W listopadzie 2024 roku za 1 kg chleba trzeba było już zapłacić rekordowe 7,47 zł, zgodnie z danymi indeksu cen podstawowych opublikowanymi przez serwis dlahandlu.pl. To najwyższy wynik w historii pomiarów koszyka zakupowego tego serwisu. Nie tylko ceny chleba idą w górę; także inne produkty zanotują wzrost cen w nadchodzącym roku. Warto jednak zauważyć, że pomimo tego wzrostu, tempo ten jest niższe niż w 2023 roku - prognozuje dr Jakub Olipra, analityk z Credit Agricole, w rozmowie z money.pl.
Jednak istnieje pewien wyjątek od tej reguły. Eksperci wskazują, że powrót 5-proc. VAT na żywność może podbić ceny o około 4 punkty procentowe. Mimo że są zapowiedzi utrzymania zerowej stawki, analiza zakłada, że VAT wróci, co z kolei spowoduje ponowny wzrost inflacji w tej kategorii, zwłaszcza w styczniu.
Zauważalne zmiany będą również wynikiem wygaśnięcia tarczy antyinflacyjnej z końcem roku, razem z zerowym VAT na żywność. Rząd Zjednoczonej Prawicy w budżecie na 2024 rok nie uwzględnił zerowej stawki, lecz 5-proc. stawkę podatku. Choć istnieje możliwość zmiany tego stanu rzeczy, obecne zamieszanie wokół formowania rządu utrudnia podejmowanie decyzji w tej kwestii.
Wzrost cen detalicznych
Andrzej Gantner, dyrektor generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności, ocenia, że ceny idą tak wysoko, że spada popyt lub konsumenci zaczynają szukać tańszych zamienników. Mimo to, branża musi przygotować się na wzrost cen detalicznych, zwłaszcza z powrotem 5-procentowego VAT na żywność.
Prognozy na 2024 rok zakładają umiarkowany wzrost cen. Ceny pieczywa mają wzrosnąć o około 8 proc., mięsa o 7 proc., owoców o 10 proc., a warzyw i nabiału o 5 proc. Oleje i tłuszcze pozostaną w kategorii deflacyjnej, a na światowym rynku spada cena oleju roślinnego - informuje dr Olipra.
Należy jednak podkreślić, że prognozy dotyczące wzrostu cen mięsa obejmują różne gatunki, a dla drobiu można spodziewać się pozytywnego zaskoczenia. Mimo że sytuacja w segmencie mięsa wieprzowego jest bardziej złożona, ze spadającymi kosztami produkcji zwierzęcej, ceny wieprzowiny pozostaną stabilne, utrzymując się na wysokim poziomie. W ostatnim czasie skok cen zanotowała też marchew - z 1,4 do 2 zł/kg. Podobnie jest w przypadku ziemniaków - tutaj cena wzrosła nawet o 80 proc. Pomidory malinówki kosztują obecnie do 25 zł/kg, a niedoświetlane i niedogrzewane 14 zł/kg, co sugeruje, że zdrowa żywność może być droższa