Urlop wychowawczy 2022. Kto i kiedy może z niego skorzystać? Czy można na nim pracować?

Urlop wychowawczy to jeden z urlopów, które przysługują rodzicom dziecka udzielanych w celu sprawowania osobistej opieki nad nim. Do urlopowych uprawnień rodzicielskich należą jeszcze urlopy: macierzyński, rodzicielski i ojcowski. Urlop wychowawczy jest wykorzystywany najpóźniej, licząc od narodzin dziecka.

Komu przysługuje urlop wychowawczy?

Urlop wychowawczy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę przez co najmniej 6 miesięcy. Do tego okresu zatrudnienia wlicza się również poprzednie okresy pracy. Mogą z niego skorzystać zarówno matka, jak i ojciec, jeżeli oboje są pracownikami. Z urlopu nie mogą skorzystać osoby zatrudnione na podstawie umowy-zlecenia czy te, które mają podpisane umowy o dzieło i pokrewne lub prowadzące własną działalność gospodarczą.

Prawa pracownika w czasie urlopu wychowawczego

W czasie trwania urlopu wychowawczego prawa i obowiązki stron ulegają zawieszeniu jednak okres urlopu wychowawczego, w dniu jego zakończenia, wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W trakcie trwania urlopu wychowawczego pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Istnieją jednak dwa wyjątki: ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy oraz gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Po powrocie z urlopu wychowawczego pracodawca dopuszcza pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Ile trwa urlop wychowawczy?

Wymiar urlopu wychowawczego to maksymalnie 36 miesięcy. Dodatkowo jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od podstawowego urlopu wychowawczego może być udzielony „dodatkowy” urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Zobacz też: Waloryzacja emerytur jak 500 plus. Nowa podwyżka dla emerytów

W ramach 36 – miesięcznego wymiaru urlopu wychowawczego 1 miesiąc przeznaczony jest wyłącznie dla drugiego rodzica, np. mama przebywa na urlopie 35 miesięcy, a tata 1 miesiąc lub odwrotnie. Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców. Rodzice mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego przez cały okres urlopu. Urlop wychowawczy można wykorzystać jednorazowo lub w częściach. Kodeks pracy przewiduje limit 5 części.

Czy urlop wychowawczy jest płatny?

Niestety, urlop wychowawczy nie jest płatny. Rodzinom o niskim statusie materialnym, czyli takim, których dochód na jedną osobę nie przekracza 674 zł, przysługuje dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. To tak zwany zasiłek wychowawczy, można go otrzymać wyłącznie z zasiłkiem rodzinnym. Wynosi 400 zł miesięcznie.

Czy na urlopie wychowawczym można pracować?

W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. W razie ustalenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa pracownika do stawienia się do pracy.

Wniosek o urlop wychowawczy

Urlop wychowawczy jest udzielany na pisemny wniosek pracownika składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Jeżeli wniosek, został złożony bez zachowania terminu pracodawca udziela urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku.