Spis treści
- Świadczenie wychowawcze 800+
- Świadczenie „Dobry start” 300+
- Zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka „becikowe”
- Świadczenie rodzicielskie – kosiniakowe
- Zasiłek rodzinny
- Świadczenia z programu „Aktywny rodzic”
- Świadczenia z funduszu alimentacyjnego
- Zasiłek pielęgnacyjny
- Świadczenie pielęgnacyjne
- Dodatkowe świadczenia od gmin
Czytaj także:
- 800 plus z dodatkowym wymogiem. Kluczowe zmiany w świadczeniu dla dzieci
- Ekstra 1600 zł na dziecko. Niespodziewany zastrzyk gotówki od ZUS
System wsparcia obejmuje zarówno świadczenia uniwersalne, jak 800+ czy 300+, jak i te skierowane do rodzin o niższych dochodach. W 2025 roku wprowadzono także nowe możliwości wsparcia w ramach programu "Aktywny rodzic", który ma ułatwić rodzicom łączenie obowiązków zawodowych z opieką nad dziećmi w wieku żłobkowym.
Świadczenie wychowawcze 800+
Prawo do świadczenia wychowawczego przyznaje i wypłaca ZUS. Okres świadczeniowy w ramach programu „Rodzina 800+” trwa od 1 czerwca do 31 maja następnego roku kalendarzowego. Prawo do świadczenia wychowawczego jest ustalane na rok, od 1 czerwca do 31 maja następnego roku kalendarzowego, a świadczenie wypłacane jest co miesiąc.
Komu przysługuje świadczenie 800+
Świadczenie przysługuje:
- matce lub ojcu,
- opiekunowi faktycznemu dziecka (tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, która wystąpiła z wnioskiem do sądu
- opiekuńczego o przysposobienie dziecka),
- opiekunowi prawnemu dziecka,
- dyrektorowi domu pomocy społecznej.
Uwaga! Dziecko musi wspólnie mieszkać i pozostawać na utrzymaniu matki, ojca albo opiekuna faktycznego.
Świadczenie wychowawcze otrzymają jednakowo rodziny, w których rodzice są w związku małżeńskim, pozostają w nieformalnych związkach, czy wychowują dziecko samotnie.
Jak uzyskać świadczenie 800+
Aby uzyskać prawo do świadczenia wychowawczego na dziecko, trzeba złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie drogą elektroniczną. Wypłata 800+ odbywa się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazane przez wnioskodawcę konto bankowe.
W przypadku złożenia wniosku w trakcie trwania okresu świadczeniowego świadczenie wychowawcze jest przyznawane od miesiąca złożenia wniosku do końca okresu świadczeniowego.
Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja związana z ustalaniem prawa do świadczenia wychowawczego w przypadku urodzenia dziecka (np. gdy dziecko urodziło się pod koniec września, a PESEL, bez którego nie można złożyć wniosku o 800+, otrzymano w październiku). Gdy w takim przypadku rodzic złoży w ciągu 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia dziecka, wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, prawo do świadczenia otrzyma z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka.
Świadczenie „Dobry start” 300+
300 zł jednorazowego wsparcia dla wszystkich uczniów rozpoczynających rok szkolny. Nie ma tu znaczenia dochód rodzin. Wniosek o to świadczenie trzeba złożyć od 1 lipca do 30 listopada, a wypłata następuje w terminie 2 miesięcy, licząc od dnia złożenia wniosku. Świadczenie jest przyznawane i wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wnioski składa się drogą elektroniczną. ZUS wypłaca świadczenie na konto bankowe wskazane we wniosku.
Świadczenie przysługuje dla każdego uczącego się dziecka: rodziny dostają raz w roku 300 zł na każde dziecko uczące się w szkole, bez względu na dochody.
Świadczenie przysługuje na rozpoczynające rok szkolny dzieci do ukończenia 20. roku życia. Dzieci niepełnosprawne uczące się w szkole otrzymają je do ukończenia 24. roku życia.
Zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka „becikowe”
Przyznanie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka zależy od dochodu rodziny. Dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć miesięcznie 1922 zł. Zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, zwana powszechnie "becikowym", to jednorazowo 1000 zł na jedno dziecko.
Komu przysługuje becikowe
Przysługuje ci becikowe, jeśli:
- urodziło ci się dziecko, które jest pod twoją opieką prawną lub faktyczną,
- przysposobiłeś dziecko.
Od narodzin dziecka, objęcia go opieką lub przysposobienia go na złożenie wniosku jest 12 miesięcy.
Jak uzyskać becikowe
Wniosek o przyznanie zapomogi oraz niezbędne dokumenty należy złożyć w urzędzie gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania. Do wniosku o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka trzeba dołączyć zaświadczenie lekarskie lub zaświadczenie wystawione przez położną, które potwierdzi, że kobieta, która urodziła dziecko, była pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do porodu.
Nie trzeba dołączać dokumentów, które potwierdzają wysokość dochodu rodziny.
Wniosek można złożyć osobiście w urzędzie, można wysłać go pocztą lub drogą elektroniczną.
Świadczenie rodzicielskie – kosiniakowe
Świadczenie rodzicielskie przysługuje, jeśli urodziło ci się dziecko i nie otrzymujesz zasiłku macierzyńskiego lub innego świadczenia za okres urlopu macierzyńskiego bądź urlopu rodzicielskiego. Na złożenie wniosku jest 3 miesiące od porodu, przysposobienia dziecka lub objęcia go opieką.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego oraz niezbędne dokumenty składa się w urzędzie gminy.
Komu przysługuje świadczenie rodzicielskie
Świadczenie może otrzymać:
- matka lub ojciec dziecka,
- opiekun faktyczny dziecka, jeżeli objął opieką dziecko w wieku do ukończenia 7. roku życia, a dziecko, które ma odroczony obowiązek szkolny – do ukończenia 10. roku życia,
- rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej), jeżeli objęła opieką dziecko w wieku do ukończenia 7. roku życia, a dziecko, które ma odroczony obowiązek szkolny – do ukończenia 10. roku życia,
- osoba, która przysposobiła dziecko, jeżeli objęła opieką dziecko w wieku do ukończenia 14. roku życia.
Okres przysługiwania świadczenia rodzicielskiego
Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez:
- 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka,
- 65 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci,
- 67 tygodni trojga, 69 tygodni czworga, 71 tygodni pięciorga i więcej dzieci.
Od kiedy przysługuje świadczenie rodzicielskie
Świadczenie rodzicielskie przysługuje od dnia:
- porodu, jeśli jest się matką lub ojcem dziecka,
- objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia – jeśli jest się opiekunem faktycznym,
- objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, któremu odroczono obowiązek szkolny, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia – jeśli jest się opiekunem faktycznym dziecka lub rodziną zastępczą niezawodową,
- przysposobienia dziecka, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia – jeśli jest się osobą przysposabiającą dziecko.
Wysokość i warunki świadczenia rodzicielskiego
Świadczenie rodzicielskie to 1000 zł miesięcznie. Wniosek o nie trzeba złożyć w ciągu 3 miesięcy od porodu, przysposobienia lub objęcia dziecka opieką. Jeśli złoży się wniosek po tym terminie, prawo do świadczenia będzie ustalone od miesiąca, w którym urząd otrzyma wniosek.
Kosiniakowe przysługuje bez względu na wysokość dochodu.
Ważna zmiana! W marcu 2025 roku weszły w życie zmiany dla rodziców dzieci wcześnie urodzonych. Nowelizacja wydłuża okres pobierania świadczenia w zależności od długości pobytu dziecka w szpitalu.
