Za niska emerytura? Te świadczenia mogą to zmienić [10 SPOSOBÓW]

Spis treści

1. Kto ma prawo do dodatkowych świadczeń emerytalnych w 2024 roku? 13. emerytura
2. 14. emerytura
3. Druga waloryzacja emerytur
4. Dodatek sołtysowski
5. Świadczenie ratownicze
6. 500 plus dla seniorów
7. Dodatek za tajne nauczanie
8. Dodatki kombatancki i kompensacyjny
9. Dodatek do emerytury dla przymusowo zatrudnianych
10. Świadczenie dla deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR

Kto ma prawo do dodatkowych świadczeń emerytalnych w 2024 roku? 13. emerytura

Trzynasta emerytura, czyli dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, to jednorazowe świadczenie dla emerytów i rencistów, wprowadzone w 2019 roku. 13. emerytura jest dodatkiem rocznym zagwarantowanym przez ustawę wszystkim emerytom i rencistom. Niezależnym od wysokości ich podstawowego świadczenia. Wypłacana jest w wysokości najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca danego roku. 13. emerytura podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych (PIT). Oznacza to, że od kwoty świadczenia zostanie odliczona zaliczka na podatek dochodowy, a kwota netto zostaje przekazana na konto bankowe emeryta lub rencisty. W tym roku było to 1588,44 zł brutto (1445,48 zł na rękę).

14. emerytura

14. emerytura to teraz świadczenie gwarantowane przez ustawę. To stały coroczny dodatek do emerytury zasadniczej. Jego wysokość jest równa najniższej emeryturze obowiązującej od 1 marca danego roku. Po waloryzacji w marcu 2024 roku, minimalna emerytura wynosi 1780,96 zł brutto. Czternastka będzie więc regularnie w marcu waloryzowana. W pełnej wysokości przysługuje osobom, których wysokość emerytury podstawowej nie przekracza kwoty 2900 zł brutto (wysokość podstawowego świadczenia przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń). Nie ma możliwości zmiany wysokości tego progu. Jeżeli emerytura zasadnicza przekroczy próg 2900 zł brutto, to 14. emerytura zostanie pomniejszona według zasady złotówka za złotówkę. Będzie więc wypłacana, ale w niższej wysokości, jednak nie może być niższa od 50 zł. Emeryci o odpowiednio wyższych emeryturach nie dostaną 14-tki. Od 14. emerytury pobierana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne (9 proc.) oraz podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT 12 proc.).

Druga waloryzacja emerytur

Inflacja spadła do 2 procent w marcu, a wcześniej 3,8 procent w styczniu i 2,9 procent w lutym. Większość ekonomistów twierdzi więc, że nie spełnią się prognozy zakładające, że średnia inflacja w pierwszej połowie 2024 roku może przekroczyć 5 procent. Druga waloryzacja, z założenia interwencyjna, miałaby być przeprowadzona na takich samych zasadach jak pierwsza. Czyli świadczenia byłyby podniesione o wskaźnik inflacji i 20 procent realnego wzrostu płac. Z tego wynikałby prawdopodobnie wzrost emerytur o wskaźnik 6,5 procent. Raczej jej jednak nie będzie.

Dodatek sołtysowski

Sołtys, żeby otrzymać dodatek emerytalny, musi między innymi pełnić funkcję sołtysa przez co najmniej dwie kadencje: nie mniej niż przez 8 lat. Po zmianach będzie to pełnienie funkcji sołtysa przez okres co najmniej 7 lat. Po co taka zmian? Okazuje się, że wielu sołtysów nie spełniało kryterium 8 lat sprawowania funkcji tylko dlatego, że gminy, często w sposób nieuprawniony, ogłaszały wybory na nową kadencję o kilka dni wcześniej i skracały formalnie sołtysom okres sprawowania funkcji, tym samym pozbawiając niektóre osoby prawa do świadczenia pieniężnego. Po zmianach takie osoby będą miały prawo do świadczenia i z pewnością radykalnie zmniejszy się ogromna liczba odmów na wnioski o sołtysowe.Sołtysowe jest dodatkiem do emerytury przyznawanym emerytowanym sołtysom, którzy byli nimi przez co najmniej dwie kadencje, ale ciągłość kadencji nie jest wymagana. Wypłaca je KRUS. Dodatek podlega waloryzacji, którą KRUS przeprowadza z urzędu. Aby otrzymać sołtysowe, trzeba złożyć wniosek. Od marca 2024 roku wysokość sołtysowego to 336,36 zł.

Świadczenie ratownicze

Świadczenie ratownicze to dodatek dla strażaków i ratowników górskich. Świadczenie ratownicze jest dodatkiem przyznanym pierwotnie w wysokości 200 zł strażakom-ochotnikom i ratownikom górskim za długoletnią służbę i zaangażowanie w działania ratownicze. Wypłaca się je co miesiąc, niezależnie od wysokości emerytury. Aby mieć przyznane "ratownicze", trzeba mieć określoną liczbę lat służby i aktywny udział w działaniach ratowniczych. O dodatek ratowniczy 200 plus mogą ubiegać się kobiety 60+ po 20 latach czynnej służby w OSP (Ochotniczej straży pożarnej) oraz mężczyźni 65+, którzy przez co najmniej 25 lat brali czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych OSP, a także kobiety 60+ i mężczyźni 65+, którzy brali udział w działaniach ratowniczych ratownictwa górskiego. Od 1 marca 2024 roku świadczenie ratownicze wzrosło z 230 zł do 258 zł. To oznacza, że emeryci korzystający z tego dodatku otrzymają teraz dodatkowo 3096 zł rocznie. Dodatek ten jest dożywotni.

