Szokujące dane: Gdyby Polacy inwestowali, zamiast grać, ich emerytura wzrosłaby o 1700 zł miesięcznie

• Rekordy wydatków na hazard - Polacy wydali w 2024 r. aż 69 mld zł na gry hazardowe, co oznacza średnio 5 750 zł rocznie na jednego gracza
• Droższe gry od października - cena podstawowego zakładu Lotto wzrośnie z 3 do 5 zł (o 67 proc.), a podatek od dużych wygranych z 10 proc. do 15 proc.
• Potencjał inwestycyjny - 480 zł miesięcznie inwestowane przez 30 lat przy 7 proc. stopie zwrotu da około 570 tys. zł kapitału
• Wpływ na emerytury - systematyczne inwestowanie mogłoby zwiększyć przyszłe świadczenia emerytalne o 1 700 zł miesięcznie

Polacy tracą miliardy na hazardzie zamiast budować kapitał emerytalny

Dane Totalizatora Sportowego bezlitośnie pokazują skalę problemu - wydatki na hazard w Polsce osiągnęły w 2024 roku astronomiczną kwotę 69 miliardów złotych. To ponad dziesięciokrotny wzrost w stosunku do 2018 roku, gdy Polacy przeznaczyli na gry hazardowe zaledwie około 6,9 miliarda złotych.

Zgodnie z badaniem CBOS i Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, z gier hazardowych w 2024 roku korzystało prawie 32 proc. Polaków. W przeliczeniu na 1 gracza oznacza to około 5 750 złotych rocznie, czyli ponad 480 złotych miesięcznie wydawanych na loterie, zdrapki, zakłady bukmacherskie czy automaty.

Przemysław Barankiewicz, dyrektor firmy Finax, ostrzega:

Granie na pieniądze pozbawia nas oszczędności i szansy na pomnażanie środków. Uśredniając, gdyby tę samą kwotę regularnie inwestować w fundusze indeksowe ze stopą zwrotu 7 proc. rocznie, po 30 latach moglibyśmy zgromadzić nawet 570 tys. zł kapitału.

Hazard kontra inwestowanie na emeryturę - szokujące porównania

Skala różnic między hazardem a systematycznym oszczędzaniem emerytalnym jest dramatyczna. Podczas gdy Polacy wydali w 2024 roku 69 miliardów złotych na gry hazardowe, na indywidualnych kontach emerytalnych (IKE) zgromadzono jedynie 22,8 miliarda złotych, a na IKZE - 12,1 miliarda złotych. Wartość aktywów w Pracowniczych Planach Kapitałowych wyniosła nieco ponad 30 miliardów złotych.

Alternatywa dla hazardu w postaci regularnego inwestowania może przynieść spektakularne rezultaty. Eksperci z Finax wyliczyli potencjalne zyski z długoterminowych inwestycji przy średniej stopie zwrotu 7 proc. rocznie:

• 200 zł miesięcznie przez 40 lat = około 479 tys. zł kapitału (przy wpłatach 96 tys. zł)
• 500 zł miesięcznie przez 30 lat = około 612 tys. zł kapitału (przy wpłatach 180 tys. zł)
• 1000 zł miesięcznie przez 20 lat = około 490 tys. zł kapitału (przy wpłatach 240 tys. zł)

Barankiewicz podkreśla:

Biorąc pod uwagę, że przeciętna emerytura w Polsce wynosi dziś około 3 tys. zł brutto, dodatkowe 700-1700 zł miesięcznie z inwestycji oznaczałoby wzrost świadczenia o jedną trzecią, a nawet więcej.

Od października hazard będzie jeszcze droższy

Koszty hazardu w Polsce znacząco wzrosną już od października 2025 roku. Cena podstawowego zakładu Lotto wzrośnie z 3 do 5 złotych, co oznacza podwyżkę o 67 proc. Równocześnie podatek od wygranych powyżej 22 800 złotych wzrośnie z 10 proc. do 15 proc.

