Podatek cukrowy to nowa danina, która obejmuje niektóre słodzone produkty, takie jak napoje gazowane. Opłata w założeniu ma poprawić zdrowie Polaków i zmniejszyć problem otyłości i nadwagi. Coraz więcej ekspertów zauważa jednak, że w pierwszej kolejności odchudzi portfele. Nowy rok przywitaliśmy z nowymi, wyższymi cenami coli i podobnych napojów. Dodatkowo podatek cukrowy rozpoczął finansowe domino, w efekcie którego drożeją także inne produkty. Według analizy Forum Obywatelskiego Rozwoju z powodu podatku cukrowego najbardziej ucierpią najbiedniejsi konsumenci.
- W istocie są one znacznie bardziej regresywne niż podatek VAT, gdyż biedniejsi nie tylko płacą ich więcej w stosunku do swoich dochodów, ale również więcej w kwotach absolutnych. Dlatego dobrym rozwiązaniem byłoby skupienie się na celu zdrowotnym podatku i przeznaczenie wpływów np. na wzrost kwoty wolnej w podatku PIT. W ten sposób ubożsi konsumenci otrzymaliby bodziec do wyboru napojów nieobciążonych dodatkowym podatkiem, zaś negatywny wpływ na ich sytuację materialną zostałby ograniczony - czytamy w analizie.
SZOK! Woda droga jak cola? Wszystko przez podatek cukrowy
FOR ocenia, że obietnica przeznaczenia wpływów z podatku na cele zdrowotne jest niewiarygodna. Przypomina wprowadzony niedawno podatek od najwyższych zarobków, pod nazwą daniny solidarnościowej. Pieniądze miały być przeznaczone na świadczenia dla niepełnosprawnych, ale według FOR przeznaczane są na finansowanie obietnic wyborczych, takich jak trzynasta emerytura.
- Objęcie podatkiem cukrowym napojów niezawierających cukru, a słodzonych zamiast niego słodzikami, może ograniczyć bodźce prozdrowotne. Badania pokazują, że wpływ spożycia napojów słodzonymi słodzikami na masę ciała, w porównaniu ze słodzonymi cukrem i z wodą, jest korzystny bądź neutralny. Takie napoje są bliskimi zamiennikami słodzonych cukrem, więc łatwiej się ich trzymać redukując wagę, niż produktów w ogóle niesłodzonych - pisze FOR.
Uwaga! ZUS zawiesza emerytury! Tylko tak możesz tego uniknąć
W ocenie FOR nie ma dobrego uzasadnienia dla podatków cukrowych. FOR zgadza się, że nowa danina faktycznie obniży konsumpcję napojów słodzonych, ale nie spowoduje to nagle próżni w konsumpcji. Konsumenci przerzucą się na inne produkty - nie zawsze na zdrowsze.
- Otyłość wynika głównie z czynników niezależnych od napojów słodzonych, takich jak brak ruchu, rosnąca dostępność jedzenia czy problemy zdrowotne - podsumowuje FOR.