Jak dociągnąć do emerytury

Nowe przepisy podwyższają granicę wieku uprawniającą do przyznania świadczenia, ale teraz możesz się o nie starać także wtedy, gdy prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą (po ogłoszeniu jej upadłości) lub straciłeś prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wszyscy dostają takie samo świadczenie.

Jeśli masz świadczenie przyznane na starych zasadach, nie obawiaj się, nie będzie zmienione, pieniądze też dostaniesz "po staremu".

Kto dostanie?

Jeśli straciłeś pracę z powodu likwidacji bądź niewypłacalności pracodawcy, a:

• przepracowałeś w ostatniej firmie co najmniej pół roku. Masz skończone co najmniej 56 lat (kobiety) lub 61 lat (mężczyźni). Twój okres uprawniający do emerytury (czyli twoje okresy składkowe i nieskładkowe) wynosi co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni);
• przepracowałeś co najmniej pół roku (do 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub pracodawca jest niewypłacalny, a ty do końca poprzedniego roku kalendarzowego osiągnąłeś okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata (kobiety) lub 39 lat (mężczyźni). Masz wtedy prawo do świadczenia bez względu na wiek.

Masz prawo do świadczenia przedemerytalnego, jeżeli pracodawca rozwiązał z tobą umowę o pracę nie wcześniej niż w dniu, w którym zostało wszczęte postępowanie likwidacyjne lub pracodawca stał się niewypłacalny.

Zostałeś zwolniony "z przyczyn dotyczących zakładu pracy", a:

• przepracowałeś w ostatnim zakładzie co najmniej pół roku; masz ukończone 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni); twój okres uprawniający do emerytury wynosi 30 lat (kobiety) lub 35 lat (mężczyźni);
• przepracowałeś w ostatnim zakładzie co najmniej pół roku. Twój okres uprawniający do emerytury wynosi 35 lat (kobiety) lub 40 lat (mężczyźni). Wtedy świadczenie należy ci się bez względu na wiek.

Uwaga! Przez rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy uważa się:

- gdy pracodawca zatrudnia nie mniej niż 20 pracowników - rozwiązanie umowy o pracę zgodnie z ustawą (z 13 marca 2003 r.) o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników;

- gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników - rozwiązanie umowy o pracę zgodnie z przepisami kodeksu pracy;

- gdy zakład pracy ogłasza upadłość, jest likwidowany lub gdy likwidowane jest stanowisko z przyczyn organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych;

- w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części do innego pracodawcy i niezaproponowanie przez niego nowych warunków pracy i płacy.

Straciłeś prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, a:

Zarejestrowałeś się jako bezrobotny w powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Otrzymywałeś ją nieprzerwanie co najmniej przez pięć lat. Do dnia, w którym ustało prawo do renty, masz skończone co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna). Osiągnąłeś okres uprawniający do emerytury wynoszący przynajmniej 20 lat (kobieta) lub 25 lat (mężczyzna).

Ogłosiłeś upadłość pozarolniczej działalności gospodarczej, a:

Wcześniej przez co najmniej 24 miesiące nieprzerwanie prowadziłeś własną działalność gospodarczą (pozarolniczą). Za ten okres opłacałeś składki na ubezpieczenie społeczne. Do dnia ogłoszenia upadłości ukończyłeś co najmniej 56 lat (kobieta) lub 61 lat (mężczyzna). Osiągnąłeś okres uprawniający do emerytury wynoszący przynajmniej 20 lat (kobieta) lub 25 lat (mężczyzna).

Ile dadzą ci

co miesiąc

Świadczenia przedemerytalnę będą podwyższane tak samo jak będą waloryzowane emerytury i renty.

Świadczenie przedemerytalne przyznane po ustaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy równe jest wysokości utraconej renty, jednak nie może być wyższe niż 670 zł.

Czy wolno dorabiać?

Tak. Jednak jeśli suma świadczenia i zarobków przekroczy 1100,80 zł brutto ZUS zawiesi lub zmniejszy świadczenie.

Pamiętaj!

Jeśli dostajesz świadczenie i jednocześnie pracujesz, musisz zawiadomić oddział ZUS o wykonywaniu pracy zarobkowej oraz o wysokości osiąganych miesięcznych przychodów (brutto).

Skutki tej informacji będą zależały od tego, jaka jest wysokość świadczenia oraz jak wysoki jest miesięczny przychód.

Kiedy nie muszę zawiadamiać ZUS?

