Dwie waloryzacje emerytur i zmiany w 13. i 14. emeryturze! To czeka seniorów w 2024

Wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

Dwucyfrowa waloryzacja

W 2023 roku wskaźnik waloryzacji był rekordowy i wynosił 14,8 proc. Waloryzacja emerytur w 2024 roku będzie ponownie dwucyfrowa. Budżet państwa zakłada tym razem wzrost o 12,3 proc. Tak duża waloryzacja wynika przede wszystkim z malejącej, ale nadal wysokiej inflacji. Ostateczny wskaźnik waloryzacji będzie prawdopodobnie ogłoszony w lutym 2024, kiedy poznany średnioroczny poziom inflacji za rok 2023.

Wyższe emerytury od 1 marca

Podwyższone świadczenia emeryci i renciści zaczną otrzymywać od 1 marca 2024 roku. Przy wskaźniku waloryzacji 12,3 proc. najniższa emerytura wyniesie 1 783,82 zł, a na rękę 1 623,28 zł. W tym roku - od 1 marca do lutego 2024 r. wynosi 1 588,42 zł brutto i 1 445,48 zł na rękę. Od marca 2024 r. przez kolejnych 12. miesięcy każdy kto dostaje najniższą emeryturę będzie ją otrzymywał na rękę wyższą o ok. 180 zł, natomiast przeciętna emerytura (3,5 tys. zł brutto) będzie wyższa o ponad 430 zł brutto. Jednocześnie z podwyżką emerytur i rent od 1 marca 2024 nastąpi waloryzacja dodatków wypłacanych przez ZUS.

Minimalne emerytury mogą być jeszcze  wyższe

Minimalna podwyżka najniższych emerytur i rent może być jeszcze wyższa, jeśli rząd zdecyduje się na waloryzację kwotowo-procentową. Waloryzacja kwotowo-procentowa polega na tym, że najniższe świadczenia są podwyższane o określoną kwotę, natomiast wyższe rosną procentowo. W 2023 roku gwarantowana kwota kwoty podwyżki wyniosła 250 zł brutto. Jeśli by tak było również w 2024 roku, to wtedy ZUS podwyższy najniższą emeryturę kwotowo o 250 zł brutto. To oznacza, że najniższe świadczenie, będące dziś na poziomie 1588,44 zł brutto, po wzroście wyniosłoby 1838,44 zł brutto. Prawo do minimalnej emerytury mają osoby, które osiągnęły wymagany staż ubezpieczeniowy (kobieta – co najmniej 20 lat, mężczyzna – co najmniej 25 lat).

Spis treści

1. Dwucyfrowa waloryzacja
2. Wyższe emerytury od 1 marca
3. Minimalne emerytury mogą być jeszcze  wyższe
4. 13. emerytura dla każdego
5. 14. emerytura nie dla wszystkich
6. Komu nie przysługuje 14. emerytura?
7. Waloryzacja emerytury dwa razy w roku

13. emerytura dla każdego

Zarówno 13. jak i 14. emerytura, są już wpisane na stałe do systemu świadczeń społecznych i wypłacane corocznie. Trzynastą emeryturę otrzymuje każdy emeryt i rencista, niezależnie od wysokości otrzymywanych świadczeń. Jej wysokość jest równa wysokości minimalnej emerytury obowiązującej od 1 marca danego roku, w 2024 roku będzie to  co najmniej 1 783,82 zł. Trzynaste emerytury będą wypłacane w kwietniu 2024 roku razem z podstawowym świadczeniem.

Każdy emeryt i rencista otrzyma pisemną decyzję z ZUS z informacją o nowej wysokości swojego świadczenia oraz o przyznaniu "trzynastki" w jednej przesyłce pocztowej.

14. emerytura nie dla wszystkich

14. emerytura to świadczenie przyznawane w pełnej kwocie emerytom i rencistom pobierającym emerytury zasadnicze do wysokości 2900 zł brutto. W tym roku "czternastka" wynosiła 2650 zł brutto, czyli około 2200 zł "na rękę". Dla osób otrzymujących świadczenia powyżej 2900 zł brutto działała zasada "złotówka za złotówkę". Czyli wysokość 14. emerytury była obniżana o tyle, o ile pobierane przez nich świadczenia zasadnicze przekraczały pułap 2900 zł. Przy czym, aby prawo do dodatkowego świadczenia przysługiwało, musi ono wynosić co najmniej 50 zł. Oznacza to, że czternastka przysługiwała, gdy emerytura lub renta nie przekroczyła kwoty 5500 zł brutto. W 2023 roku z 9 mln uprawnionych do "czternastki", aż 6,8 mln seniorów otrzymało ją w pełnej kwocie.

Ważne! Czternastka nie musi być w wysokości najniższej emerytury, czyli w 2024 roku - 1 783,82 zł, ustawa przewiduje możliwość określenia wyższej kwoty, zakłada też elastyczność terminu wypłaty. W 2023 roku dodatkowe świadczenie było wypłacane we wrześniu.

Komu nie przysługuje 14. emerytura?

• Sędziom i prokuratorom w stanie spoczynku.
• Zamożniejszym emerytom. Osoby utrzymujące emeryturę większą niż 5500 zł brutto nie mają prawa do dodatkowego świadczenia.
• Osobom, którym prawo do emerytury lub renty zostało zawieszone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty świadczenia.
• Osobom, które uzyskają status emeryta lub rencisty po dacie wskazanej w przepisach o wypłacie świadczenia.

Pamiętaj! 13.i 14. emerytura są świadczeniami, które nie podlegają zajęciu komorniczemu. Z wypłaty nie są dokonywane potrącenia i egzekucje.

Waloryzacja emerytury dwa razy w roku

Zarówno Koalicja Obywatelska, jak i Lewica obiecują wprowadzenie drugiej waloryzacji emerytur. Te dwa ugrupowania prawdopodobnie będą tworzyć nowy rząd, co oznacza, że seniorzy mogą liczyć na nie jedną, ale dwie podwyżki świadczeń w przyszłym roku. Pierwsza waloryzacja, jak do tej pory, będzie w marcu. Druga podwyżka byłaby przeprowadzona we wrześniu, kiedy znane będą dane dotyczące wzrostu cen za pierwszą połowę roku. Druga waloryzacja nastąpi w sytuacji, gdy inflacja za pierwsze pół roku przekroczy 5 proc. Jeśli sprawdzą się prognozy, że od stycznia do czerwca 2024 r. inflacja wyniesie 7 proc., to wskaźnik drugiej waloryzacji wyniósłby tylko 2 proc. Co ważne, Lewica i KO zapowiadają, że nowy rząd będzie dalej wypłacał 13. i 14. emeryturę.

Listen on Spreaker.