Kto pracował w 1998 r. i wcześniej ma szansę na wyższe świadczenie - ale musi złożyć wniosek

• Złożenie wniosku ERPO (o ponowne obliczenie świadczenia) może zwiększyć Twoją emeryturę, jeśli pracowałeś po jej przyznaniu, znalazłeś nowe dokumenty z przeszłości lub chcesz przeliczyć kapitał początkowy.
• Jeśli pracowałeś co najmniej rok po przejściu na emeryturę, masz prawo do jej ponownego przeliczenia, a za każdy miesiąc pracy otrzymasz dodatkowe 1,3% podstawy wymiaru świadczenia.
• Osoby, które pracowały przed 1999 rokiem, mogą znacząco podnieść emeryturę, przeliczając kapitał początkowy, zwłaszcza jeśli odnajdą dokumenty potwierdzające wyższe zarobki, okresy studiów czy wychowywania dzieci.
• Nie ryzykujesz nic, składając wniosek ERPO – w najgorszym wypadku wysokość Twojej emerytury pozostanie bez zmian, a w najlepszym zyskasz dodatkowe kilkaset złotych miesięcznie.

Wniosek ERPO – klucz do wyższej emerytury

ERPO to skrót, który warto zapamiętać. Ten czteroliterowy kod oznacza wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego. To właśnie ten formularz może otworzyć drzwi do wyższej emerytury. Można go pobrać ze strony internetowej ZUS lub w każdej placówce Zakładu. Składając taki wniosek, nie ryzykujemy nic – w najgorszym wypadku zostaniemy przy dotychczasowej kwocie świadczenia.

Mechanizm jest prosty: ZUS ponownie analizuje naszą sytuację zawodową, dokumentację i wszystkie okresy, które mogą wpłynąć na wysokość emerytury. Jeśli okaże się, że należy nam się więcej – dostaniemy podwyżkę od miesiąca złożenia wniosku. Jeśli wyjdzie, że byłoby mniej – nic się nie zmienia, nadal otrzymujemy dotychczasową kwotę.

Pracowałeś po przyznaniu emerytury? Masz prawo do przeliczenia!

Pierwsza i najczęstsza sytuacja dotyczy osób, które po przejściu na emeryturę nadal pracowały lub opłacały składki na ubezpieczenie społeczne. To bardzo duża grupa Polaków – wielu seniorów, aby poprawić swój budżet domowy, kontynuuje aktywność zawodową już po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Jeśli po przyznaniu emerytury choć przez rok pracowałeś i odprowadzałeś składki emerytalno-rentowe, masz prawo złożyć wniosek o ponowne przeliczenie świadczenia. ZUS doliczy wszystkie okresy składkowe od momentu przyznania emerytury i ponownie obliczy jej wysokość. Za każdy miesiąc pracy otrzymasz dodatkowe 1,3 proc. podstawy wymiaru świadczenia!

Jak to działa w praktyce? Załóżmy, że pan Andrzej przeszedł na emeryturę w 2020 roku. Od tego czasu pracował przez trzy lata jako konserwator, odprowadzając składki do ZUS. Teraz, w 2025 roku, może złożyć wniosek ERPO i ZUS doliczy mu te 36 miesięcy pracy. Składki zgromadzone w tym okresie zostaną podzielone przez średnie dalsze trwanie życia i doliczą się do emerytury. W przypadku pana Andrzeja może to oznaczać podwyżkę rzędu kilkuset złotych miesięcznie!

Uwaga! jeśli nadal pracujesz, wniosek możesz złożyć po upływie roku kalendarzowego od otrzymania emerytury. Jeśli zakończyłeś pracę – możesz złożyć go od razu. Wniosek o przeliczenie można składać raz w roku, po zakończeniu każdego kwartału kalendarzowego.

Odnalazłeś dokumenty z przeszłości? To twoja szansa!

Druga sytuacja, w której warto złożyć wniosek ERPO, dotyczy osób, które po przyznaniu świadczenia zdobyły nowe dokumenty potwierdzające wcześniejsze zatrudnienie lub zarobki. Może to być stare świadectwo pracy, które odnalazłeś podczas porządków w domu, zaświadczenie od dawnego pracodawcy lub dokumenty z archiwum ZUS.

