Zasiłki przy obniżonym czasie pracy. TO ma się zmienić

Koronawirus niszczy gospodarkę. Wiele firm skorzystało z rządowej tarczy antykryzysowej i zdecydowało się na obniżki wynagrodzeń oraz idące za tym zmniejszenie wymiaru czasu pracy. Zmiany te wpłynęły zarówno na sytuację ekonomiczną pracowników świadczących pracę dla danego zakładu, jak i na wysokość zasiłków pobieranych przez zatrudnionych, które to przez zmniejszenie podstawy wynagrodzenia mogły zostać odpowiednio pomniejszone. Sprawą zainteresowała się Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która zaapelowała do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o przyspieszenie prac mających na celu poprawę sytuacji osób dotkniętych niższymi zasiłkami chorobowymi i macierzyńskimi, wskutek przyjęcia przez ich zakłady pracy rozwiązań przewidzianych przez tarcze antykryzysowe. W największym stopniu problem ten dotyka kobiet pobierających zasiłek macierzyński.

Fundacja zwróciła uwagę, że przy procedowaniu tarcz antykryzysowych pominięto skutki, jakie jej przepisy wywrą na gruncie ubezpieczeń społecznych. W wyniku części rozwiązań przyjętych w tarczy, możliwe jest odgórne obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika. Zmiana taka powoduje jednak, w niektórych przypadkach, konieczność ponownego wyliczenia podstawy wymiaru zasiłku pracownika.Takie nowe wyliczenie obejmuje jedynie pensje uzyskaną w miesiącu, w którym doszło do zmniejszenie wymiaru czasu pracy, a nie dwunastomiesięczne przeciętne wynagrodzenie danego pracownika, obejmujące uzyskane przez niego premie i prowizje. Jak wskazuje Marcin Wolny, prawnik HFPC cytowany w komunikacie organizacji, „w rezultacie podstawa wypłaty dla takiego pracownika zasiłku może być niższa nawet o kilka lub kilkanaście tysięcy złotych. To poważny problem dla tysięcy osób, które korzystają z zasiłku macierzyńskiego, opiekuńczego czy chorobowego, a były zatrudnione w przedsiębiorstwach, które skorzystały z tarcz antykryzysowych”.

HFPC zwróciła uwagę na konieczność dostosowania obecnej sytuacji do wymogów Konstytucji, a przede wszystkim do jej przepisów obligujących władze publiczne do zapewnienia szczególnej ochrony macierzyństwu, rodzicielstwu i rodzinie. Zwróciła także uwagę na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego wiążącego wysokość otrzymywanych świadczeń z ubezpieczenia społecznego z wysokością składek odprowadzanych przez osobę ubezpieczoną. Dodatkowo Fundacja wskazała, że wprowadzone zmiany powinny działać z mocą wsteczną, gwarantując osobom ubezpieczonym, które znalazły się w takiej sytuacji wskutek działania tarcz antykryzysowych, wyrównanie dotychczas zaniżonych zasiłków. Jednocześnie zaapelowała o jak najszybsze wprowadzenie omawianych zmian.

W związku z zaistniałą sytuacją Helsińska Fundacja Praw Człowieka zaapelowała w poniedziałek do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o przyspieszenie prac mających na celu poprawę sytuacji osób dotkniętych niższymi zasiłkami chorobowymi i macierzyńskimi, wskutek przyjęcia przez ich zakłady pracy rozwiązań przewidzianych przez tarcze antykryzysowe.

Sprawą ma zająć się Senat na najbliższym posiedzeniu zaplanowanym na 10 i 11 września. Poprawka w tej sprawie ma zostać złożona do tzw. tarczy antykryzysowej dla turystyki. Zmiany mają zawierać zapis mówiący o tym, że w przypadku osób pobierających świadczenia z ubezpieczenia chorobowego, w tym kobiet w ciąży, podstawa wymiaru świadczenia z ubezpieczenia chorobowego nie będzie uwzględniała zmiany wymiaru czasu pracy. Zmiana ma dotyczyć też świadczeń już wypłaconych na podstawie obowiązujących zapisów ustawy antykryzysowej. Ponowne przeliczenie ich podstawy następować będzie na wniosek danej osoby.