Emerytury 2018. Wszystko o obniżeniu emerytur po ustawie dezubekizacyjnej

Od 1 października 2017 roku okresy służby w instytucjach zaliczanych do „organów państwa totalitarnego" nie są w ogóle uwzględniane przy wyliczaniu emerytur mundurowych. Ustawa dezubekizacyjna wprowadziła zerową stawkę (0 proc., wcześniej było to 0,7 procenta) za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944- 1990. Po zmianie - wysokość emerytury mundurowej nie może być wyższa od kwoty przeciętnej emerytury wypłaconej przez ZUS ogłoszonej przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, czyli obecnie ich emerytura wyniesie maksymalnie do 2 tys. zł brutto. Obniżki świadczeń nie unikną też renciści. Ich świadczenia będą obniżane o 10 proc. za każdy rok pracy w PRL.

Zobacz koniecznie: Waloryzacja 2018. Ile wyniesie waloryzacja rent i emerytur dla najuboższych seniorów [TABELE]

W rezultacie otrzymają maksymalnie około 1,5 tys. zł brutto. Radykalne cięcie świadczeń obejmie też renty rodzinne wypłacane np. żonom czy dzieciom po zmarłych pracownikach Służby Bezpieczeństwo. Oni nie mogą liczyć na więcej niż około około 1, 7 tys. zł brutto. Tzw. ustawa dezubekizacyjna dotyczy zarówno tych funkcjonariuszy, którzy pracowali tylko w PRL, jak i tych, którzy służyli po 1990 roku, ale pracowali już w PRL. Nie ma znaczenia, że po weryfikacji przeszli do pracy w Urzędzie Ochrony Państwa, policji czy innych służbach mundurowych i służyli dla wolnej Polski.

Komu nie obniżą
Za służbę na rzecz totalitarnego państwa nie będzie uznawana służba w organach, która rozpoczęła się po raz pierwszy nie wcześniej niż 12 września 1989 r., oraz służba, której obowiązek wynikał z przepisów o powszechnym obowiązku obrony. Obniżonej emerytury nie będą miały też osoby służące w Zmotoryzowanych Odwodach Milicji Obywatelskiej (ZOMO). Natomiast funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej nie będą mieć zmniejszonych świadczeń, jeśli przez całe życie służyli w MO. Jeśli jednak z MO przeszli do SB (albo z SB do MO), byli słuchaczami szkoły oficerskiej lub spełniają któryś z pozostałych warunków, ich emerytury na mocy ustawie dezubekizacyjnej zostaną obniżone. Niektórzy funkcjonariusze mogą uniknąć zmniejszenia świadczeń powołując się ma przepis ustawy, w którym czytamy, że obniżka nie będzie dotyczyć funkcjonariusza, który mimo że pełnił służbę np. w SB, „udowodni, że przed rokiem 1990, bez wiedzy przełożonych, podjął współpracę i czynnie wspierał osoby lub organizacje działające na rzecz niepodległości Państwa Polskiego".

Jakie dowody potwierdzające współprace z opozycja przed 1990 r. będą brane pod uwagę? Według ustawy są to „informacje Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu o przebiegu służby danego funkcjonariusza na rzecz totalitarnego państwa" oraz „inne dowody, w szczególności wyrok skazujący, choćby nieprawomocny, za działalność polegającą na podjęciu bez wiedzy przełożonych czynnej współpracy z osobami lub organizacjami działającymi na rzecz niepodległości Państwa Polskiego w okresie służby na rzecz totalitarnego państwa".

Weryfikacja trwa
W jaki sposób weryfikowany jest staż pracy funkcjonariuszy na rzecz totalitarnego państwa decydujący o wysokości świadczenia? Postępowanie prowadzone jest z urzędu przez Instytut Pamięci Narodowej. MSWiA zleciło IPN zweryfikowanie przebiegu służby na rzecz totalitarnego pastwa prawie 200 tysięcy mundurowych będących na emeryturze lub rencie. Od tego, co ustali IPN zależy, kto dostanie mniejsze świadczenie emerytalne lub rentowe.

Sprawdź również: Minister Rafalska przesądziła o losie 500 plus dla emerytów. Ważna decyzja

Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA od maja rozsyła b. funkcjonariuszom organów bezpieczeństwa PRL pisma, w których informuje, że decyzja o zmniejszeniu świadczenia zostanie podjęta wyłącznie w oparciu o dane z IPN „na podstawie posiadanych akt osobowych", ponieważ sam ZER „nie jest uprawniony do weryfikowania okresów służby na rzecz totalitarnego państwa wskazanych przez IPN w informacji o przebiegu służby". Postępowanie „zostanie zakończone wydaniem decyzji o ponownym ustaleniu wysokości emerytury, renty inwalidzkiej lub renty rodzinnej", a decyzje w sprawie wysokości świadczeń po obniżce rozsyła MSWiA.

