Po 30 dniach koniec darmowego leczenia! NFZ: Będziesz płacić z własnej kieszeni

• Prawo do darmowego leczenia wygasa po 30 dniach od ustania ubezpieczenia zdrowotnego
• Absolwenci szkół i uczelni mają przedłużony okres ochrony zdrowotnej - odpowiednio 6 i 4 miesiące
• Status ubezpieczenia można sprawdzić natychmiast w systemie eWUŚ online
• Powrót do NFZ wymaga dobrowolnego ubezpieczenia, a za przerwę powyżej 3 miesięcy grożą dodatkowe opłaty

Koniec darmowego leczenia z NFZ - kto traci prawo do świadczeń

Utrata prawa do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych następuje automatycznie. NFZ wyjaśnia, że ochrona kończy się po upływie 30 dni od momentu wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia.

Dotyczy to kilku konkretnych sytuacji. Prawo do darmowego leczenia tracimy po zakończeniu stosunku pracy, na przykład gdy rozwiązujemy umowę o pracę. Ubezpieczenie wygasa również po zamknięciu własnej firmy czy zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej. Kolejna grupa to pracownicy przebywający na urlopie bezpłatnym.

Szczególnie narażone są osoby zmieniające pracę. Jeśli planują przerwę między jednym a drugim zatrudnieniem, przez ten czas nie będą objęte darmową opieką medyczną.

Wyjątki od utraty ubezpieczenia zdrowotnego - sprawdź, czy dotyczy cię

NFZ przewiduje jednak sytuacje, w których ochrona trwa dłużej. Nie każdy traci prawo do świadczeń po 30 dniach.

• Absolwenci szkół ponadpodstawowych mają zagwarantowane 6 miesięcy ochrony. Prawo to przysługuje od dnia ukończenia szkoły lub skreślenia z listy uczniów.
• W przypadku absolwentów uczelni wyższych i szkół doktorskich okres ten wynosi 4 miesiące.
• Najkrótszy okres przysługuje osobom z zawieszoną rentą socjalną. Mogą one korzystać z darmowych świadczeń przez 90 dni od ustania ubezpieczenia zdrowotnego.

System eWUŚ - jak sprawdzić status ubezpieczenia zdrowotnego

Weryfikacja swojego statusu jest prosta i natychmiastowa. Wystarczy wejść na platformę eWUŚ - Elektroniczną Weryfikację Uprawnień Świadczeniobiorców.

System pokazuje aktualne dane na podstawie informacji z ZUS i KRUS. Użytkownik otrzymuje jasną odpowiedź, czy ma prawo do bezpłatnych świadczeń. Z tej samej platformy korzystają lekarze i recepcje w przychodniach, sprawdzając status pacjentów.

Dobrowolne ubezpieczenie w NFZ - krok po kroku

Aby wrócić do systemu darmowej opieki zdrowotnej, trzeba zawrzeć dobrowolne ubezpieczenie. Procedura rozpoczyna się w oddziale wojewódzkim NFZ.

Niezbędny jest dokument tożsamości oraz potwierdzenie ostatniego okresu ubezpieczenia. Może to być w zależności od sytuacji benficjenta:

• zaświadczenie z zakładu pracy o opłacaniu składek,
• potwierdzenie wpłaty składki z działalności gospodarczej,
• zaświadczenie z urzędu pracy.

Na miejscu należy wypełnić wniosek i podpisać umowę w dwóch egzemplarzach. Kolejny krok to wizyta w ZUS, gdzie składa się druk ZUS ZZA. Jeśli chcemy zgłosić członków rodziny, potrzebny jest także druk ZUS ZCNA. Składka nie wzrasta po zgłoszeniu domowników.

Opłaty dodatkowe za przerwę w składkach - ile zapłacisz

Przerwa w opłacaniu składek dłuższa niż 3 miesiące oznacza dodatkowe koszty. NFZ nalicza opłatę uzależnioną od długości przerwy.

• Za lukę od 3 miesięcy do 1 roku trzeba zapłacić 20 proc. dochodów przyjętych jako podstawa składki.
• Przerwa powyżej 1 roku do 2 lat to już 50 proc. deklarowanego dochodu miesięcznego. 
• Od 2 do 5 lat nieubezpieczenia kosztuje 100 proc., od 5 do 10 lat - 150 proc., a powyżej 10 lat - aż 200 proc. podstawy.

Dyrektor oddziału NFZ może jednak odstąpić od pobrania opłaty lub rozłożyć ją na 12 miesięcznych rat. Decyzja zapada na wniosek osoby ubezpieczającej się.

Podstawą wymiaru składki jest deklarowany miesięczny dochód. Nie może być niższy od przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału.