Po ogromnej inflacji czeka nas deflacja? Ekonomista wyjaśnia

Czy po inflacji czeka nas deflacja? Ekspert wyjaśnia

W najnowszej lipcowej projekcji inflacji Narodowego Banku Polskiego centralny scenariusz zakłada, że inflacja w ostatnim kwartale 2023 r. wyniesie 6,7 proc. a w I kw. 2024 r. spadnie do 4,6 proc. a pod koniec 2024 r. wyniesie 3,5 proc., a więc znajdzie się w granicach dopuszczalnych odchyleń od celu inflacyjnego. Ale z raportu o inflacji wynika, że przy 90-proc. odchyleniu od scenariusza centralnego istnieje ryzyko, że na początku 2024 r. wskaźnik wzrostu cen spadnie poniżej 0.

„Scenariusz, w którym w którym mielibyśmy w Polsce deflację w 2024 roku jest możliwy, ale nikt nie uznaje go za prawdopodobny. Żeby się zrealizował, potrzebna byłaby głęboka recesja na świecie połączona ze spadkami cen surowców, co w rezultacie mogłoby doprowadzić do spadku inflacji poniżej zera” - powiedział PAP ekonomista Banku Pekao Piotr Bartkiewicz.

Zwrócił on uwagę, że do realizacji scenariusza deflacyjnego konieczne byłoby szybkie zakończenie wojny na Ukrainie i powrót do importu surowców w Rosji.

Czy ceny w końcu spadną?

„Jeśli weźmiemy pod uwagę hipotetyczną sytuację, w której dochodzi do recesji w kluczowych gospodarkach a w 2023 r. zaczynają płynąć surowce z Rosji, to zapewne i ropa staniałaby do 50 dolarów za baryłkę a ceny gazu również byłyby zbliżone do poziomów z lat poprzednich. Wtedy można sobie wyobrazić deflację rozumianą jako spadek cen detalicznych. Ale moim zdaniem, nie widać większych szans na szybkie zakończenie wojny i na powrót do importu surowców energetycznych z Rosji na zasadach sprzed wojny” – powiedział ekonomista Banku Pekao.

Dodał, że trudno spodziewać się spadku cen surowców, zarówno takich jak ropa naftowa, jak i metali, jak na przykład miedzi, ze względu na wysokie wykorzystanie mocy produkcyjnych oraz kwestie transformacji energetycznej.

„Patrząc na dostępne moce wytwórcze na rynkach takich surowców jak miedź i kobalt, to nie widać zbyt dużych możliwości spadku cen. Z kolei w przypadku ropy naftowej wyższe stopy w USA powodują, że finansowanie inwestycje w nowe odwierty będzie dużo trudniejsze. A przecież mówimy o branży, której w perspektywie kilku dekad przestanie istnieć. Ten sektor zresztą mocno się zmienił, jest nastawiony na szybkie zyski a nie na inwestycje w nowe odwierty” – stwierdził Bartkiewicz.

W niektórych branżach ceny spadną

Przeciwko scenariuszowi deflacyjnemu przemawia według niego także to, że rządy nadal wspierają konsumpcję paliw. Bartkiewicz przypomniał, że u nas zostały wprowadzone obniżki podatków na paliwa, podobne programy są realizowane w innych krajach europejskich czy w USA, gdzie rządy stanowe przekazują pieniądze konsumentom. Ale dodał, że w niektórych branżach można spodziewać się spadku cen.

„Myślę, że na rynku dóbr możemy dość szybko zobaczyć odreagowanie w dół. Sytuacja, w której firmy kupowały podzespoły po każdej cenie, zaczyna się kończyć. Przykładem mogą być mikroprocesory, których niedawno brakowało na rynku, a obecnie mówi się, że jest ich nadmiar. Więc można się spodziewać, że cykle koniunkturalne będą w najbliższym czasie działać w kierunku obniżki cen, ale trudno się spodziewać, żeby to bardzo mocno się przełożyło na inflację” – ocenił ekonomista Banku Pekao.