pozwala to lepiej identyfikować źródła inflacji i trafniej prognozować jej przyszłe tendencje. Pozwala też określić, w jakim stopniu inflacja jest trwała, a w jakim jest kształtowana np. przez krótkotrwałe zmiany cen wywołane nieprzewidywalnymi czynnikami.

NBP wskazał, że najczęściej używanym przez analityków wskaźnikiem jest wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii. Pokazuje on tendencje cen tych dóbr i usług, na które polityka pieniężna prowadzona przez bank centralny ma relatywnie duży wpływ. Ceny energii (w tym paliw) są bowiem ustalane nie na rynku krajowym, lecz na rynkach światowych, czasem również pod wpływem spekulacji. Ceny żywności w dużej mierze zależą m.in. od pogody i bieżącej sytuacji na krajowym i światowym rynku rolnym.

GUS wyjaśnia

Przy tym warto zauważyć, że jak podaje GUS, "nie jest prawdą, że GUS uwzględnił w obliczeniach za wrzesień przyszłe rekompensaty i wyrównania z tytułu pomniejszenia rocznego rozliczenia za energię. Środki wypłacone z tego tytułu, które zostaną zgromadzone w gospodarstwach domowych będą skutkowały zmianami w przyszłej strukturze wydatków wykorzystywanej jako system wag przy agregacji wskaźnika".

"Do obliczeń wskaźnika cen towarów i usług za wrzesień włączone zostały jedynie nowe stawki opłat (podobnie jak w styczniu br.), które uzależnione są od limitu zużycia energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe, czyli ceny, które faktycznie obowiązują od września br. Działania te nie skutkują rewizją danych już opublikowanych" - dodał GUS.

Obecna dezinflacja jest szczególnie zasługą towarów, które korzystają ze spadków cen surowców przemysłowych, energetycznych oraz wysokiej bazy odniesienia z roku ubiegłego. Według naszych prognoz na koniec 2023 r. inflacja obniży się do ok. 6,5 proc. r/r. Jednakże, okres łatwej dezinflacji powoli kończy się, a jej tempo wyraźnie obniży się w 2024 r., choć jeszcze mamy tutaj dużo niepewności, głównie za sprawą cen administrowanych (m. in. VAT na żywność, taryfy energetyczne)" – wskazał Kamil Łuczkowski ekonomista Banku Pekao.