Emerytura 2024: Ile dostaniesz? Sprawdź dodatki, waloryzację i inne świadczenia!

Spis treści

1. Sołtysowe po zmianach otrzyma więcej sołtysów
2. Ratownicze - dodatek dla strażaków i ratowników górskich
3. Trzynasta emerytura - świadczenie dodatkowe
4. Niektórzy seniorzy będą musieli zwrócić 13. emeryturę
5. Czternasta emerytura
6. Komu przysługuje 14. emerytura
7. Kto nie dostanie „czternastki”
8. Druga waloryzacja emerytur
9. Dodatek pielęgnacyjny dla seniorów 75 plus

Sołtysowe po zmianach otrzyma więcej sołtysów

Po zmianach, zaproponowanych przez Senat, zmienią się warunki niezbędne do otrzymania dodatku emerytalnego dla sołtysów. Ubieganie się o dodatek będzie łatwiejsze. Obecnie sołtys, żeby otrzymać dodatek emerytalny, musi między innymi pełnić funkcję sołtysa przez okres co najmniej dwóch kadencji: nie mniej niż przez 8 lat. Po zmianach będzie to pełnienie funkcji sołtysa przez okres co najmniej 7 lat. Po co taka zmian? Okazuje się, że wielu sołtysów nie spełniało kryterium 8 lat sprawowania funkcji tylko dlatego, że gminy, często w sposób nieuprawniony, ogłaszały wybory na nową kadencję o kilka dni wcześniej i skracały formalnie sołtysom okres sprawowania funkcji, tym samym pozbawiając niektóre osoby prawa do świadczenia pieniężnego. Po zmianach takie osoby będą miały prawo do świadczenia i z pewnością radykalnie zmniejszy się ogromna liczba odmów na wnioski o sołtysowe. Sołtysowe jest dodatkiem do emerytury przyznawanym emerytowanym sołtysom, którzy byli nimi przez co najmniej dwie kadencje, ale ciągłość kadencji nie jest wymagana. Wypłaca go KRUS. Dodatek podlega waloryzacji, którą KRUS przeprowadza z urzędu. Aby otrzymać sołtysowe, trzeba złożyć wniosek. Od marca 2024 roku wysokość sołtysowego to 336,36 zł.

Ratownicze - dodatek dla strażaków i ratowników górskich

Ratownicze to dodatek dla strażaków i ratowników górskich. Świadczenie ratownicze jest dodatkiem przyznanym pierwotnie w wysokości 200 zł strażakom-ochotnikom i ratownikom górskim za długoletnią służbę i zaangażowanie w działania ratownicze. Wypłaca się je co miesiąc, niezależnie od wysokości emerytury. Aby otrzymać dodatek potocznie nazywany  „ratowniczym”, trzeba mieć określoną liczbę lat służby i aktywny udział w działaniach ratowniczych. O dodatek ratowniczy 200 plus mogą ubiegać się kobiety 60+ po 20 latach czynnej służby w OSP (Ochotniczej straży pożarnej) oraz mężczyźni 65+, którzy przez co najmniej 25 lat brali czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych OSP, a także kobiety 60+ i mężczyźni 65+, którzy brali udział w działaniach ratowniczych ratownictwa górskiego. Od 1 marca 2024 roku świadczenie ratownicze wzrosło z 230 zł do 258 zł. To oznacza, że emeryci korzystający z tego dodatku otrzymają teraz dodatkowo 3096 zł rocznie. Dodatek ten jest dożywotni.

Trzynasta emerytura - świadczenie dodatkowe

13. emerytura w 2024 roku jest wypłacana osobom uprawnionym po marcowej waloryzacji. Większość uprawnionych dostała „trzynastkę” równocześnie z kwietniową wypłatą emerytury, a osoby pobierające świadczenia przedemerytalne dostają ją w maju. Kwota trzynastej emerytury jest równa minimalnej emeryturze po waloryzacji, czyli 1780,96 zł. Dodatkowe świadczenie przysługuje seniorom pobierającym różne formy emerytur i rent, w tym emerytury pomostowe, okresowe, kapitałowe, częściowe, a także świadczenia przedemerytalne, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty dla inwalidów wojennych, wojskowych, wypadkowych i inne świadczenia, jak rodzicielskie świadczenie uzupełniające, świadczenie pieniężne przysługujące cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, świadczenie i zasiłek przedemerytalny. Prawo do trzynastej emerytury nie przysługuje osobom, których prawo do świadczeń będzie zawieszone na dzień 31 marca 2024 oraz sędziom i prokuratorom w stanie spoczynku.

Niektórzy seniorzy będą musieli zwrócić 13. emeryturę

Prawo do emerytury na dzień 31 marca nie jest równoznaczne z osiągnięciem wieku emerytalnego, są bowiem osoby, które przeszły na wcześniejszą emeryturę, czyli jeszcze przed osiągnięciem wymaganego progu wiekowego. To właśnie one są narażone na konieczność zwrotu 13. emerytury. Pożegnanie z „trzynastką” dotyczy emerytów, którzy przekroczyli kwotowy limit dorabiania do emerytury. Przekroczenie limitu dorabiania na emeryturze pozbawia więc prawa do „trzynastki”.