Jak się odwołać?
Od decyzji Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA zmniejszającej emeryturę można się odwołać. Funkcjonariusze, którym obniżono świadczenia mają dwie drogi walki o utrzymanie świadczeń emerytalno-rentowych na dotychczasowym poziomie. Z obu tych dróg można skorzystać równocześnie:
* złożenie wniosku do ministra właściwego do spraw wewnętrznych, który może, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, wyłączyć stosowanie ustawy ze względu powołując się na art. 8a o „szczególnie uzasadnionych przypadkach". Zaliczono do nich:
- krótkotrwałą służbę przed dniem 31 lipca 1990 r. oraz
- rzetelne wykonywanie zadań i obowiązków po dniu 12 września 1989 r., w szczególności z narażeniem zdrowia i życia.
* złożenie odwołania od decyzji wydanej przez Dyrektora Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych do Sądu Okręgowego w Warszawie (XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych) w terminie miesiąca od doręczenia decyzji.
W razie niekorzystnego wyroku można złożyć apelację, a ostatecznie - skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego.
Po wyczerpaniu drogi sądowej możliwe będzie wniesienie skargi konstytucyjnej do Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Warunkiem koniecznym wniesienia tych skarg jest uprzednie wyczerpanie drogi odwoławczej w postępowaniu sądowym.

Uwaga!
Złożenie przez funkcjonariusza odwołania od decyzji nie będzie wstrzymywało jej wykonania.

Czytaj koniecznie: Ponad 100 tys. rencistów zyska prawo do minimalnej emerytury. Kiedy dostaną pieniądze?

Jaka służba
Za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznaje się służbę od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. pełnioną w cywilnych i wojskowych instytucjach i formacjach.
Za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznaje się służbę od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. pełnioną w cywilnych i wojskowych instytucjach i formacjach – m.in.
* Służby Bezpieczeństwa,
* jednostek MSW
* jednostek MON, w tym Wojskowej Służby Wewnętrznej, Wojsk Ochrony Pogranicza

Służba Bezpieczeństwa
W ustawie dezubekizacyjnej wymieniono cywilne, wojskowe instytucje i formacje, w których służba uważana będzie w myśl przepisów ustawy za służbę na rzecz totalitarnego państwa PRL. W katalogu IPN znalazły się: Resort Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, Komitet ds. Bezpieczeństwa Publicznego a także jednostki organizacyjne podległe tym instytucjom.

Jednostki MSW
W katalogu znalazły się także służby i jednostki organizacyjne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, jednostki wypełniające zadania wywiadowcze i kontrwywiadowcze, wypełniające zadania Służby Bezpieczeństwa, wykonujące czynności operacyjno-techniczne niezbędne w działalności Służby Bezpieczeństwa a także odpowiedzialne za szkolnictwo, dyscyplinę, kadry i ideowo-wychowawcze aspekty pracy w SB.

Przepisami ustawy została objęta kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa, naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci m.in. Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Legionowie, Wyższa Szkoła Oficerska MSW w Legionowie, Szkoła Chorążych Milicji Obywatelskiej w Warszawie, a także Wydział Pracy Operacyjnej w Ośrodku Doskonalenia Kadry Kierowniczej MSW w Łodzi. Przepisy o obniżeniu emerytur mundurowych dotyczą także osób, które odbywały szkolenie zawodowe w szkołach i na kursach Służby Bezpieczeństwa, pracowały w Biurze Rejestracji Cudzoziemców, Zarządzie Kontroli Ruchu Granicznego, Inspektoracie Operacyjnym Ochrony Elektrowni Jądrowej w Żarnowcu.

Przeczytaj również: Możesz więcej dorobić do emerytury

Jednostki MON
Kolejna grupa instytucji i formacji, które znalazły się w katalogu, to jednostki organizacyjne Ministerstwa Obrony Narodowej i ich poprzedniczki, m.in. - Informacji Wojskowej oraz podległych jej jednostkach terenowych, w tym organach informacji Powszechnej Organizacji „Służba Polsce" oraz organach informacji Wojskowego Korpusu Górniczego, Wojskowej Służbie Wewnętrznej, w tym w Zarządzie Wojskowej Służby Wewnętrznej Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Wojsk Ochrony Pogranicza oraz jego poprzedniczce, Zarządzie II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, innych służbach Sił Zbrojnych prowadzących działania operacyjno--rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze, w tym w rodzajach broni oraz w okręgach wojskowych.

Obniżki emerytur dotkną też kilkuset programistów i informatyków, absolwentów informatyki Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej, którzy opracowali Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności. Zmiany obejmują także lekarzy pracujących w szpitalach resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, którzy byli na etacie funkcjonariuszy.