Co Polska zyskała dzięki wejściu do UE?
Z racji, że 1 maja Polska będzie obchodzić swoje 20-lecie wstąpienia do Unii Europejskiej, analitycy Banku Pekao przeanalizowali kluczowe zdobycze członkostwa we wspólnocie. Eksperci wskazują, że według wielu wskaźników Polska jest największym beneficjentem członkostwa w UE w państwach regionu, które przystąpiły do Unii w 2004 roku i latach późniejszych. Od wejścia Polski do wspólnoty, PKB naszego kraju zaliczyło aż dwukrotny wzrost.
- W całej Unii szybszy wzrost odnotowała w tym czasie jedynie niewielka Malta oraz stosująca preferencje podatkowe dla globalnych korporacji Irlandia. Daleko za Polską pod względem tempa wzrostu gospodarczego uplasowały się ponadto inne nowe kraje członkowskie z naszego regionu – przykładowo gospodarki Czech i Węgier urosły w tym czasie jedynie o około połowę - czytamy w raporcie.
Eksperci zwracają uwagę na rozwój branży usługowych w informacji, komunikacji i usługach biznesowych dla firm, które zaliczyły kilkukrotny wzrost. Trzykrotny wzrost odnotowano w przetwórstwie przemysłowym, pod tym kątem był to największy przyrost w całej UE.
Ponadto od wejścia Polski do wspólnoty skumulowana wartość inwestycji zagranicznych zwiększyła się o ponad 200 mld dolarów, co jest najlepszym miejscem w regionie i niewiele niższym niż we Włoszech. Z przeważającej liczbie branż przemysłowych, inwestycje były napędzane kapitałem zagranicznym.
- Najsilniejszy awans Polska zaliczyła w unijnej klasyfikacji eksporterów. Wszystkie kraje regionu zyskały na akcesji jako dostawcy w ramach regionalnych łańcuchów dostaw, ale to Polska była największym beneficjentem procesu relokacji europejskiego przemysłu. Po 2004 roku odnotowaliśmy najsilniejszy wzrost udziału w łącznym eksporcie krajów UE-27 (o ponad 3 punkty procentowe), który dotyczył niemal wszystkich gałęzi przetwórstwa. Spory awans (wzrost udziału o blisko 2 pp) zaliczyliśmy także w hierarchii unijnych eksporterów usług - czytamy w raporcie.
Polska jest beneficjentem funduszy unijnych
Pekao Analizy pisze również o funduszach unijnych dla Polski, pod tym kątem Polska jest jednym z największych beneficjentów. W latach 2021-20217 nasz kraj dostanie ok. 170 mld euro, co powinno przełożyć się na dalszy rozwój gospodarczy.
Eksperci wskazują również na znaczenie członkostwa Polski w dostępie do rynku unijnego. Kluczowa jest pod tym kątem ochrona przed dostawcami z krajów trzecich, a protekcjonizm UE będzie wzmacniała wojna na Ukrainie i sytuacja Chin. Europa ma kierować się bardziej we wzmacnianiu lokalnych dostawców i producentów, a Polska może być sporym beneficjentem tego procesu. Jak czytamy w raporcie Pekao, nasza pozycja rynkowa w niektórych krajach UE jest już bardzo mocna, to wciąż jest spore pole do poprawy.
Niedociągnięcia i szanse na poprawę dla Polski w UE
Analitycy Pekao zauważają, że w niektórych obszarach były też sukcesy mniej spektakularne, oraz występują pewne zaniedbania, które w przyszłości mogą odbić się na konkurencyjności polskich firm. Jednym z tych problemów jest energochłonność i emisyjność polskiej gospodarki. Wysokie koszty uprawnień do emisji CO2 podbijają w Polsce ceny prądu, które przewyższają już średnią z UE.
- Pewne niedociągnięcia, w perspektywie najbliższych lat rzutujące na stronę kosztową polskich przedsiębiorstw, utrzymują się także w obszarze gospodarki odpadowej (w tym zwłaszcza recyklingu odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych) - czytamy w raporcie.
Eksperci zauważają również, że sporo jest do zrobienia w obszarze inwestycji. Choć realne PKB wzrosło w Polsce szybciej niż w UE, to w ostatnim czasie relacja nakładów do wartości dodanej w wielu sektorach obniżyła się poniżej przeciętnych poziomów europejskich. Zastój inwestycyjny zauważono również w sektorze energetycznym.
- Ponadto, choć w ostatnich latach Polska wyraźnie zwiększyła aktywność w obszarze badań i rozwoju, również tu dystans do europejskich liderów czy nawet niektórych państw naszego regionu (Czechy, Słowenia, Estonia) jest wciąż znaczny. Szczególnie duże różnice w relacji wydatków na R&D do wartości dodanej występują w sektorach wiedzochłonnych, na których rozwój powinniśmy szczególnie postawić, jeżeli chcemy uniknąć pułapki średniego dochodu - czytamy.
Analitycy Pekao wskazują, że choć w gałęzi przetwórstwa umocniliśmy swoją pozycję, to sektory innowacyjne, wiedzochłonne i dobrze opłacane, nie rozwijają się u nas tak szybko. Wciąż mamy niski udział w eksporcie w branży farmaceutycznej, chemicznej, czy maszynowej, a saldo z handlu zagranicznego jest wyraźnie ujemne.
Polecany artykuł:
Podcasty
Playlisty tematyczne