Te zmiany oznaczają, że gracze będą płacić więcej już na starcie, a państwo jeszcze mocniej opodatkuje zwycięzców. W praktyce może to oznaczać dalszy wzrost wydatków na hazard, podczas gdy inwestowanie długoterminowe pozostaje znacznie bardziej opłacalną strategią budowania kapitału.

Nowe zagrożenia - od tradycyjnego hazardu po kryptowaluty

Nowoczesne formy hazardu zyskują na popularności wśród Polaków. Najnowsze badanie Instytutu Psychiatrii i Neurologii pokazuje, że krótkoterminowe inwestowanie w kryptowaluty może działać jak bukmacherka. Aż 31 proc. badanych inwestorów prezentuje zachowania przypominające uzależnienie, tracąc kontrolę nad emocjami, czasem i pieniędzmi.

Co więcej, 86 proc. osób inwestujących w kryptowaluty równocześnie angażuje się w tradycyjne gry hazardowe. Barankiewicz alarmuje:

Hazard ma dziś różne oblicza - od tradycyjnego Lotto po krótkoterminową grę na kryptowalutach. Te formy łączy jedno: zamiast pomnażać pieniądze, często prowadzą do ich utraty.

Sprawdzone alternatywy dla hazardu - III filar emerytalny

Budowanie kapitału emerytalnego nie musi być skomplikowane. Eksperci wskazują na szereg narzędzi, które pozwalają systematycznie oszczędzać z myślą o przyszłości. Jednym z nich jest Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny (OIPE), który działa na zasadach zbliżonych do IKE. Na koniec lipca 2025 roku ponad 12 tysięcy klientów zainwestowało tam 55 milionów euro. Polska, z 7 tysiącami klientów, jest największym rynkiem OIPE w Unii Europejskiej.

W 2024 roku podstawowy OIPE przyniósł średnio aż 17 proc. zysku. Zakładamy, że średni, długoterminowy zysk wyniesie około 9 proc. rocznie, czyli znacznie powyżej inflacji

- komentuje ekspert z Finax.

Kto najczęściej traci pieniądze na hazardzie?

Statystyki hazardu w Polsce pokazują charakterystyczny profil gracza. Według raportu CBOS, hazard częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet, osób młodych, z wykształceniem co najmniej średnim, mieszkających w większych miastach.

Najczęściej wybierane są gry liczbowe, zdrapki, konkursy SMS i zakłady bukmacherskie online. Eksperci biją na alarm: "Los bywa przewrotny, a hazard to pułapka, w której długoterminowo wygrywa system, a nie Kowalski".

Tymczasem badanie Financial Wellness Index pokazuje, że 56 proc. Polaków woli inwestować z mniejszym ryzykiem straty i mniejszym zyskiem, niż z większym ryzykiem i potencjalnie większym zyskiem. To dowód na to, że społeczeństwo jest gotowe na bezpieczne inwestowanie długoterminowe.

Hazard czy bezpieczna przyszłość emerytalna?

Emerytury w Polsce stoją przed poważnymi wyzwaniami. Według wyliczeń ZUS, za 25 lat na jesień życia otrzymamy jedynie 25 proc. ostatniej pensji. System emerytalny wymaga wsparcia poprzez indywidualne oszczędzanie.

Barankiewicz podsumowuje:

Hazard daje emocje na chwilę, inwestowanie - bezpieczeństwo na lata. Nawet niewielkie sumy, przeniesione z kuponu Lotto do portfela inwestycyjnego, mogą oznaczać emeryturę wyższą o kilkadziesiąt procent.

Przy obecnych trendach wydatków na hazard i rosnących kosztach gier, coraz pilniejsza staje się potrzeba edukacji finansowej. Inwestowanie zamiast hazardu może być kluczem do godnej emerytury dla milionów Polaków.