Prawo do urlopu wypoczynkowego
Prawo do urlopu wypoczynkowego jest jednym z najważniejszych uprawnień pracowniczych. Przepisy prawa pracy gwarantują, że urlop powinien być: coroczny, nieprzerwany, płatny. Co ważne, pracownik zatrudniony w ramach umowy o pracę nie może zrezygnować z prawa do urlopu wypoczynkowego lub przekazać go innej osobie. Liczba dni wolnych może być różna. Wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest od stażu pracy, w przypadku zatrudnienia na pełny etat wynosi:
* 20 dni roboczych – dla osób ze stażem pracy poniżej 10 lat,
26 dni roboczych – dla osób ze stażem pracy powyżej 10 lat.
Udzielanie urlopów pracownikom odbywać powinno się zgodnie z planem urlopów lub po uzgodnieniu z pracownikiem - na jego wniosek.
Zaległy urlop za 2022 rok
Według art. 168. Kodeksu pracy niewykorzystanego w ustalonym terminie urlopu należy udzielić pracownikowi najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Zatem urlop za 2022 rok należy wykorzystać do 30 września 2023 roku. W praktyce oznacza to, że pracownik powinien rozpocząć urlop najpóźniej w dniu 30 września.
Kiedy urlop ulega przedawnieniu?
Jeśli komuś nie uda się wykorzystać całego urlopu do 30 września 2023, to może domagać się on udzielenia go w ciągu trzech lat. Oznacza to, że jeśli osoba zatrudniona na umowę o pracę nie wykorzystała urlopu za 2022 r. do września 2023 r., to może to zrobić do 1 października 2026 roku. Po tej dacie urlop wypoczynkowy przepada. Wprawdzie urlop ulega przedawnieniu dopiero po 3 latach, jednak przez ten okres pracodawca jest narażony na kary nakładane przez Państwową Inspekcję Pracy. Wysokość grzywny może wynieść od 1000 zł do 30 tys. zł. Dlatego też w jego interesie jest wysłanie pracownika na urlop. Pracodawca ma prawo wysłać pracownika, który ma zaległy urlop, na urlop przymusowy. Jeżeli pracownik odmawia współpracy w tym zakresie, pracodawca może nakładać kary porządkowe zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, gdyż takie działanie może zostać uznane za nieprzestrzeganie przez pracowników ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy.
Ekwiwalent pieniężny za zaległy urlop wypoczynkowy
Przepisy Kodeksu pracy regulują sytuację, w przypadku, gdy osoba nie wykorzystała zaległego urlopu wypoczynkowego a stosunek pracy wygasł lub został rozwiązany. W takim przypadku pracownik może otrzymać ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane dni wolne. Warto pamiętać, że nie przysługuje on pracownikowi, który pozostaje zatrudniony w danej firmie.