Wojna w Ukrainie a polski rynek pracy. Jaki wpływ na strukturę zatrudnienia ma konflikt za wschodnią granicą?

Wojna w Ukrainie. Jak wpłynęła na polski rynek pracy?

Wojna w Ukrainie spowodowała wzrost liczby kandydatek z Ukrainy chętnych podjąć pracę w Polsce oraz drastyczny spadek liczby kandydatów z Ukrainy, ze względu na brak możliwości wyjazdu z kraju mężczyzn w wieku poborowym. Ograniczenie liczby kandydatów z Ukrainy nadal jest wyzwaniem dla polskich pracodawców i powoduje, że coraz więcej firm otwiera się na pracowników z dalekich krajów (Indie, Nepal, Uzbekistan, Azerbejdżan).

Liczba uchodźców z Ukrainy. Ilu z nich zostało w Polsce?

Według danych Straży Granicznej na dzień 30.01.2023, od początku wojny do Polski przybyło już ponad 9,513 mln osób uciekających przed wojną. Łącznie od 24 lutego do Ukrainy wróciło 7,661 mln osób. Należy zaznaczyć, że wśród osób wyjeżdżających do Ukrainy i wracających do Polski są również obywatele Ukrainy, którzy pracowali i mieszkali w Polsce przed wojną oraz ci, którzy przez Polskę wyjeżdżają do innych krajów UE.

Obywatele Ukrainy na polskim rynku pracy

Wojna w Ukrainie trwa już prawie rok. Sporo osób z Ukrainy uciekających przed wojną nauczyło się języka polskiego, zorganizowało sobie i swoim rodzinom życie w Polsce. Kobiety, które mają dzieci w wieku przedszkolnym czy szkolnym, najczęściej poszukują pracy jednozmianowej, na umowę o pracę, aby móc się utrzymać w Polsce i pogodzić pracę z opieką nad dziećmi. Pracują w branży produkcyjnej, magazynowej, usługowej, niektóre zakładają własną działalność gospodarczą, podejmują się pracy dorywczej.

Coraz lepsza znajomość języka polskiego pozwala kandydatkom zmieniać pracę na lepiej płatną. Osoby, które posługują się językami obcymi, mają większe szanse na znalezienie zatrudnienia na polskim rynku pracy i kontynuację kariery w Polsce. Część osób, będąc w Polsce, pracuje zdalnie dla zagranicznych pracodawców, w tym ukraińskich (np. jako księgowe, specjalistki ds. kadr czy finansów, koordynatorki projektów), jest to spore wyzwanie ze względu na kryzys energetyczny w Ukrainie spowodowany agresją wojenną Rosji.  

Kryzys uchodźczy. Na jakie wsparcie mogą liczyć?

Istotnym wsparciem dla osób z Ukrainy jest możliwość podjęcia pracy w Polsce bez zbędnych formalności oraz uregulowane kwestie pobytowe – PESEL ze statusem UKR oraz aplikacja mObywatel wraz z dokumentem elektronicznym Diia.pl pozwalają przebywać w Polsce oraz jeśli jest taka potrzeba – wyjeżdżać do Ukrainy z możliwością powrotu. Ze swojej strony pracodawcy często oferują wsparcie w poszukiwaniu oraz zapewnieniu zakwaterowania dla kobiet z dziećmi.

Polski rynek pracy a konflikt za wschodnią granicą. Rozporządzenia i regulacje

W tym roku oczekujemy nowych regulacji w zakresie zatrudniania i legalizacji cudzoziemców. Dnia 28.01.2023 roku weszła w życie Ustawa o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw. Według ustawy obywatele Ukrainy od przybycia do Polski mają 30 dni na rejestrację wjazdu poprzez złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL (wcześniej – 90 dni), a uchylenie przepisów ustawy covidowej w zakresie przedłużenia legalnego pobytu cudzoziemców nastąpi w dniu 24.08.2023 roku. Trwają prace nad ustawą o zatrudnianiu cudzoziemców, która przyniesie zmiany w zakresie zatrudnienia i legalizacji obywateli innych krajów.

Jeżeli chodzi o rynek pracy, to w 2023 prawdopodobnie wzrośnie liczba pracowników z Azji, sporym wyzwaniem dla pracodawców nadal będzie rotacja związaną chociażby z możliwością łatwej zmiany pracodawców przez obywateli Ukrainy. Jeśli sytuacja w Ukrainie się ustabilizuje, możemy też liczyć na zwiększenie liczby kandydatów z Ukrainy szukających pracy w Polsce.

Działania Job Impulse na rzecz obywateli Ukrainy

Z początkiem wojny w Ukrainie powołaliśmy w Job Impulse Centrum Pomocy Ukrainie. W ramach działań Centrum wspieraliśmy osoby z Ukrainy w dotarciu do Polski, poszukiwaniu zakwaterowania oraz zatrudnienia w Polsce. Doradzaliśmy, jak szukać pracy, w jaki sposób kontynuować karierę, pomagaliśmy w przygotowaniu CV, informowaliśmy o zasadach legalizacji, również za pośrednictwem naszego firmowego bloga. Uczestniczyliśmy w kampaniach i projektach na rzecz wsparcia osób z Ukrainy, które przez wojnę musiały wyjechać za granicę: Career counselling for Ukrainian, Mentorship for Ukrainians (M4U), Your career victory oraz wydarzeniach lokalnych dedykowanych uchodźcom z Ukrainy.

Organizowaliśmy zbiórki na rzecz Ukrainy oraz zakup paczek z żywnością, które trafiły do osób poszkodowanych wojną, bezpośrednio w Ukrainie. Razem z Fundacją TAKpełnosprawni oraz ukraińską fundacją Dostupno.ua wspierającą osoby z niepełnosprawnościami z Ukrainy, przeprowadziliśmy kampanie informacyjną na rzecz wsparcia osób z niepełnosprawnościami szukających pracy w Polsce. Wspieraliśmy osoby z Ukrainy w uzyskaniu w Polsce orzeczenia o niepełnosprawności. Pracownicy Job Impulse uczestniczyli i nadal uczestniczą w wolontariatach na rzecz osób z Ukrainy – działają w centrach wsparcia uchodźców, współpracują z fundacjami wspierającymi uchodźców, uczą osoby z Ukrainy języka polskiego, doradzają w zakresie przygotowania CV oraz poszukiwania pracy w Polsce. Planujemy kontynuować działania na rzecz wsparcia Ukrainy w 2023 r.

Źródło: materiały prasowe Job Impulse, Członek Polskiego Forum HR (oprac. Łukasz Koszczoł i Tetiana Hrytsyk)