Program mieszkaniowy Tuska. "Mieszkania na start". Dla kogo?

"Mieszkanie na Start" - liczy się tylko jeden wniosek 

Jak podano w OSR do projektu ustawy, w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia sytuacji, w której z powodu czasowego skumulowania popytu na kredyty okres przyjmowania wniosków o preferencyjny kredyt ograniczałby się w każdym roku jedynie do kilku pierwszych miesięcy od „otwarcia okienek”, w ustawie określone zostaną dodatkowe rozwiązania zapewniające równomierny rozkład popytu rynkowego oraz względną ciągłość prowadzonej przez banki akcji kredytowej.

"Proponuje się, aby w każdym kwartale po zarejestrowaniu w systemie ewidencji dopłat 15 tys. wniosków o hipoteczny kredyt "Na Start" złożonych w tym kwartale wraz z wnioskiem o dopłaty do rat kredytu okres przyjmowania nowych wniosków był okresowo wstrzymany, do początku kolejnego kwartału. W liczbie 15 tys. będzie brany pod uwagę wyłącznie jeden wniosek złożony przez danego kredytobiorcę ubiegającego się o kredyt, tj. nie będą w niej uwzględnione wnioski złożone przez tego samego kredytobiorcę w różnych bankach kredytujących" - napisano.

"Tym samym kwartalne ograniczenie liczby wniosków wyznaczało będzie w praktyce przybliżoną liczbę hipotecznych kredytów #naStart z dopłatami do rat jakie będą mogły zostać udzielone na podstawie wniosków o kredyt złożonych w każdym kwartale roku (przybliżoną, ponieważ z uwagi zawieszenie przyjmowania wniosków przez banki w dniu kolejnym po dniu wydania stosowego komunikatu przez BGK faktyczna liczba złożonych kwartalnie wniosków, jeśli przypadek ten będzie miał miejsce, byłaby w praktyce wyższa od 15 tys.)" - dodano.

"Mieszkanie na start". O tym musisz wiedzieć:

- Raz na kwartał będzie przyjmowany 1 wniosek złożony przez danego kredytobiorcę;

- Nie będą uwzględnione wnioski złożone przez tego samego kredytobiorcę w różnych bankach kredytujących;

-Program umożliwi uzyskanie kredytu z dopłatami do pierwszych 60 lub 120 rat. Dzięki dopłatom kredyt będzie miał niskie oprocentowanie – nawet 0 procent;

- Z pomocy będą mogły uzyskać gospodarstwa jednoosobowe z dochodami 7 tys. zł netto, gospodarstwa dwuosobowe z dochodami 13 tys. zł netto. Przy trzech osobach limit dochodowy ustalono na 16 tys. zł, przy czterech – na 19,5 tys. zł a przy pięciu i więcej osobach dochody nie mogą być większe niż 23 tys. zł.

- Jest możliwość uzyskania kredytu mieszkaniowego także jako kredyt konsumencki, w celu pokrycia całości albo części wydatków

-  Będzie to musiał być kredyt na co najmniej 15 lat, z okresowo stałą stopą oprocentowania na co najmniej 5 lat, a dopłaty obejmą 120 pierwszych rat kredytu.

 - Ułatwić zaciąganie kredytów, ma gwarancja Banku Gospodarstwa Krajowego udzielana w sytuacji, kiedy wkład własny nie przekracza 20 proc. Gwarancje BGK będą dotyczyć wyłącznie maksymalnie kwoty 100 tys. zł i to w sytuacji, kiedy wydatki mieszkaniowe, na jakie kredyt został zaciągnięty, nie przekraczają 1 mln zł.

"Mieszkanie na Start". Rząd chce ograniczyć kumulację popytu

Proponowane rozwiązanie bierze pod uwagę, jak podaje OSR, doświadczenia programu bezpiecznych kredytów 2 proc., jak również doświadczenia realizowanych w przeszłości programów preferencyjnych kredytów mieszkaniowych „Rodzina na swoim” i „Mieszkanie dla młodych”, w przypadku których zjawisko skumulowanego popytu na kredyty udzielane w ramach programów rządowych miało miejsce.

"Był to czynnik negatywnie oddziałujący na rynek mieszkaniowy, powodujący okresowy stan znacznej nierównowagi rynkowej. Skutkiem tego wpływu była presja na wzrost cen mieszkań oraz zaburzone procesy decyzyjne dotyczące zarówno strony podażowej jak i popytowej. Poza tym osoby niemogące złożyć wniosku o kredyt na początku okresu rocznego wznowienia akcji przyjmowania wniosków były pozbawione przez kilka kwartałów możliwości skorzystania z programu" - dodano.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii skierowało projekt ustawy dot. "Mieszkania na start" do konsultacji.

"Mieszkanie na start". Kto może być uczestnikiem rządowego programu

Jak wynika z projektu, „kredyt mieszkaniowy może zostać udzielony jako kredyt hipoteczny albo jako kredyt konsumencki”. Jak wyjaśniono, w „wariancie kredytu hipotecznego” będzie on udzielany na pokrycie całości albo części wydatków ponoszonych w związku z budową domu jednorodzinnego, nabyciem prawa własności lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, realizacją inwestycji mieszkaniowej kooperatywy mieszkaniowej przez członka tej kooperatywy oraz nabyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Obejmie też wydatki związane z wykończeniem uzyskanej nieruchomości, a w przypadku budowy domu także zakup działki. W uzasadnieniu dodano, że te rozwiązania są tożsame z zasadami obowiązującymi przy bezpiecznym kredycie 2 proc.