Szczególnie istotne jest to dla osób, które w momencie przechodzenia na emeryturę nie miały wszystkich dokumentów lub nie wiedziały, gdzie ich szukać. Wiele firm z lat 80. i 90. już nie istnieje, a ich dokumentacja jest rozproszona. Czasami dopiero po latach udaje się dotrzeć do potrzebnych zaświadczeń.

Uwaga! Jeśli udokumentujesz okresy zatrudnienia nieuwzględnione w emeryturze, ZUS doliczy je do stażu. Nawet bez dokumentów o zarobkach przyjmie minimalne wynagrodzenie – to może podnieść świadczenie!

Przykład:

Pani Maria przeszła na emeryturę w 2015 roku. Nie mogła wtedy udokumentować dwóch lat pracy w PGR-ze z lat 90., bo zakład już nie istniał, a dokumenty przepadły. W 2024 roku jej syn pomógł jej dotrzeć do archiwum ZUS i odnaleźć potwierdzenie tego zatrudnienia. Pani Maria złożyła wniosek ERPO, dołączyła dokumenty, i ZUS przeliczył jej emeryturę – od tego momentu otrzymuje o 180 złotych więcej miesięcznie.

Do wniosku należy dołączyć wszystkie dokumenty, których wcześniej nie przedstawiłeś: zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach (druk ERP-7), legitymację ubezpieczeniową, świadectwo pracy czy inne potwierdzenia okresów składkowych.

Kapitał początkowy – skarb dla osób pracujących przed 1999 rokiem

Trzeci przypadek jest szczególnie ważny dla osób, które pracowały przed 1999 rokiem, czyli przed wprowadzeniem reformy emerytalnej. To właśnie te osoby mają największą szansę na znaczącą podwyżkę emerytury poprzez ponowne obliczenie kapitału początkowego.

Kapitał początkowy to kwota, którą ZUS przyznał na starcie nowego systemu emerytalnego każdemu, kto pracował przed 1999 rokiem. Obliczany był na podstawie lat pracy i zarobków z wybranego okresu. Problem w tym, że wielu ludzi w momencie przechodzenia na emeryturę nie miało pełnej dokumentacji z tamtych lat – i ich kapitał początkowy został ustalony na podstawie niepełnych danych.

Uwaga! Osoby pracujące przed 1999 rokiem mogą w dowolnym momencie złożyć wniosek EKP. Dokumenty potwierdzające pracę lub wyższe zarobki sprzed reformy znacząco podniosą emeryturę!

Kapitał początkowy to fundamentalna część emerytury dla wszystkich osób urodzonych przed 1949 rokiem oraz tych urodzonych w latach 1949-1968, których emerytura jest liczona w systemie mieszanym. Im wyższy kapitał początkowy, tym wyższa emerytura.

Co można doliczyć przy ponownym obliczaniu kapitału początkowego?

• Okresy wychowywania dzieci przed 1999 rokiem – to szczególnie ważne dla kobiet, które w tamtym czasie zajmowały się dziećmi i nie pracowały zawodowo lub pracowały w niepełnym wymiarze. Każdy rok wychowywania dziecka przed 1999 rokiem może zostać doliczony do stażu pracy, co zwiększa kapitał początkowy.
• Okresy studiów przed 1999 rokiem – osoby, które studiowały przed reformą emerytalną, mogą doliczyć te lata do swojego stażu. Dotyczy to studiów wyższych, które zostały ukończone. Dla wielu osób może to oznaczać dodatkowe 4-5 lat stażu!
• Wyższe zarobki z lat 1988-1998 – przy przechodzeniu na emeryturę można było wybrać zarobki z 10 kolejnych lat z ostatnich 20 lat kalendarzowych przed emeryturą lub z dowolnych 20 lat. Jeśli teraz posiadasz dokumenty potwierdzające wyższe zarobki z tego okresu, możesz złożyć wniosek o ponowne obliczenie kapitału początkowego z uwzględnieniem rzeczywistych, wyższych dochodów.