Aktualna wysokość limitu dorabiania do emerytury ustalany jest na podstawie komunikatu GUS, dotyczącego przeciętne miesięczne wynagrodzenie w IV kwartale 2023 r., które wyniosło 7 540,36 zł.

Od dnia 1 marca 2024 r. kwota przychodu odpowiadająca:

• 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2023 r. wynosi 5278,30 zł;
• 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2023 r. wynosi 9802,50 zł.

Oznacza to, że osoby na wcześniejszej emeryturze mogą dorabiać bez żadnych konsekwencji dla pomniejszenia 13. emerytury, do kwoty 5278,30 zł brutto, oznaczającej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Dochód uzyskany powyżej tej kwoty skutkuje już pomniejszeniem świadczenia emerytalnego. Natomiast całkowite zawieszenie 13. emerytury ma miejsce po przekroczeniu limitu kwotowego w wysokości 9802,50 zł brutto, oznaczającego 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Czternasta emerytura

Czternastka w 2024 roku pojawi się na kontach emerytów we wrześniu lub w październiku. Świadczenie to wyniesie maksymalnie 2650 zł brutto, czyli 2200 zł na rękę. Średnia wypłata 14. emerytury w 2024 r., wyniesie około 800 zł brutto. Osadzenie czternastki przez rząd PiS w systemie emerytalnym na stałe wiąże się na mocy wspomnianej ustawy z samoobniżaniem się świadczenia, po przekroczeniu przez emeryturę lub rentę kwoty 2900 zł brutto. Wtedy wypłacana „czternastka” jest obniżana o tyle, o ile ten próg został przekroczony. Jeśli więc np. ktoś ma emeryturę 3100 zł brutto, czyli wyższą od kwoty granicznej 2900 zł o 200 zł, jego czternasta emerytura brutto zostanie pomniejszona właśnie o te 200 zł przekroczenia.

Uwaga! Wysokość „czternastki” to maksymalnie 2650 zł brutto, czyli 2200 zł netto, co jest równowartością najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca bieżącego roku.

Komu przysługuje 14. emerytura

Dodatkowe świadczenia przysługują seniorom pobierającym różne formy emerytur i rent, w tym emerytury pomostowe, okresowe, kapitałowe, częściowe, a także świadczenia przedemerytalne, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty dla inwalidów wojennych, wojskowych, wypadkowych i inne świadczenia specjalistyczne. Emeryturę w pełnej wysokości dostaną tylko ci, których comiesięczne świadczenia nie przekroczą 2900 zł brutto.

Ważne: Aby otrzymać czternastą emeryturę, nie trzeba składać dodatkowych wniosków.

Kto nie dostanie „czternastki”

„Czternastki” nie dostaną osoby z zawieszonym prawem do świadczenia głównego oraz emeryci o dochodach powyżej 2900 zł brutto miesięcznie. Minimalna kwota wypłaty to w przypadku 14. emerytury 50 zł brutto. Jeśli z wyliczeń wyjdzie kwota niższa niż 50 zł brutto, emeryt w ogóle nie dostanie tego dodatkowego świadczenia.

Druga waloryzacja emerytur

Druga waloryzacja emerytur, o ile w ogóle będzie, ma nastąpić we wrześniu 2024 roku. W ramach pierwszej, marcowej, rewaloryzacji emerytury i renty zostały podwyższone wskaźnikiem 112,3 proc. Druga waloryzacja, z nieznanym jeszcze wskaźnikiem, zostanie przeprowadzona, jeśli inflacja w pierwszym półroczu przekroczy 5 procent. Będzie miała na celu ochronę świadczeniobiorców (przede wszystkim emerytów i rencistów pobierających najniższe świadczenia) przed skutkami wysokiego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w trakcie roku. Druga waloryzacja ma być przeprowadzana co rok 1 września, o ile wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 105 proc., GUS ma obowiązek opublikowania danych na ten temat do 15 lipca. Jeśli inflacja w I półroczu 2024 przekroczyłaby 5 proc., druga waloryzacja obejmie tych, którzy prawa emerytalne nabędą do końca sierpnia 2024.

Dodatek pielęgnacyjny dla seniorów 75 plus

Po waloryzacji marcowej dodatek pielęgnacyjny wzrósł z 294,39 zł do 330,07 zł. Niezależnie od stanu zdrowia dodatek pielęgnacyjny przysługuje obecnie wszystkim osobom, które ukończyły 75 lat. One nie muszą składać do ZUS zaświadczeń o stanie zdrowia, ponieważ Zakład Ubezpieczeń Społecznych z urzędu przyznaje prawo do dodatku pielęgnacyjnego, który wypłacany jest razem z emeryturą. W programach wyborczych partii rządzących znalazły się obietnice dotyczące dodatku pielęgnacyjnego. Bez wniosków i żadnych warunków dodatkowych (np. zdrowotnych) mieliby dostawać go wszyscy seniorzy już po ukończeniu 65 lat. Emeryci pobierający świadczenie z ZUS, ale i wszyscy seniorzy, czekają na korzystne dla nich zmiany.