Planujesz kredyt? NBP ostrzega Polaków i przedsiębiorców

Nie będzie chętnych na kredyty. Popyt maleje

"W II kwartale 2023 r. banki planują dalsze zaostrzanie kryteriów kredytowania przedsiębiorstw, przy czym częściej w przypadku sektora MSP niż dużych przedsiębiorstw (procenty netto dla kredytów krótko i długoterminowych, odpowiednio: sektor MSP: -49 proc. i -45 proc. oraz duże przedsiębiorstwa: -10 proc. i -19 proc." - podał Narodowy Bank Polski w opublikowanym w czwartek raporcie.

Wskazał, że banki, podobnie jak w poprzedniej edycji ankiety, prognozują spadek popytu na kredyty długoterminowe dla przedsiębiorstw (procent netto dla dużych przedsiębiorstw: -65 proc. i dla MSP: -28 proc.).

Jak zauważono w raporcie, oczekuje się, że duże przedsiębiorstwa zwiększą, a MSP nie zmienią zapotrzebowania na kredyty krótkoterminowe (procent netto odpowiednio: 24 proc. i -1 proc.).

Dodano, że w II kwartale br. banki oczekują również "dalszego wzrostu popytu na kredyty mieszkaniowe, konsumpcyjne i krótkoterminowe dla dużych przedsiębiorstw".

Przypomniano, że w I kwartale 2023 r. banki zaostrzyły kryteria udzielania krótko- i długoterminowych kredytów dla sektora MSP (procent netto odpowiednio: -16 proc. i -6 proc.) i utrzymały je na dotychczasowym poziomie w stosunku do dużych firm (procent netto odpowiednio: 1 proc. i 0 proc.).

"Ankietowane banki uzasadniały zaostrzenie polityki kredytowej w I kwartale 2023 r. przede wszystkim pogorszeniem się prognoz sytuacji gospodarczej kraju (procent netto: -61 proc.), a także wzrostem udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym i wzrostem ryzyka branży (procent netto odpowiednio: -26 proc. i -15 proc.)" - stwierdzono.

Zwrócono uwagę, że od czterech kwartałów dominującą przyczyną spadku popytu na kredyt ze strony przedsiębiorstw jest mniejsze zapotrzebowanie na finansowanie inwestycji (procent netto: -71 proc.), a także zaostrzenie kryteriów udzielania kredytów dla przedsiębiorstw (procent netto: -30 proc.), zwiększenie finansowania przy użyciu własnych środków (procent netto: -16 proc.) oraz spadek zapotrzebowania na finansowanie fuzji i przejęć (procent netto: -10 proc.).

Zgodnie z raportem w II kwartale br. banki planują zaostrzanie kryteriów udzielania kredytów dla gospodarstw domowych. "W II kwartale 2023 r. banki planują kontynuować zaostrzanie kryteriów udzielania kredytów konsumpcyjnych (procent netto: -62 proc.) i prognozują dalszy wzrost popytu na te kredyty (procent netto: 36 proc.) - przekazał NBP.

Czy będą ostrzejsze kryteria udzielania kredytów?

Jak dodał, "na II kwartał 2023 r. banki planują zaostrzenie kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych (procent netto: -30 proc.) oraz spodziewają się utrzymania wzrostowego trendu popytu na te kredyty (procent netto: 30 proc.)".

Zwrócono uwagę, że w I kwartale 2023 r., po blisko dwuletnim okresie zacieśniania polityki kredytowej, banki złagodziły kryteria udzielania kredytów mieszkaniowych (procent netto: 58 proc.), ale jednocześnie zaostrzyły niektóre warunki kredytowania, w tym głównie marżę kredytową dla kredytów z podwyższonym ryzykiem i pozostałych kredytów.

W opinii ankietowanych instytucji "do zaostrzenia polityki kredytowej przyczyniło się przede wszystkim pogorszenie się prognoz sytuacji gospodarczej (procent netto: -46 proc.), a także wzrost udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytów konsumpcyjnych oraz spadek presji konkurencyjnej ze strony innych banków (procent netto odpowiednio: -28 proc. i -15 proc.)".

Zaznaczono, że w I kwartale 2023 r. banki kolejny raz zaostrzyły kryteria udzielania kredytów konsumpcyjnych (procent netto: -31 proc.), a także podniosły marżę kredytową na kredyty obarczone podwyższonym ryzykiem (procent netto: -9 proc.) i pozostałe kredyty (procent netto: -24 proc.).

Ankieta została przeprowadzona na początku kwietnia 2023 r. wśród 23 banków, których łączny udział należności od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w portfelu sektora bankowego wynosi około 89 proc. Jej celem jest określenie kierunku zmian polityki kredytowej, czyli kryteriów i warunków udzielania kredytów, a także zmian popytu na kredyty w polskim systemie bankowym. Ankieta została skierowana do przewodniczących komitetów kredytowych banków. Uzyskane odpowiedzi mogą nie uwzględniać stanowiska innych pionów banku niż pion kredytowy.