Kto może liczyć na zasiłek
Jeśli nie jesteś w stanie sam sobie poradzić z przezwyciężaniem trudnych sytuacji życiowych, możesz starać się o pomoc ze strony państwa. Możesz też liczyć na pomoc, gdy chcesz pracować na własny rachunek.
Kiedy możesz otrzymać zasiłek z pomocy społecznej
Na pomoc społeczną mogą liczyć osoby i rodziny, w szczególności z powodu: ubóstwa, bezdomności, niepełnosprawności, długotrwałej lub cięż-kiej choroby, przemocy w rodzinie.
O pomoc mogą się też starać osoby nieradzące sobie z prowadzeniem gospodarstwa domowego, zmagające się z alkoholizmem czy mające trudności w przystosowaniu się do normalnego życia po zwolnieniu z zakładu karnego. Również zdarzenia losowe, klęski żywiołowe lub ekologiczne czy sytuacje kryzysowe mogą być podstawą do ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej.
Komu przysługuje
Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:
- osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 477 zł;
- osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 351 zł - przy czym za rodzinę uważa się osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Idź do ośrodka
Osoba lub rodzina ubiegająca się o pomoc społeczną powinna zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania (ośrodki takie znajdują się w każdej gminie).
Uwaga! Zanim ośrodek zdecyduje o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, pracownik socjalny ma obowiązek przeprowadzenia wywiadu rodzinnego (środowiskowego) w twoim miejscu mieszkania.
O decyzji ośrodka przysługuje ci prawo odwołania. Oprócz informacji dotyczących źródeł dochodów, sytuacji zawodowej, zdrowotnej, rodzinnej, pracownik socjalny może domagać się od osoby występującej o pomoc złożenia oświadczenia o posiadanym majątku. Jeśli odmówisz złożenia takiego oświadczenia, może to być powodem do wydania odmownej decyzji w sprawie przyznania świadczenia z pomocy społecznej.
Jakie dokumenty
Pracownik socjalny ustala te informacje na podstawie aktualnych dokumentów o stanie twego zdrowia oraz sytuacji osobistej, rodzinnej i materialnej. Są to m.in.:
- dowód osobisty,
- orzeczenie komisji ds. inwalidztwa i zatrudnienia w przypadku osób, które uzyskały takie orzeczenie przed 31 sierpnia 1997 r. lub po tej dacie decyzja organu rentowego przyznająca świadczenie z ubezpieczenia społecznego albo zaświadczenie o stopniu niepełnosprawności,
- zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia,
- dowód otrzymania renty lub emerytury z miesiąca poprzedzającego datę złożenia wniosku,
- zaświadczenie z urzędu gminy o wielkości gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych,
- decyzja urzędu pracy o prawie do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego.
Zasiłek stały
Jeśli twoje dochody nie wystarczają na utrzymanie, a jesteś całkowicie niezdolny do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, możesz w ośrodku pomocy społecznej dostać zasiłek stały. Jeśli jesteś osobą samotnie gospodarującą, comiesięczny zasiłek przysługuje ci w wysokości różnicy pomiędzy kwotą 477 zł a twoim dochodem, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie. Gdy gospodarujesz razem z rodziną, masz prawo do zasiłku w wysokości różnicy między kwotą 351 zł a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie, natomiast maksymalnie może wynieść 444 zł.
Zasiłek okresowy
Jeśli przejściowo znalazłeś się w szczególnie trudnej sytuacji, możesz starać się w gminie o zasiłek okresowy. Przysługuje ci, gdy nie masz żadnych dochodów lub twoje dochody są bardzo niskie i nie wystarczają na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych.
Minimalna wysokość zasiłku okresowego wynosi:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej - 35 proc. róż-nicy pomiędzy kwotą 477 zł a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
- w przypadku rodziny - 25 proc. różnicy pomiędzy kwotą 351 zł a dochodem tej rodziny.
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej w zależności od sytuacji danej osoby.
Zasiłek celowy
Z ośrodka pomocy społecznej możesz też dostać zasiłek celowy na sfinansowanie określonych wydatków, np. na zakup żywności, leków, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu czy kosztów leczenia.
Rodzaje zasiłków
- zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego
Jest to świadczenie, o które może się starać osoba albo rodzina, która poniosła straty wskutek jakiegoś zdarzenia losowego (np. ciężki wypadek). W takiej sytuacji pomoc może być przyznana niezależnie od dochodu i nie musisz jej zwracać.
- zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną
Jest to świadczenie, które przysługuje osobie albo rodzinie, która poniosła straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej (np. powódź). Przy jego przyznawaniu nie bierze się pod uwagę twoich dochodów, a otrzymanych pieniędzy nie musisz zwracać.
- specjalny zasiłek celowy
Może być przyznany w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.
- zasiłek na zasadach zwrotu
Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku.
Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie
Może być przyznawana:
- w formie pieniężnej - w postaci jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki. Pożyczka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli okaże się, że pomoc była skuteczna;
- w formie rzeczowej - polega na udostępnieniu maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających niepełnosprawnym pracę. Przedmioty te i urządzenia są udostępniane na podstawie umowy użyczenia.
