Chcesz odpocząć od pracy i planujesz urlop? Sprawdź, na jak długi odpoczynek możesz liczyć i kiedy zamiast dni wolnych należy ci się ekwiwalent.
Jest kilka rodzajów urlopów.
Urlop wypoczynkowy
Pamiętaj, że raz w roku masz prawo do nieprzerwanego oraz płatnego urlopu wypoczynkowego. Ważne jest to, że nie możesz zrzec się do niego prawa.
Ile dni wolnego ci przysługuje
To, ile w danym roku masz urlopu, zależy od twojego stażu pracy.
Masz prawo do:
- 20 dni - jeśli pracujesz krócej niż 10 lat,
- 26 dni - po 10 latach pracy.
Do lat pracy wlicza się lata nauki:
- w zasadniczej lub innej równorzędnej szkole zawodowej - przewidziany programem nauczania czas nauki, maksymalnie 3 lata;
- w szkole ogólnokształcącej - 4 lata;
- w średniej szkole zawodowej - przewidziany programem nauczania czas nauki, maksymalnie 5 lat;
- w szkole policealnej - 6 lat;
- w szkole wyższej - 8 lat.
Okresów tych nie sumuje się, lecz wybiera właściwy (jeśli np. skończyłeś studia - 8 lat).
Do dni urlopu nie wliczasz sobót i niedziel oraz świąt, lecz tylko dni robocze.
Na niepełnym etacie
Jeśli pracujesz na część etatu, pracodawca ustala ci urlop proporcjonalnie do twego czasu pracy (musi przy tym zaokrąglać niepełny dzień urlopu w górę, do pełnego dnia) - np. jeśli masz pół etatu i 10-letni staż pracy, przysługuje ci prawo do 13 dni urlopu wypoczynkowego, a ze stażem poniżej 10 lat - do 10 dni wypoczynku.
Więcej niż 26 dni
Niektórzy pracownicy mają prawo do dodatkowych urlopów albo do urlopów w zwiększonym wymiarze, np. niepełnosprawni, inwalidzi wojenni, kombatanci, ofiary represji, sędziowie, nauczyciele, policjanci, strażacy.
Urlop na żądanie
Co roku możesz skorzystać nawet z czterech dni tzw. urlopu na żądanie. Wystarczy, że najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia powiadomisz o tym pracodawcę. Urlop możesz zgłosić w dowolnym terminie, ustnie, telefonicznie, e-mailem, a nawet SMS-em. Nie musisz uzasadniać swojego żądania jakimikolwiek przyczynami, a przepisy nie uprawniają szefa do oceny zasadności twego żądania ani odmowy udzielenia urlopu z uwagi na potrzeby pracodawcy. Urlop na żądanie możesz wykorzystać cztery razy po jednym dniu, jednorazowo lub np. w dwóch częściach. Nie są to dodatkowe dni urlopu wypoczynkowego, ale wliczają się do przysługującego ci w danym roku wymiaru. Limit czterech niewykorzystanych dni urlopu na żądanie nie przechodzi na kolejny rok kalendarzowy, ale w nowym roku masz prawo do nowych czterech dni urlopu na żądanie.
Urlop okolicznościowy
Dwa dni wolnego przysługują ci w ważnych momentach życiowych - ślub, narodziny dziecka i pogrzeb (lub zgon) małżonka, dziecka, rodziców, ojczyma i macochy. Natomiast dzień wolnego należy ci się w przypadku ślubu twojego dziecka, pogrzebu rodzeństwa, teściów, dziadków lub osoby, którą się opiekujesz. Nie musisz urlopu okolicznościowego wykorzystać akurat w dniu ceremonii, jednak termin ten powinien być powiązany z daną uroczystością. Przysługują ci także 2 dni wolnego w ciągu roku nad opieką nad dzieckiem do 14. roku życia, niezależnie od liczby dzieci.
Przeczytaj koniecznie: URLOP MACIERZYŃSKI 2011 - kalkulator urlopu macierzyńskiego 2011, jaki urlop macierzyński ci przysługuje
Urlop macierzyński
Pracująca na etacie mama ma prawo do urlopu macierzyńskiego - 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka, 31 tygodni w przypadku narodzin dwójki dzieci, 33 tygodni w przypadku trójki, 35 tygodni w przypadku czwórki oraz 37 tygodni w przypadku narodzin piątki i więcej dzieci. Po wykorzystaniu podstawowego urlopu, możesz otrzymać dodatkowy, dobrowolny, 2- lub 3-tygodniowy (w przypadku narodzin dwójki dzieci) urlop macierzyński, który będzie stopniowo wydłużany do 6 tygodni w 2014 r. Nie musisz z niego korzystać, ale jeśli się na niego zdecydujesz, pracodawca nie może odmówić ci jego udzielenia. Będąc na dodatkowym urlopie macierzyńskim, możesz wykonywać swoje zawodowe obowiązki, jednak nie mogą ci one zająć więcej niż połowę normalnego czasu pracy. Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje ci również, jeśli przyjęłaś dziecko na wychowanie np. w ramach rodziny zastępczej. Od 1 stycznia 2010 roku obowiązuje także urlop ojcowski (tzw. tacierzyński) w wymiarze 7 dni, od 1 stycznia 2012 zostanie on przedłużony do 14 dni.
Urlop wychowawczy
Na urlopie wychowawczym możesz przebywać do ukończenia przez dziecko 4 lat, ale nie dłużej niż 3 lata. Czas urlopu (jako okres nieskładkowy) wlicza się do stażu pracy. W okresie urlopu wychowawczego pracownica zachowuje prawo do świadczeń zdrowotnych dla siebie i członków rodziny.
Gdy nie weźmiesz urlopu
Prawo do niewykorzystanego urlopu oraz ekwiwalentu za niewykorzystany urlop przedawnia się po 3 latach. Zaległy urlop powinieneś wykorzystać najpóźniej do końca pierwszego kwartału w następnym roku. Jeśli tego nie zrobisz, szef twojej firmy może cię wysłać na urlop nawet wtedy, gdy nie wyrazisz na to zgody.
Zamiast urlopu możesz też dostać pieniądze (tzw. ekwiwalent). Wprawdzie zasadą jest, że urlop wypoczynkowy trzeba odebrać w naturze, ale firma może ci wypłacić ekwiwalent pieniężny za urlop w przypadku, gdy odchodzisz z pracy, a urlopu wypoczynkowego dotąd nie wykorzystałeś.
Gdy szef wezwie cię z urlopu
Szef może cię odwołać z wypoczynku, gdy ma to specjalne uzasadnienie - np. gdy podczas twojej nieobecności w firmie zdarzyło się coś, co powoduje, że twoja obecność w pracy stała się konieczna, a jednocześnie okoliczności tych nie można było przewidzieć w chwili rozpoczynania przez ciebie urlopu. Firma pokrywa koszty, jakie poniosłeś z powodu przerwania urlopu, np. musi zwrócić opłaty za niewykorzystany, a opłacony pobyt wraz z kosztami przejazdu. Masz obowiązek niezwłocznie przerwać urlop i zgłosić się do pracy. Jeśli tego nie zrobisz, musisz się liczyć z konsekwencjami, np. z rozwiązaniem umowy o pracę w trybie natychmiastowym lub ukaraniem jedną z kar przewidzianych w kodeksie pracy.
Podcasty
Playlisty tematyczne
