- Od 2026 r. do stażu pracy będą wliczane okresy zatrudnienia na umowach zlecenia, prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz pracy za granicą, co dotyczy 2,4 mln osób.
- Nowe przepisy eliminują dyskryminację osób, które dotychczas nie miały uznawanego stażu, dając im dostęp do dłuższych urlopów i innych uprawnień.
- Ustawa działa wstecz, co oznacza, że pracownicy będą mogli doliczyć okresy sprzed 2026 r. w ciągu 24 miesięcy od wejścia reformy w życie, wymagając od firm aktualizacji systemów i procedur.
- Firmy prywatne mają 6 miesięcy od ogłoszenia ustawy na przygotowanie się do zmian, w tym na audyt kadry, aktualizację systemów i budżetowanie kosztów związanych z dłuższymi urlopami.
Spis treści
Po latach debat Sejm niemal jednogłośnie uchwalił rewolucyjną nowelizację kodeksu pracy. Od 2026 roku do stażu pracy będą wliczane okresy zatrudnienia na umowach zlecenia, prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, a także praca za granicą na podstawie umów innych niż etat. To przełom dla 2,4 miliona osób pracujących obecnie na umowach cywilnoprawnych, z czego dla 1,4 miliona jest to jedyne źródło utrzymania.
Dotychczas osoby te, niezależnie od lat doświadczenia, rozpoczynając pracę na etacie posiadały staż... zerowy. Oznaczało to brak dostępu do dłuższych urlopów, nagród jubileuszowych czy stanowisk wymagających udokumentowanego doświadczenia. Ta dyskryminacja właśnie się kończy.
Co to oznacza dla Twojej firmy?
Dla przedsiębiorców reforma niesie kilka istotnych konsekwencji, które warto przemyśleć już dziś:
- Nowi pracownicy z bagażem doświadczenia. Zatrudniając osobę, która przez ostatnie lata pracowała na zleceniach lub prowadziła działalność gospodarczą, nie będziesz już przyjmować kogoś „bez stażu”. Jeśli kandydat przedstawi zaświadczenie z ZUS o opłaconych składkach emerytalnych i rentowych za dany okres, jego doświadczenie zostanie oficjalnie uznane. W praktyce oznacza to, że świeżo zatrudniony pracownik może od razu uzyskać prawo do 26 dni urlopu zamiast podstawowych 20, jeśli jego łączny staż przekroczy 10 lat.
- Obecni zleceniobiorcy zyskają na wartości. Jeśli zatrudniasz osoby na umowach zlecenia, które później przeniesiesz na etat, ich dotychczasowy czas współpracy zostanie zaliczony do stażu. To dobra wiadomość w kontekście retencji pracowników. Osoba pracująca u Ciebie od lat na zleceniu, przechodząc na umowę o pracę, nie zacznie od zera. To może zwiększyć lojalność i zmniejszyć rotację.
Retroaktywność – szansa i wyzwanie
Ustawa działa wstecz. Pracownicy będą mogli doliczyć okresy sprzed 2026 roku, jeśli przedstawią odpowiednie zaświadczenia w ciągu 24 miesięcy od wejścia reformy w życie. Dla działów kadr oznacza to konieczność weryfikacji dokumentacji i przeliczenia uprawnień urlopowych setek, a może tysięcy pracowników. Warto już teraz przygotować procedury i poinformować zespoły HR o nadchodzących zmianach.
Polecany artykuł:
Harmonogram wdrożenia – masz czas na przygotowania
Dobra wiadomość: ustawodawca przewidział różne terminy dla różnych sektorów. Jeśli prowadzisz firmę prywatną, zyskujesz dodatkowe pół roku na adaptację.
- 1 stycznia 2026 – reforma wchodzi w życie w sektorze publicznym
- 6 miesięcy od ogłoszenia ustawy – przepisy obowiązują w firmach prywatnych
Obecnie ustawa czeka na podpis prezydenta Karola Nawrockiego. Po publikacji w Dzienniku Ustaw przedsiębiorcy z sektora prywatnego będą mieli około sześciu miesięcy na przygotowanie systemów kadrowych, przeszkolenie działów HR i wdrożenie nowych procedur weryfikacji stażu.
Praktyczne kroki dla przedsiębiorcy
- Audyt obecnej kadry – sprawdź, ilu Twoich pracowników może skorzystać z nowych przepisów. Szczególnie zwróć uwagę na osoby, które wcześniej prowadziły działalność lub pracowały na zleceniach.
- Aktualizacja systemów kadrowych – upewnij się, że Twoje oprogramowanie kadrowo-płacowe będzie gotowe na uwzględnianie nowych okresów stażu i automatyczne przeliczanie uprawnień urlopowych.
- Budżet na urlopy – przygotuj się na potencjalny wzrost kosztów związanych z dłuższymi urlopami części pracowników. Analiza struktury zatrudnienia pomoże oszacować skalę zmian.
- Komunikacja z zespołem – poinformuj pracowników o nowych możliwościach. To nie tylko obowiązek, ale też inwestycja w relacje i atmosferę w firmie.
Szerszy kontekst reform
Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk jasno sygnalizuje, że to dopiero początek zmian w polskim prawie pracy. W planach są kolejne reformy: likwidacja bezpłatnych staży, pilotaż skróconego czasu pracy (zgłosiło się już prawie 2000 pracodawców) oraz wzmocnienie Państwowej Inspekcji Pracy.
Dla przedsiębiorców oznacza to jedno – trzeba być na bieżąco i elastycznie dostosowywać się do zmieniającego się otoczenia prawnego. Firmy, które potraktują te zmiany jako inwestycję w kapitał ludzki, a nie tylko koszt, mogą zyskać przewagę konkurencyjną w walce o najlepszych pracowników.
Przygotuj się na zmiany już dziś
Reforma stażu pracy to koniec dyskryminacji ponad 2 milionów pracowników i szansa na budowanie bardziej sprawiedliwego rynku pracy. Dla przedsiębiorców to moment na przemyślenie strategii zatrudnienia, przygotowanie działu HR i wykorzystanie zmian jako narzędzia do budowania silniejszych zespołów.
Mądrze zarządzana zmiana to nie zagrożenie, lecz możliwość.
Podcasty
Playlisty tematyczne
