Kserowanie i skanowanie dowodu osobistego. Co reguluje tą kwestię?
Dowód osobisty jest jednym z najistotniejszych dokumentów jakie posiadamy ponieważ zawiera wszystkie dane wrażliwe na nasz temat. W związku z tym, gdy słyszymy prośbę o skan bądź kserokopię dokumentu zaczynamy się niepokoić. Zwłaszcza, że często nie mamy pewności do czego owy skan posłuży a skala przestępstw z roku na rok jest coraz wyższa. Przed niebezpiecznymi okolicznościami powinno nas chronić Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO) - jednak nie zawsze jest ono skuteczne.
12 lipca 2019 roku w życie weszła ustawa regulująca kwestię kserowania i innych form archiwizowania dokumentów publicznych – dowodów osobistych, paszportów, praw jazdy czy legitymacji studenckich. Przepisy mają na celu ukrócenie procederu kserowania dokumentów bez wyraźnej potrzeby - co często mogło kończyć się jako forma wyłudzania kredytów czy np. abonamentów telefonicznych na skradzione dane.
Na mocy ustawy o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu prawo do kserowania dokumentów mają tylko określone podmioty takie jak między innymi: banki, operatorzy różnych usług finansowych czy firmy ubezpieczeniowe.
Dyrektywa AML. Na czym polega i które podmioty obejmuje?
Poza RODO i wcześniej wspomnianymi ustawami, najważniejszym dokumentem prawnym regulującym tą kwestię jest dyrektywa AML. AML (Anti Money Laundering) to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) wprowadzona do polskiego prawodawstwa (ustawa o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu). "Na mocy tego dokumentu liczne podmioty mają nie tyle prawo, co wręcz obowiązek ustalania tzw. beneficjentów rzeczywistych. Kim jest taki beneficjent? To najczęściej osoba, w imieniu której są dokonywane transakcje finansowe – czyli np. właściciel rachunku maklerskiego, konta na giełdzie kryptowalut czy choćby klient takich usług, jak SkyCash, PayPal" - informuje portal zaradnyfinansowo.pl.
AML nakłada na podmiot obowiązek zweryfikowania tożsamości klienta w celu oszacowania potencjalnego zagrożenia. Jakie podmioty obejmuje dyrektywa AML?
- Bank
- SKOK
- Firmy oferujące obsługę płatności
- Firmy oferujące usługi z wykorzystaniem pieniądza elektronicznego
- Pośrednicy kredytowi
- Agenci rozliczeniowi
- Biura maklerskie
- Fundusze inwestycyjne
- Pośrednicy ubezpieczeniowi
- Towarzystwa ubezpieczeniowe
- Giełdy i inne instytucje pośredniczące w obrocie kryptowalutami
- Firmy pożyczkowe
- Bukmacherzy
Wymienione wyżej instytucje mają prawo zażądać przekazania skanu, zdjęcia lub ksera dowodu. Jak zaznacza Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych powyższe instytucje nie powinny nadużywać jej zapisów. Jakie dane pochodzące z dowodu osobistego są potrzebne określonym instytucjom finansowym? Są to: obywatelstwo, numer PESEL, numeri seria dowodu oraz adres zamieszkania.
Oszustwa i przestępstwa. Jak się zabezpieczyć?
Istnieją sposoby na zwiększenie swojego bezpieczeństwa w kwestii okazywania dokumentu tożsamości. Portal zaradnyfinansowo.pl mówi między innymi o:
- negocjowanie innego sposobu weryfikacji tożsamości
- naniesienie na skan dowodu osobistego znaku wodnego
- zakrycie części danych (niewymaganych do weryfikacji)
- adnotacja "kopia do celów weryfikacji tożsamości przy zakładaniu konta w XYZ"
- podpisywanie umów osobiście za okazaniem dowodu osobistego