Ustawa o osłonach dla energetyków i górników węgla brunatnego ma wcielić w życie postanowienia zawartej w grudniu ub. roku Umowy społecznej, poprzedzającej przygotowywane obecnie przekazanie węglowych aktywów wytwórczych oraz kopalń węgla brunatnego do NABE – Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Zgodnie z projektem, odchodzący z pracy górnicy węgla brunatnego i pracownicy sektora elektroenergetycznego, którym do nabycia praw emerytalnych zostało nie więcej niż cztery lata, będą mogli przejść na urlopy górnicze lub energetyczne, podczas których będą otrzymywać 80 proc. dotychczasowego wynagrodzenia naliczanego jak za urlop wypoczynkowy.
Dla osób z co najmniej 5-letnim stażem pracy, które nie będą mogły skorzystać z urlopów przedemerytalnych, przewidziano jednorazowe odprawy pieniężne w wysokości 12-miesięcznego wynagrodzenia. Jak poinformował podczas środowego posiedzenia Sejmowej Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych wiceminister aktywów państwowych Karol Rabenda, z przewidzianych w ustawie instrumentów może potencjalnie skorzystać ok. 23 tys. osób, a maksymalny limit wydatków budżetowych na osłony w latach 2023-33 oszacowano na 1 mld 268,3 mln zł. Wiceminister przypomniał, że mechanizm i szczegóły osłon wypracowano podczas 18-miesięcznych negocjacji z udziałem przedstawicieli rządu, górniczych i energetycznych spółek oraz strony społecznej.
Przewidziane w ustawie osłony – podkreślił wiceszef MAP – obejmą wszystkich pracowników sektora elektroenergetycznego oraz branży węgla brunatnego, bez względu na akcjonariat pracodawcy. Oznacza to, że z finansowanych z budżetu państwa urlopów przedemerytalnych oraz jednorazowych odpraw skorzystają nie tylko pracownicy odchodzący ze spółek Skarbu Państwa, ale także z prywatnego ZE PAK. Korzystanie z osłon będzie dobrowolne.
Jak mówił Rabenda, pracownicy będą odchodzić z pracy stopniowo, w miarę wyłączania jednostek wytwórczych oraz w miarę postępującej systemowej redukcji wydobycia węgla brunatnego. Program osłonowy może być realizowany do 2049 roku, z wypłatą świadczeń do roku 2053.