Ważne zmiany! Od 4 listopada mniej osób może dziedziczyć

Spis treści

1. Kto dziedziczy po zmarłym?
2. Koniec dziedziczenia przez dalekich krewnych
3. Kto jest niegodny dziedziczenia?
4. Nowe przyczyny niegodności dziedziczenia
5. Zmiany w przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Kto dziedziczy po zmarłym?

Podział majątku po zmarłym nazywany jest działem spadku. Polega on na podzieleniu składników majątku po spadkodawcy pomiędzy poszczególnych spadkobierców. W polskim prawie są trzy grupy spadkowe:

1. Pierwsza grupa spadkowa:

• małżonek,
• dzieci,
• dalsi zstępni spadkodawcy (potomkowie dzieci).

2. Druga grupa spadkowa:

• rodzice spadkodawcy,
• rodzeństwo,
• zstępni (dzieci, wnuki) rodzeństwa.

3. Trzecia grupa spadkowa: pozostali krewni

Koniec dziedziczenia przez dalekich krewnych

W znowelizowanej ustawie krąg spadkobiorców w trzeciej grupie spadkowej został ograniczony do dziadków spadkodawcy, rodzeństwa rodziców spadkodawcy oraz ich zstępnych (zstępni to dzieci, wnuki, prawnuki itd.). Nie będą już dziedziczyć dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsze pokolenia, często w ogóle nie wiedzące, że ich krewny zmarł. Dzięki temu skrócą się postępowania sądowe. To przecież sąd poszukuje i wzywa na rozprawę dalszych krewnych spadkodawcy.

Kto jest niegodny dziedziczenia?

W polskim prawie spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego dziedziczenia, jeżeli

• dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
• podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
• umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

Zobacz także: Zachowek po zmianach w 2023 roku. Czym jest zachowek? Komu przysługuje? Ile wynosi?

Nowe przyczyny niegodności dziedziczenia

Nowelizacja wprowadza dwie nowe przesłanki niegodności dziedziczenia w postaci:

• uporczywego niewykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy, określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową wobec spadkodawcy;
• uporczywego uchylania się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.

Zmiany w przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Dotychczas przepisy przewidywały, że spadkobiorca na złożenie takiego oświadczenia miał sześć miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o śmierci spadkodawcy. Teraz termin ten będzie mógł być zawieszony w sytuacji, w której złożenie takiego oświadczenia będzie wymagać zezwolenia sądu opiekuńczego. Złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku przez osobę małoletnią często wiąże z koniecznością wystąpienia do sądu przez opiekunów dziecka o stosowne zezwolenie. Termin oczekiwania na takie postanowienie sądu będzie przerywał bieg 6 miesięcznego terminu na przyjęcie lub odrzucenie spadku.

Druga zmiana przewiduje pewien wyjątek od obowiązku uzyskania takiego zezwolenia. Nie będzie ono bowiem potrzebne, jeśli rodzice chcą złożyć w imieniu dziecka oświadczenie o odrzuceniu spadku, ponieważ sami dokonali takiego odrzucenia wcześniej. Trzecia zmiana z kolei polega na tym, że o zezwolenie na złożenie oświadczenia w imieniu nieletniego dziecka o przyjęciu lub odrzuceniu spadku rodzice lub opiekunowie będą mogli wnioskować nie tylko do sądu opiekuńczego, ale także do sądu spadku.

Czytaj także: Dziedziczenie składek ZUS i środków z OFE jest możliwe! Jak je uzyskać po zmarłym?