„Nowym w stosunku do bezpiecznego kredytu 2 proc. rozwiązaniem jest możliwość uzyskania kredytu mieszkaniowego także jako kredyt konsumencki, w celu pokrycia całości albo części wydatków ponoszonych w związku z pokryciem kosztów partycypacji albo wkładu mieszkaniowego. Objęcie tych kredytów gwarancją nawet do pełnej wartości pożyczanego kapitału uczyni je dla banków równie, a nawet bardziej bezpiecznymi niż kredyty hipoteczne. Pozwoli to obniżyć ich oprocentowanie co najmniej do poziomu kredytu hipotecznego, a poprzez (...) mechanizm dopłat do rat, uczyni je dostępnymi dla osób dążących do zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych w oparciu o formy mieszkalnictwa dedykowane osobom mniej zarabiającym” – stwierdzono w uzasadnieniu.

"Mieszkanie na Start". Tylko kredyty złotowe z gwarancją BGK

Zgodnie z projektem objęty wsparciem kredyt będzie musiał zostać udzielony w złotych polskich. W przypadku kredytu hipotecznego będzie to musiał być kredyt na co najmniej 15 lat, z okresowo stałą stopą oprocentowania na co najmniej 5 lat, a dopłaty obejmą 120 pierwszych rat kredytu. Z kolei w przypadku kredytów konsumenckich, zaciągniętych na potrzeby mieszkaniowe, będą one musiały zostać zaciągnięte na co najmniej 5 lat i na maksymalnie 15 lat, a wsparcie będzie dotyczyć 60 pierwszych rat.

Innym rozwiązaniem, który ma ułatwić zaciąganie kredytów, będą gwarancje Banku Gospodarstwa Krajowego udzielane w sytuacji, kiedy wkład własny nie przekracza 20 proc. Jednakże gwarancje BGK będą dotyczyć wyłącznie maksymalnie kwoty 100 tys. zł i to w sytuacji, kiedy wydatki mieszkaniowe, na jakie kredyt został zaciągnięty, nie przekraczają 1 mln zł.

Zgodnie z projektem, dopłaty Skarbu Państwa mają na celu obniżenie oprocentowania kredytu do określonej wartości. W przypadku kredytu hipotecznego udzielanego gospodarstwom jedno- oraz dwuosobowym, w których nie ma dzieci, celem dopłat będzie obniżenie oprocentowania do 1,5 proc. Jeśli w gospodarstwie domowym jest jedno dziecko, dopłata będzie obniżać oprocentowanie do 1 proc., w przypadku dwóch dzieci – do 0,5 proc., zaś w przypadku trójki dzieci – do 0 proc. Również do 0 proc. będzie obniżane oprocentowanie w przypadku kredytu konsumenckiego, zaciąganego na cele mieszkaniowe.

Jednocześnie dopłata nie będzie obejmować całej kwoty kredytu, tylko jego część. I tak w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego dopłata będzie liczona tylko do 200 tys. zł kapitału, w przypadku dwuosobowego gospodarstwa – do 400 tys. zł. Przy trójce osób w gospodarstwie będzie to 450 tys. zł, przy czwórce – 500 zł, zaś dla gospodarstwa 5-osobowego kapitał objęty dopłatą będzie wynosić 600 tys. zł.

„Celem przepisu jest takie sparametryzowanie instrumentu dopłat, aby pomagał on w zakupie mieszkania jedynie w zakresie niezbędnym z punktu widzenia potrzeb mieszkaniowych gospodarstwa domowego o określonej wielkości. W przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego limit ten określono na poziomie 40 m2 i zaproponowano jego podwyższenie o 20 m2 za każdego kolejnego członka gospodarstwa domowego” – wskazano w uzasadnieniu do projektu.

"Mieszkanie na Start". Kryterium dochodowe też ma znaczenie

MRiT zaproponowało również wprowadzenie kryteriów dochodowych, warunkujących uzyskanie wsparcia w ramach programu. Z pomocy będą mogły uzyskać gospodarstwa jednoosobowe z dochodami 7 tys. zł netto, gospodarstwa dwuosobowe z dochodami 13 tys. zł netto. Przy trzech osobach limit dochodowy ustalono na 16 tys. zł, przy czterech – na 19,5 tys. zł a przy pięciu i więcej osobach dochody nie mogą być większe niż 23 tys. zł.

W projekcie wprowadzono także kwartalny limit wniosków, jakie mogą zostać złożone w ramach programu. Został on ustalony na 15 tys. na każdy kwartał, poczynając od 1 stycznia 2025 r. W roku 2024, jako okresie przejściowym, ten limit został ustalony łącznie na 35 tys..

Zgodnie z informacjami z Oceny Skutków Regulacji, koszt nowych rozwiązań dla budżetu w okresie 10 lat od ich wprowadzenia to prawie 21,54 mld zł. Projektowana ustawa ma wejść w życie w 30 dni od jej ogłoszenia, z wyjątkiem części przepisów, które wchodzą w życie w innych terminach.