QUIZ PRL. Emeryci w PRL-u. Czy rzeczywiście wesołe było życie staruszka?

Quiz PRL. Emeryci w PRL-u, czyli wesołe jest życie staruszka

W przedwojennej Polsce emerytury były tylko dla wybranych: wojskowych i funkcjonariuszy państwowych (urzędników wszystkich szczebli, pracowników poczty i kolejarzy). W połowie Dwudziestolecia do tej grupy wybrańców dołączyli pracownicy umysłowi. 

Nie dziwi zatem, że w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, która miała każdemu zapewnić wszystkie zdobycze socjalne, oczekiwano rozwiązań kompleksowych. Dekret o organizacji ubezpieczeń społecznych pojawił się w Dzienniku Ustaw w 1944 r., a więc rok przed zakończeniem II wojny światowej.

Tuż po wojnie udowodnienie stażu pracy, nastręczało sporo trudności. Pracownicy w pożodze wojennej utracili dokumenty potwierdzające zatrudnienie. W latach 1944-1948 weszły w życie przepisy o powszechnym, jednolitym, państwowym systemie emerytalnym. Emerytury wypłacano wtedy w wysokości 15 proc. średniego wynagrodzenia. Były to przysłowiowe grosze. Dzisiaj emerytura wg tego systemu wynosiłaby 1 tys. 123 zł brutto, przy średnim wynagrodzeniu z lipca 2023, które wyniosło 7 tys. 485 zł 12 gr brutto.

W 1949 roku wprowadzono tzw. renty rodzinne, które przysługiwały rodzinom osób zmarłych przed osiągnięciem wieku emerytalnego. 

Pierwszą reformę emerytalną przeprowadzono w 1951 roku, wprowadzając pełną zasadę przepracowanych lat, lecz dopiero kilka lat później, już w pełnym PRL emeryci mogli poczuć ulgę. Dzięki zmianom w 1958 roku emerytury wynosiły ok. 40 proc. średniej pensji, co dziś oznaczałoby wypłaty dla seniorów na poziomie 2 tys. 944 zł brutto.

W 1959 roku wprowadzono tzw. emerytury dla bezrobotnych, które przysługiwały osobom, które osiągnęły wiek emerytalny, ale nie posiadały odpowiedniego stażu pracy.

Emerytury dla rolników zostały wprowadzone dopiero w 1977, do tego czasu polscy farmerzy nie odkładali na emeryturę. 

Wiek emerytalny dla kobiet wynosił 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat. W niektórych zawodach, np. górniczych, wiek emerytalny był niższy.

Minimalny staż pracy wymagany do przyznania emerytury wynosił 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Wysokość emerytury obliczana była na podstawie tzw. podstawy wymiaru, która była równa średniemu wynagrodzeniu z ostatnich 10 lat pracy. Wysokość emerytury była uzależniona od stażu pracy i wysokości podstawy wymiaru. 

System emerytalny w PRL był systemem, który nie był dopasowany do realiów gospodarczych państwa. Nie uwzględniał on m.in. inflacji, która powodowała, że wartość emerytur spadała. Ponadto, system ten był bardzo kosztowny dla budżetu państwa. Przez całe lata, aż do 1989 roku, kolejne ekipy rządowe usiłowały zrównać emerytury “ze starego portfela” z tymi “z nowego portfela”. 

Pora na Quiz PRL: Emeryci w PRL-u, czyli wesołe jest życie staruszka. Maksymalną liczbą punktów zdobędą tylko uważni czytelnicy.

Listen on Spreaker.