Nie załatamy dziur na rynku pracy uchodźcami z Ukrainy. 94 proc. to kobiety

W 2021 r. w Polsce cudzoziemcom wydano 504 tys. - w tym 325 tys. dla Ukraińców - zezwoleń o pracę. Podobne proporcje były w 2 mln wydanych oświadczeń. Zezwolenie daje prawo do pracy przez 12 miesięcy. Natomiast z oświadczenia tylko na 6 miesięcy i mogli/mogą korzystać z nich wyłącznie obywatele Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy). Do tego można dodać pracujących na czarno. W sumie milion paręset tysięcy pracowników-gości z Ukrainy wspierało polską gospodarkę. Zmieniło się wszystko po 24 lutego. Wielu Ukraińców wróciło do kraju, by walczyć w jego obronie. Z kolei do Polski napłynęła gigantyczna fala uchodźców. Ilu z nich zamierza u nas zostać i pracować? Na tę i podobne kwestie starali się odpowiedzieć socjologowie z Platformy Migracyjnej EWL, Fundacji Wspierania Migrantów Na Rynku Pracy EWL oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. „Przeankietowano” 400 dorosłych uchodźców. Efektem tych socjologicznych prac jest opublikowano niedawno raport specjalny „Uchodźcy z Ukrainy w Polsce”. Raczej nie ma co liczyć na to, że milion uchodźców zasili polski rynek pracy w branżach borykających się brakami kadrowymi.

Co trzeci uchodźca z Ukrainy deklaruje, że zostanie w Polsce „na dłużej”. I to byłaby dobra wiadomość dla HR-owców. Jest jednak i druga strona medalu. „Z jednej strony, w związku z odwróconą migracją płci, mamy do czynienia z powiększającym się niedoborem mężczyzn gotowych do podjęcia pracy, z drugiej zaś z nadwyżką kobiet, które wytrwale jej poszukują” – podkreślają autorzy raportu. Tak więc bez dostosowania ofert pracy, ich miejsc do struktury płci, różnie może być z „zagospodarowaniem” tych 30 proc. uchodźców (w 94 proc. płci żeńskiej) przez polski rynek pracy. A teraz kilka liczb z omawianego raportu.

Tylko 4 proc. respondowanych uznało, że swobodnie posługuje się językiem polskim. Na drugim biegunie jest 45 proc. osób, które polskiego nie znają, a 26 proc. uznało, że posługuje się nim „komunikatywnie”. 53 proc. ma wykształcenie wyższe plus 8 proc. deklarowało niepełne wyższe. I teraz statystyka dotycząca odpowiedzi na pytanie: „Dokąd pan/pani zamierza wyjechać?” (kierowane do tych, dla których Polska jest przystankiem na drodze do celu). Liczby nie powinny zaskakiwać. Do Niemiec – 26 proc. Do USA – 16 proc., do Wielkiej Brytanii – 11 proc., do Kanady – 7 proc. Tych tych, którzy chcieliby „na dłużej” zostać w Polsce zapytano, w jakim jej regionie chcieliby osiąść? 72 proc. odpowiedziało: w tym, którym obecnie przebywam. A 60 proc. przebywa w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców (na wsi – ledwie 3 proc.). I zdążamy do zasadniczej kwestii, zasadniczego pytania stawianego ankietowanym: „Czy po zakończeniu wojny wróci Pan/Pani do Ukrainy?”. 56 proc. odpowiedziało – „tak, jak najszybciej”. 7 proc. – chce zostać u nas na stałe. 18 proc. na co najmniej kilka lat, a 6 proc. – co najmniej na rok. „Zdecydowana większość uchodźców z Ukrainy (aż 63 proc.) zamierza podjąć pracę zarobkową w czasie pobytu w Polsce. Tylko co piąty respondent deklaruje utrzymywanie się z własnych środków finansowych (20 proc.)” – raportują socjologowie.

Od początku wojny granicę ukraińsko-polską przekroczyło (dane z 12 kwietnia) 2,68 mln uchodźców. Połowa z nich mogła już wyjechać z Polski dalej, na Zachód. ONZ ocenia, że dotychczas z Ukrainy przed wojną uciekło ok. 4,5 mln osób.