Dzięki zasiłkowi kupię dzieciom ciepłe ubrania na zimę
Katarzyna Gąsiar (28 l.) z Koszalina ma dwójkę dzieci, które wychowuje samotnie. Nie ma pracy i już dawno utraciła prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej otrzymuje zasiłki celowe. Z tych pieniędzy kupuje ubrania, książki szkolne dla dzieci, płaci za ogrzewanie itd. - Gdyby nie ta pomoc, nie mogłabym nawet kupić dzieciom butów na zimę - mówi pani Katarzyna.
Relacja z dyżuru Danuty Jakimowicz, eksperta pomocy społecznej: Dla kogo dodatki do zasiłku -
Czy matka pobierająca dodatek z tytułu samotnego wychowywania pierwszego dziecka traci ten dodatek z chwilą urodzenia drugiego dziecka w sytuacji, gdy wychowuje to dziecko z jego biologicznym ojcem?
- Ustawodawca uznał, że w tym przypadku kobieta traci prawo do dodatku z tytułu samotnego wychowywania starszego dziecka, ponieważ wspólnie z rodzicem młodszego dziecka wychowuje również starsze dziecko. Ponieważ zmienił się skład tej rodziny oraz jej dochód, należy zweryfikować uprawnienia tej rodziny do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami. Do składu rodziny dolicza się ojca dziecka oraz nowo narodzone dziecko. Do dochodu dolicza się dochód ojca dziecka. Po przeliczeniu dochodu rodziny może się okazać, że tej rodzinie należy się zasiłek rodzinny, ale nie należy się dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka.
- Od kiedy należy się zasiłek rodzinny oraz dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego w przypadku, gdy konieczne jest utracenie dochodu?
- Jeśli będąc w ciąży otrzymuje już pani zasiłek rodzinny na inne dzieci, to dodatek wychowawczy będzie pani przysługiwał po urodzeniu dziecka i po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego od dnia przyznania przez pracodawcę urlopu wychowawczego. Jeśli zaś już po urodzeniu dziecka nie zakwalifikowała się pani do zasiłku rodzinnego z powodu przekroczenia kryterium dochodowego, ma pani możliwość starania się o zasiłek rodzinny oraz dodatek z tytułu wychowywania dziecka w okresie urlopu wychowawczego dopiero po utracie pani dochodu. Ponieważ świadczenia przysługują od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła utrata, to np. kiedy ma pani przyznany urlop wychowawczy do 27 września 2010 r., wówczas otrzyma pani świadczenia od 1 października 2010. Warunek utraty dochodu to pani pisemna prośba o utracenie dochodu, Pit-11 z urzędu skarbowego za 2009 r., zaświadczenie z zakładu pracy o udzielonym urlopie wychowawczym (niezbędne dane w zaświadczeniu: na jaki okres został udzielony urlop daty od kiedy do kiedy, dane dziecka, okres zatrudnienia przed udzieleniem urlopu wychowawczego musi wynosić co najmniej 6 miesięcy) oraz zaświadczenie z ZUS poświadczające, że pracodawca zgłosił panią do ubezpieczenia społecznego.
- Czy przy obliczaniu dochodu do zasiłku rodzinnego bierze się pod uwagę alimenty?
- Tak. Alimenty lub kwotę otrzymywaną z funduszu alimentacyjnego wlicza się do dochodu.
- Czy zasiłek pielęgnacyjny ma być zlikwidowany?
- Słyszałam, że pojawiły się takie projekty, ale jeśli miałyby wejść w życie, to dopiero za dwa lata. W tej chwili uspokajam - zasiłek pielęgnacyjny jest przyznawany i wypłacany.
- Jeśli wnioskodawca ma przyznaną rentę, to czy przysługuje mu świadczenie pielęgnacyjne?
- Nie. Zasiłek jest przyznawany osobom, które rezygnują z pracy, by zająć się osobą niepełnosprawną z rodziny - matką, ojcem, dzieckiem, siostrą, bratem, babcią (osobami, w stosunku do których mamy obowiązek alimentacyjny). Nie ma tu kryterium dochodowego, zasiłek przyznaje się na tak długo, jak długo ważne jest orzeczenie o niepełnosprawności. Jednak, jeśli wnioskodawca ma prawo do renty własnej lub emerytury, świadczenie mu nie przysługuje. Przy rencie rodzinnej świadczenie pielęgnacyjne przysługuje.
- Czy mąż, który rezygnuje z pracy, by zaopiekować się niepełnosprawną żoną, może się ubiegać o świadczenie pielęgnacyjne?
- Niestety, nie. Zgodnie z polskim prawem małżonkowie nie mają wobec siebie obowiązku alimentacyjnego i dlatego świadczenie im nie przysługuje. Te przepisy miały się zmienić i cały czas na to czekamy. Ale jest paradoks - gdyby małżonkowie byli po rozwodzie, już świadczenie by im przysługiwało.