Zasiłek rodzinny
O zasiłek rodzinny mogą ubiegać się rodzice z niskimi dochodami. Kryteria dochodowe w 2025 roku wynoszą 674 zł dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę albo 764 zł dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę, jeżeli członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek może przysługiwać pomimo przekroczenia progu, gminy stosują bowiem tzw. mechanizm „złotówka za złotówkę”. Wysokość zasiłku rodzinnego zależy od wieku dziecka. Są to kwoty:
- 95 zł miesięcznie (na dziecko do ukończenia 5. roku życia),
- 124 zł (na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia),
- 135 zł (na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24 lat).
Do zasiłku przysługują też dodatki np. z tytułu urodzenia dziecka, z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej czy samotnego wychowywania dziecka.
Aktualny okres zasiłkowy potrwa do końca października 2025 roku. W lipcu 2025 roku rusza nabór wniosków w formie elektronicznej, a w sierpniu – w formie papierowej na nowy okres zasiłkowy.
Świadczenia z programu „Aktywny rodzic”
Świadczenia z programu „Aktywny rodzic” w 2025 roku to trzy nowe świadczenia na dzieci w wieku żłobkowym, wypłacane bez względu na dochód.
1. Aktywni rodzice w pracy (babciowe)
Kierowane do aktywnych zawodowo rodziców dziecka w wieku od 12 do 35 miesięcy. Do otrzymywania tego świadczenia uprawnia aktywność zawodowa rodziców – 1500 zł miesięcznie na opiekunkę do dziecka (może nią być babcia, stąd potoczna nazwa „babciowe”). Warunkiem otrzymania tego świadczenia jest to, aby rodzice małego dziecka byli aktywni zawodowo.
2. Aktywnie w żłobku
Wynosi 1500 zł, nie więcej niż wysokość opłaty, jaką rodzic ponosi za pobyt dziecka w takiej instytucji. Jeżeli dziecko legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności z dodatkowymi wskazaniami, świadczenie maksymalnie wynosi 1900 zł miesięcznie.
3. Aktywnie w domu
500 zł miesięcznie przez 24 miesiące dla rodziców, także tych nieaktywnych zawodowo. To wsparcie dla rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca, którzy albo nie są uprawnieni, lub z własnej woli nie zechcą skorzystać z dwóch wyżej opisanych świadczeń.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego
Jest to rozwiązanie stosowane w przypadku bezskutecznej egzekucji alimentów należnych dziecku. Gmina wypłaci świadczenia alimentacyjne z funduszu, jeśli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza 1209 zł. Zastosowanie ma tu też zasada „złotówka za złotówkę”. Świadczenia przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, nie wyższej jednak niż 1000 zł miesięcznie na dziecko.
Aktualnie trwa jeszcze okres świadczeniowy 2024/2025. Wnioski na nowy okres, który rozpocznie się 1 października 2025 roku, można składać od lipca 2025 roku w formie elektronicznej, a w papierowej od 1 sierpnia.
Zasiłek pielęgnacyjny
Rodzice dzieci z niepełnosprawnościami mogą ubiegać się o zasiłek pielęgnacyjny. Świadczenie to przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Obecnie zasiłek wynosi 215,84 zł miesięcznie.
Świadczenie pielęgnacyjne
Świadczenie pielęgnacyjne przeznaczone jest dla opiekunów niektórych dzieci z niepełnosprawnościami. Aby je uzyskać, dziecko powinno mieć orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz koniecznością stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. W przypadku starszych dzieci wymagane jest orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Świadczenie pielęgnacyjne jest co roku waloryzowane, a w roku 2025 wynosi 3287 zł miesięcznie.
Dodatkowe świadczenia od gmin
W gminach funkcjonują często samorządowe formy wsparcia. Rada gminy, biorąc pod uwagę lokalne potrzeby, może w drodze uchwały ustanowić dla osób zamieszkałych na jej terenie świadczenia na rzecz rodziny.
