Zadłużeni otrzymają pomoc. Jest projekt ustawy o upadłości konsumenckiej

Resort sprawiedliwości przygotował projekt ustawy, który zakłada pomoc zadłużonym - wyjście z długów i ułatwienie powrotu do życia bez strachu o nadejście komornika. Skala problemu jest ogromna – obecnie w Polsce jest ponad 2 mln Polaków, która nie spłaca regularnie swoich długów, a ich wartość wynosi niemal 50 mln zł. Łatwiejszy mechanizm ogłoszenia upadłości konsumenckiej ma pomóc obywatelom wyjść na prostą.

- 2 miliony Polaków ma problem z płaceniem zobowiązań, długów, które zaciągnęli w różnych okolicznościach, co utrudnia im prowadzenie normalnego życia. Obecnie z powodów obiektywnych: utraty pracy, choroby wpadają w spiralę zadłużenia, nie są spłacać długów, kredytów znajdująć się w dramatycznej sytuacji. W związku z tym wypracowaliśmy rozwiązania, które w zasadniczy sposób zmienią sytuację ludzi, którzy nie są w stanie wyjść ze swojej sytuacji. (...) Obecnie mamy problem z kredytami frankowymi i ludźmi, którzy są przywiązani do banku. Wiemy, jak to się czasami kończy dla całej rodziny - powiedział minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. - (...) Chcemy dać szansę na nowy start, bez łańcucha długów, który ściąga na dno.

Zobacz również: Ruszyły wypłaty rekompensat za deputat węglowy. Które spółki przekazują pieniądze?

Minister dodał, że jest to rozwiązanie korzystne dla polskiej gospodarki, ponieważ są to ludzie „którzy chcą pracować, zarabiać na polską gospodarkę, jednak popadli w kłopoty i trzeba im pomóc". - Wiele słyszymy o szarej strefie, pętli zadłużenia, ukrywaniu długów, co jest związane z obecnym, niefektywnym systemem, nieodpowiadającym na potrzeby dłużnika. To skutkuje niemożnością wyjścia na prostą - tłumaczył podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Marcin Warchoł.

Projekt ustawy przewiduje najważniejsze zmiany:
- Do ogłoszenia upadłości wystarczy samo stwierdzenie, że dłużnik jest niewypłacalny: zgodnie z projektem, sąd nie będzie już na wstępie badał przyczyn niewypłacalności. Do ogłoszenia upadłości wystarczy samo stwierdzenie, że dłużnik jest niewypłacalny, a przyczyna niewypłacalności zostanie zbadana dopiero po ogłoszeniu upadłości. Jeżeli okaże się, że ktoś doprowadził do swej niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, to taka osoba będzie musiała się liczyć ze znacznie dłuższym okresem spłat, ale nie odbierze się jej w ogóle prawa do oddłużenia. Zamiast standardowych 3 lat, po których dłużnik jest uwolniony od zobowiązań, spłata potrwa od 4 do 8 lat, w zależności od stopnia zawinienia w doprowadzeniu do swej niewypłacalności. Umorzenie nie będzie jednak obejmować alimentów, naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia, czy odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci.

- Dłużnik będzie mógł zawrzeć porozumienie z wierzycielem bez konieczności składania wniosku o upadłość (obecnie porozumienie możliwe jest jedynie w ramach postępowania upadłościowego). W zawarciu porozumienia ma pomóc doradca z prowadzonej przez Ministerstwo Sprawiedliwości listy licencjonowanych doradców restrukturyzacyjnych. Wynagrodzeniem dla doradcy będzie prowizja od kwot uzyskanych dla wierzycieli stanowiących element porozumienia.

- Z ochrony przed bezdomnością na równych zasadach będą mogli korzystać zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy: zgodnie z założeniami projektu z sumy uzyskanej ze sprzedaży zlicytowanego domu lub mieszkania wydzielana będzie kwota (odpowiadająca przeciętnemu czynszowi najmu w tej samej lub sąsiedniej miejscowości), za którą dłużnik będzie mógł przez dwa lata wynajmować mieszkanie dla siebie i swojej rodziny. To rozwiązanie funkcjonuje już obecnie, ale wyłącznie wobec konsumentów, a teraz miałoby objąć także przedsiębiorców.

- Sąd ustali plan spłaty zadłużenia, biorąc pod uwagę sytuację dłużnika: plan spłaty rozpisany jest standardowo na trzy lata. Jeśli sąd stwierdzi, że w tym czasie dłużnik - przy zachowaniu środków koniecznych do codziennego życia - nie jest w stanie całkowicie wyjść z długów, umarza niemożliwą do spłaty część zobowiązań.

Polecamy: Długi po latach mogą wzrosnąć o kilkaset procent. Jak tego uniknąć?

- Nowe przepisy miałyby usprawnić i przyspieszyć proces oddłużenia: sąd jednocześnie z ogłoszeniem upadłości będzie mógł całkowicie umorzyć zobowiązania dłużnika. Już na wstępie sąd będzie mógł zdecydować, że wobec dłużnika nie ma sensu uruchamiać fazy likwidacji majątku i ustalać planu spłaty, bo dłużnik praktycznie nic nie ma. W takiej sytuacji sąd jednocześnie z ogłoszeniem upadłości będzie mógł całkowicie umorzyć zobowiązania. Najpierw zbada, czy informacje podane we wniosku dłużnika są prawdziwe i czy nie wyzbył się on majątku celowo. Wysłucha też wierzycieli, co będzie służyć prawidłowej ocenie sprawy. Nadal możliwe będzie umorzenie zobowiązań po likwidacji majątku. Projekt wprowadza przy tym ułatwienia dla przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność jako osoba fizyczna. W myśl projektu przy oddłużeniu po likwidacji majątku przedsiębiorcy będą traktowani, co do zasady, tak samo jak konsumenci.

- Każdy, kto rozważa złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej będzie mógł skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej: projekt rozszerza katalog osób uprawnionych do korzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej. Będzie mógł z niej skorzystać każdy, kto rozważa złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

- Osoba rozwiedziona nie będzie odpowiadać za długi byłego małżonka zaciągnięte już po rozwodzie. Dziś odpowiada za nie przez rok po rozwodzie.

Zobacz także: Studenci mają 11,6 milionów długów! Nie płacą za czesne

- Projekt zwiększa ochronę korespondencji dłużnika. Obecnie syndyk odbiera całą korespondencję, która następnie jest wydawana dłużnikowi. Po zmianach będzie, co do zasady, odbierał tylko korespondencję, która ma znaczenie dla przeprowadzenia postępowania upadłościowego.