500 plus dla seniorów

Świadczenie uzupełniające 500 plus mogą otrzymać emeryci niepełnosprawni, a także tacy, którym choroba uniemożliwia zadbanie o siebie. 500 plus dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji jest wsparciem, mającym pomóc tym, którzy ze względu na swoje ograniczenia fizyczne lub psychiczne są niezdolni do tego, aby utrzymywać się samodzielnie. Chodzi o to, aby zabezpieczyć podstawowe potrzeby życiowe: żywność, mieszkanie, opiekę medyczną itp. 500 plus dla seniora wypłacane jest dożywotnio co miesiąc.Świadczenie 500 plus dla niepełnosprawnych emerytów otrzymasz, jeśli:

• jesteś niezdolny do samodzielnej egzystencji i masz orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji;
• nie masz prawa do emerytury ani renty, innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych (np. zasiłku stałego albo zasiłku okresowego) ani nie jesteś uprawniony do świadczenia z zagranicznej instytucji emerytalno-rentowej;
• wprawdzie masz prawo do emerytury, renty albo innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych (łącznie z kwotą wypłacaną przez zagraniczną instytucję będącą odpowiednikiem naszego ZUS-u), ale łączna wysokość tych świadczeń nie przekracza 2157,80 zł brutto.

Świadczenie 500 plus należy się tylko tym, którzy mają orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Bez niego ZUS kieruje do lekarza orzecznika ZUS na badania. Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji przysługuje w wysokości 500 zł, jeśli osoba nie jest uprawniona do emerytury ani renty i nie ma ustalonego prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych. A jeśli mas takie świadczenie? Wtedy obowiązuje próg dochodowy.

Od 1 marca 2024 roku wzrosła kwota graniczna dla świadczenia 500 plus dla osób niesamodzielnych. Nowy próg dochodowy wynosi 2 419,33 zł brutto.

Dodatek za tajne nauczanie

Dodatek za tajne nauczanie ZUS przyznaje osobie, która jest nauczycielem i w czasie okupacji prowadziła tajne nauczanie. Jest to dodatek do emerytury lub renty w wysokości 10 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kwartale kalendarzowym poprzedzającym termin ostatniej waloryzacji emerytur i rent. Obecnie dodatek ten wynosi 330,07 zł. Kwota dodatku za tajne nauczanie jest podwyższana przy okazji corocznej waloryzacji-od miesiąca, w którym ta waloryzacja jest przeprowadzana.

Dodatki kombatancki i kompensacyjny

Dodatek kombatancki przysługuje osobom, które pobierają emeryturę lub rentę i są kombatantami, lub ofiarami represji. Osobom będącym wdowami lub wdowcami po kombatantach, lub ofiarach represji przysługuje dodatek kompensacyjny. Stanowi on zawsze 15 proc. dodatku kombatanckiego, który jest waloryzowany, a zatem i podwyższany co roku 1 marca. Aby otrzymywać te dodatki, trzeba złożyć wniosek do ZUS. Obecnie dodatek kombatancki to 294,39 zł, a dodatek kompensacyjny to 44,16 zł.

Dodatek do emerytury dla przymusowo zatrudnianych

Jest to świadczenie pieniężne dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych przed 1960 rokiem. Przysługuje, jeśli było się:

• żołnierzem zastępczej służby wojskowej i w latach 1949–1959 zostało się przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach lub w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych,
• żołnierzem z poboru w 1949 r. wcielonym do ponadkontyngentowych brygad „Służby Polsce” i zostało się przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla i kamieniołomach,
• żołnierzem przymusowo zatrudnionym w batalionach budowlanych w latach 1949–1959.

Ten dodatek także jest przyznawany na wniosek i wypłacany co miesiąc z emeryturą lub rentą. Do wniosku o dodatek dla przymusowo zatrudnionych trzeba dołączyć zaświadczenie z Komendy Uzupełnień Wojskowych potwierdzające rodzaj i okres zatrudnienia przymusowego. Dodatek taki, przysługujący bez względu na okres trwania przymusowego zatrudnienia, to aktualnie 294,39 zł. Kwota świadczenia jest podwyższana przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym jest przeprowadzana waloryzacja.

Świadczenie dla deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR

Świadczenie jest dodatkiem dla osób deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR i dotyczy osób, które były represjonowane. Aby osoba została uznana za represjonowaną, musi spełnić przynajmniej jeden z poniższych warunków:

• w latach 1939–1945 być osadzonym/osadzoną w obozie pracy przymusowej z przyczyn politycznych, narodowościowych, rasowych lub religijnych,
• zostać deportowanym/deportowaną (czyli wywiezioną) do pracy przymusowej – na co najmniej 6 miesięcy – w granicach państwa polskiego przed 1 września 1939 r. lub z terytorium państwa polskiego do: III Rzeszy i na tereny przez nią okupowane w latach 1939–1945,do ZSRR i na tereny przez niego okupowane od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r. lub później (do końca 1948 r.) z terytorium państwa polskiego w jego obecnych granicach.

Uwaga! Dodatek dla osób deportowanych można dostać tylko wtedy, gdy w czasie podlegania represjom miało się (i nadal się ma) polskie obywatelstwo.

Wysokość świadczenia pieniężnego dla osób deportowanych zależy od tego, ile pełnych miesięcy przepracowało się przymusowo. Przysługuje za każdy miesiąc pracy (co najmniej 6 miesięcy), nie więcej jednak niż za 20 miesięcy pracy przymusowej. Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych jest co roku waloryzowane. Aktualnie wypłacane jest w wysokości od 14,76 zł do 279,71 zł. Aby otrzymywać dodatek dla osób deportowanych, trzeba złożyć wniosek do ZUS.