Zatrudnienie w Polsce w czasach koronawirusa. Czy jest lepiej?

Według najnowszych danych GUS przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw zwiększyło się w lipcu o ok. 66 tys. etatów. Łącznie w ciągu ostatnich dwóch miesięcy średni stan zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw zwiększył się o ok. 78 tys. etatów (oznacza to odbudowę ok. 29 proc. spadku, który nastąpił w czasie kryzysu). Nie oznacza jednak, że sytuacja na rynku pracy wróciła do normalności. Nadal zatrudnienie jest mniejsze niż przed kryzysem o ponad 194 tys. etatów. Przez pandemię zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw spadło od lutego do maja br. o ponad 272 tys. etatów. Warto przypomnieć, że podczas poprzedniego kryzysu finansowego (2008r.) spadek zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw wyniósł ok. 140 tysięcy etatów.

ZOBACZ TEŻ: Polski lek na koronawirusa. Ile będzie kosztować?

Rynek pracy jest obecnie pod wpływem dwóch czynników. Z jednej strony ograniczany był czasowo wymiar etatu dla pracowników, część pracowników była na zasiłkach opiekuńczych.  Nie skutkowało to zwolnieniem pracownika, ale było odzwierciedlone w statystyce etatów. Z drugiej strony bezdyskusyjnie recesja spowodowała, że w wielu firmach rozpoczęły się i trwają zwolnienia.

Obecnie wymiary etatów są już wznawiane, co działa pozytywnie na statystyki rynku pracy. I ten czynnik jest obecnie silniejszy niż efekt negatywnego szoku popytowego. Jednak w statystykach sektora przedsiębiorstw skala zwolnień w małych firmach, szczególnie usługowych, nie jest odzwierciedlona. Ważne informacje o stanie rynku pracy przyniesie publikacja w przyszłym tygodniu danych z badań aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) za II kw. br. W trakcie poprzedniego kryzysu kolejne publikacje danych BAEL znalazły odzwierciedlenie w korekcie stopy bezrobocie wg EUROSTAT w górę. To oznacza, że wstępne dane o bezrobociu były niedoszacowane (co pokazuje poniższy wykres).

Musimy mieć na uwadze, że sektor przedsiębiorstw nie obejmuje mikro firm oraz osób pracujących na umowach cywilnoprawnych. Sektor przedsiębiorstw to ok. 6,2 milionów zatrudnionych z 16 milionów wszystkich pracujących. Nie znamy więc pełnego obrazu rynku pracy. Nie znamy skali zwolnień we wszystkich firmach.

W wielu branżach sytuacja nie wróciła do normalności i nie wróci jeszcze przez długi okres (np. MICE, hotele, transport, …) i tam ostatecznie może dojść do dalszych zwolnień pracowników. Szczególnie w kontekście kolejnej podwyżki płacy minimalnej, która w ogóle nie bierze pod uwagę bieżącej sytuacji gospodarczej. Ponadto przed nami druga fala epidemii, obostrzenia lokalne oraz duża niepewność co do przyszłego rozwoju gospodarki. W warunkach niepewności firmy mogą odwrócić się od tzw. „chomikowania pracy” i zdecydować jednak na restrukturyzację zatrudnienia.

Warto przypomnieć, że rynek pracy reaguje na recesję czy spowolnienie gospodarcze z dużym opóźnieniem. Faza spadkowa trwa też znacznie dłużej. To jest fakt obserwowany nie tylko w polskiej gospodarce. Tak było w czasie kryzysu finansowego w latach 2008-2009. Spadki zatrudnienia trwały wówczas dużo dłużej niż spadki produkcji. Powrót do poziomów przed kryzysowych również.

W lipcu zanotowano też wzrost średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Od stycznia płace wzrosły jedynie ok. 2 proc., przed rokiem w ciągu siedmiu miesięcy wzrost przekraczał 5 proc.. Jednak biorąc pod uwagę okres dwunastu miesięcy, płace są obecnie wyższe niż przed rokiem o 3,8 proc.  r/r. Dane w zakresie płac pokazują, że presja na obniżkę płac na skutek wzrostu bezrobocia jest relatywnie umiarkowana w sektorze przedsiębiorstw. To dobra informacja. Nie znamy jednak sytuacji w małych firmach.

dr Sławomir Dudek, główny ekonomista Pracodawców RP

SPRAWDŹ TAKŻE: Kolejna dymisja w rządzie PiS! Minister zostaje wiceprezesem w ważnej spółce