Jeżeli źródłem dochodów jest praca nie podlegająca ubezpieczeniom społecznym

• jeśli masz przychody z tytułu umowy użyczenia czy najmu
• spadku
• wygranych w grach losowych

Kiedy muszę powiedzieć?

Gdy masz przychody z pracy objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi np.

• umowa o pracę
• umowa-zlecenie
• umowa agencyjna
• umowa o pracę nakładczą
• prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej

Kiedy mogą zmniejszyć?

• gdy dorabiasz w ramach działalności obowiązkowo podlegającej ubezpieczeniom społecznym
• gdy łączna kwota świadczenia i dodatkowego zarobku przekracza 1100,80 zł, czyli tzw. dopuszczalną kwotę przychodu, ale nie przekroczy 1541,10 zł, czyli tzw. granicznej kwoty przychodu.

ZUS wówczas zmniejszy ci świadczenie przedemerytalne o kwotę tego przekroczenia pomniejszoną o obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne.

Nie możesz jednak dostać mniej niż 335 zł - jeśli w wyniku zmniejszenia kwota świadczenia przedemerytalnego byłaby niższa niż 335 zł, podwyższa się ją do kwoty gwarantowanej 335 zł.

Kiedy mogą zawiesić?

• jeśli nabędziesz prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy
• jeśli nabędziesz prawo do renty inwalidzkiej, wojskowej lub rolniczej
• jeśli będziesz otrzymywał rentę strukturalną
• jeśli będziesz dostawał świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej
• jeśli twoje dodatkowe zarobki będą wyższe niż tzw. graniczna kwota przychodu (70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia).

Uwaga!

• Jeśli wysokość świadczenia jest wyższa od dopuszczalnej kwoty przychodu (50 proc. przeciętnego wynagrodzenia), świadczenie zostaje zawieszone, niezależnie od tego, ile dorabiasz. Czyli od 1 sierpnia 2004 r. ZUS zawiesi każde świadczenie wyższe od kwoty 1100,80 zł.
• Rozliczenie przychodu następuje w formie rozliczenia rocznego, po zakończeniu roku rozliczeniowego obejmującego okres od 1 marca każdego roku do ostatniego lutego następnego roku.

Papierkowa

ciężka praca

Do wniosku o przyznanie świadczenia dołącz:

• świadectwo pracy, w którym będzie wpisana podstawa prawna rozwiązania umowy o pracę lub inny dokument pozwalający na ustalenie przyczyn rozwiązania umowy o pracę
• postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości - jeśli prowadziłeś pozarolniczą działalność gospodarczą
• dokument wydany przez powiatowy urząd pracy poświadczający, że co najmniej przez 6 miesięcy dostawałeś zasiłek dla bezrobotnych, nie odmówiłeś przyjęcia oferty pracy (bez uzasadnionej przyczyny) i że jesteś zarejestrowany jako bezrobotny
• dokument potwierdzający wykonywanie innej pracy zarobkowej w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia
• jeśli utraciłeś prawo do renty - zaświadczenie powiatowego urzędu pracy potwierdzające datę zarejestrowania się jako bezrobotny
• jeśli byłeś zatrudniony w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych - świadectwo pracy
• decyzję wydaną przez powiatowy urząd pracy o utracie prawa do zasiłku dla bezrobotnych - jeśli utraciłeś to prawo z powodu okresu, na jaki zasiłek został przyznany
• dowody potwierdzające twoje okresy składkowe i nieskładkowe, okresy pracy w gospodarstwie rolnym (m.in. zaświadczenia, świadectwa pracy, legitymacje ubezpieczeniowe, zeznania świadków).

Jeśli nie skompletujesz wszystkich dokumentów lub nie dostarczysz ich w terminie wyznaczonym przez ZUS, ZUS może ci odmówić przyznania świadczenia przedemerytalnego.

Od decyzji ZUS możesz się odwołać do sądu okręgowego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego ze względu na twoje miejsce zamieszkania w ciągu miesiąca od daty doręczenia decyzji.

Krok po kroku, czyli co zrobić, żeby dostać

1. Zarejestruj się w urzędzie pracy jako bezrobotny.

2. Przez 6 miesięcy pobieraj zasiłek dla bezrobotnych i nie odmawiaj przyjęcia oferty pracy.

3. Sprawdź, czy spełniasz choć jedną grupę warunków dotyczących wieku, stażu pracy i przyczyn utraty pracy.

4. Złóż wniosek o przyznanie świadczenia w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania w terminie nie przekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego półroczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.