Przykład:

Pan Józef przeszedł na emeryturę w 2010 roku. Pracował od 1975 roku, ale przy przechodzeniu na emeryturę nie miał wszystkich zaświadczeń o zarobkach z lat 90. – ZUS przyjął minimalne stawki. W 2024 roku podczas remontu odnalazł stare dokumenty potwierdzające znacznie wyższe zarobki. Złożył wniosek EKP z odnalezionymi zaświadczeniami. Rezultat? Emerytura wzrosła o 340 złotych miesięcznie – w skali roku to dodatkowe 4080 złotych!

Specjalne zasady dla emerytur czerwcowych

Osoby, które złożyły wniosek o emeryturę lub rentę w okresie od czerwca 2009 do czerwca 2019 roku, znajdowały się w szczególnie niekorzystnej sytuacji. Ze względu na sposób waloryzacji składek z tych lat, ich świadczenia były zaniżone w porównaniu z osobami, które przeszły na emeryturę wcześniej lub później.

Po długich bataliach prawnych i społecznych, od 1 lipca 2025 roku osoby z tak zwanymi emeryturami czerwcowymi mogą ubiegać się o ponowne przeliczenie swoich świadczeń. ZUS ma obowiązek automatycznie przeliczyć te emerytury, ale warto również samodzielnie złożyć wniosek ERPO, aby przyspieszyć proces i upewnić się, że sprawa jest rozpatrywana.

Kto jeszcze może skorzystać z ponownego przeliczenia?

Oprócz trzech głównych przypadków warto złożyć wniosek ERPO, jeśli:

• Przeszedłeś na wcześniejszą emeryturę, a obecnie osiągnąłeś powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 dla mężczyzn) – przeliczenie często daje znaczącą podwyżkę.
• Pobierasz rentę z niezdolności do pracy i Twoja sytuacja się zmieniła – podjąłeś pracę i odprowadzasz składki, możesz przeliczyć rentę lub przekształcić ją w emeryturę.
• Emerytura przyznana przed 2009 rokiem – jeśli nie udokumentowałeś wszystkich zarobków, ZUS automatycznie uwzględni minimalne wynagrodzenie za te okresy.

Jak złożyć wniosek? Krok po kroku

Proces nie jest skomplikowany, wymaga zebrania dokumentów i wypełnienia formularza.

Krok 1: Zbierz dokumenty

Przygotuj: świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach (druk ERP-7), legitymacje ubezpieczeniowe, dyplomy studiów (jeśli przed 1999 r.), dokumenty potwierdzające wychowywanie dzieci przed 1999 rokiem.

Krok 2: Pobierz formularz

Wniosek ERPO (przeliczenie emerytury/renty) lub EKP (kapitał początkowy) znajdziesz na www.zus.pl w zakładce „Druki” lub w placówce ZUS.

Krok 3: Wypełnij wniosek

Wypełnij czytelnie, podając wszystkie dane. Opisz dokładnie, o jakie okresy chodzi – więcej szczegółów ułatwi rozpatrzenie sprawy.

Krok 4: Złóż wniosek

Możesz złożyć: osobiście w placówce ZUS, przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub pocztą.

Krok 5: Czekaj na decyzję

ZUS ma 60 dni na rozpatrzenie. Jeśli przeliczenie będzie korzystne, podwyżkę otrzymasz od miesiąca złożenia wniosku.

Nie czekaj, sprawdź swoje uprawnienia!

Ponowne przeliczenie emerytury lub renty nie wymaga to skomplikowanych procedur ani ponoszenia kosztów – wystarczy złożyć odpowiedni wniosek i dołączyć dokumenty. Nawet jeśli przeliczenie okaże się dla Ciebie niekorzystne, nie stracisz dotychczasowej emerytury – ZUS nadal będzie wypłacał wyższą kwotę. Nie masz więc nic do stracenia, a możesz zyskać nawet kilkaset złotych miesięcznie więcej! Sprawdź swoją sytuację, przejrzyj stare dokumenty, zapytaj w ZUS o możliwości. Jest szansa, że należy Ci się wyższa emerytura – ale musisz o nią aktywnie zadbać. ZUS nie zrobi tego za Ciebie automatycznie – to Ty musisz złożyć wniosek i przedstawić dokumenty.