Jak czytać rachunek za prąd? Podpowiadamy, co oznaczają pozycje na fakturze

Na jakie opłaty składowe dzieli się Twój rachunek za prąd?

Najważniejsze informacje są na niej umieszczane w podobny sposób i pojawiają się zazwyczaj w tych samych miejscach – niezależnie od sprzedawcy prądu. Na początek warto podkreślić, że na fakturze składającej się z dwóch stron można znaleźć dwa typy danych.

Na stronie pierwszej mamy informacje bardziej ogólne, takie jak dane Twoje i sprzedawcy oraz produkt lub taryfę, jaką posiadamy. Tu również wstępnie możesz się dowiedzieć o bieżących należnościach, terminie ich uregulowania, a także znaleźć dane do przelewu. Pierwsza strona faktury za energię elektryczną to po prostu najważniejsze informacje w pigułce – na wypadek gdybyś nie chciał lub nie miał czasu wnikać w szczegóły rozliczenia.

Czytaj także: Rachunki grozy. Ceny prądu doprowadzają Polaków do ruiny

Za co płacisz? Żeby to sprawdzić, musisz przyjrzeć się bliżej drugiej stronie swojej faktury. To właśnie tam zawarte są wszelkie szczegółowe informacje zarówno na temat kosztów i poszczególnych opłat, jak i Twojego zużycia energii elektrycznej. Zaraz dokładniej im się przyjrzymy.

Warto przy tym zaznaczyć, że wygląd tej karty oraz liczba pozycji na niej zawarta zależy od tego, jaką umowę ze sprzedawcą energii elektrycznej podpisałeś. Jeśli jest to umowa sprzedaży, to na rachunku zauważysz tylko opłaty związane z należnościami dla Twojego sprzedawcy. Na oddzielnej fakturze od dystrybutora znajdziesz zaś pozostałe części składowe swoich opłat za prąd. Jeśli podpisałeś umowę kompleksową, to na jednym rachunku znajdziesz całe rozliczenie i wszystkie opłaty, które składają się na Twoje energetyczne należności. Opłaty te będą podzielone na dwie wspomniane wcześniej grupy – sprzedaż i dystrybucję.  

Dostawca prądu a sprzedawca energii – czym się różnią?

Zanim przejdziemy do omówienia poszczególnych pozycji na Twoim rachunku za energię, poznajmy różnicę pomiędzy dwoma podstawowymi pojęciami. Często bowiem mylimy sprzedawcę energii z jej dostawcą. Co warto wiedzieć na ich temat?

Dostawcy prądu to inaczej dystrybutorzy energii elektrycznej – Operatorzy Systemu Dystrybucyjnego. Dystrybutor dostarcza prąd do odbiorców, a także dba o dobry stan techniczny sieci elektroenergetycznej. Każdy z dostawców ma swój własny obszar dystrybucji – narzucony przez Urząd Regulacji Energetyki. Co ciekawe, koncesję na dystrybucję energii elektrycznej w Polsce ma ponad 300 firm! Największych graczy na rynku jest za to tylko kilku, wśród nich Stoen Operator, należący do tej samej grupy, co E.ON Polska. 

Jeżeli zaś chodzi o sprzedawcę prądu, to jest to spółka obrotu energią, czyli swego rodzaju pośrednik pomiędzy dostawcą a odbiorcą. Korzysta z infrastruktury, czyli sieci zarządzanej przez dystrybutora prądu, i odpowiada za dostarczenie energii elektrycznej do odbiorcy końcowego, np. do gospodarstw domowych. Działalność sprzedawców energii elektrycznej jest kontrolowana przez Prezesa URE. Aktualnie na rynku jest około 450 tego rodzaju podmiotów. Co istotne, odbiorca ma możliwość bezpłatnej zmiany sprzedawcy prądu. Nie ma ograniczeń, jeśli chodzi o częstotliwość dokonywania takich zmian. 

Różnice pomiędzy dostawcą a sprzedawcą prądu widać również po wspomnianych już pozycjach na rachunku – w przypadku, gdy zawarłeś umowę kompleksową. Wyróżniamy tu opłaty za dystrybucję (przeznaczone dla dostawcy) oraz za sprzedaż energii elektrycznej (które wędrują na konto sprzedawcy). Opłaty sprzedażowe na fakturze za prąd. Ta część dotyczy należności wynikających z umowy na sprzedaż energii. Składa się z dwóch podstawowych opłat – tej za energię czynną, skalkulowanej na podstawie ilości energii pobranej przez Ciebie z sieci w danym okresie rozliczeniowym, oraz z naliczanej co miesiąc opłaty handlowej. Opłata handlowa pokrywa koszty związane z obsługą i rozliczaniem nas przez pracowników sprzedawcy prądu, wystawianiem faktur itd.

Opłatę handlową zawsze uiszczamy w tej samej wysokości i ją również znajdziesz na swojej umowie. W zależności od tego, jaki produkt lub typ umowy posiadasz, w obrębie należności sprzedażowych na Twojej fakturze mogą pojawić się również dodatkowe opłaty. Tak się dzieje np. w przypadku ofert z dodatkowymi usługami pomocy fachowców czy ekologicznymi gwarancjami pochodzenia energii. Opłaty dystrybucyjne na fakturze za prąd.

Dalej widzisz opłaty składające się na część dystrybucyjną Twojego rachunku. Dystrybucja energii elektrycznej dotyczy fizycznego dostarczenia energii elektrycznej do Twojego domu. Firma dystrybucyjna (lokalny Operator Systemu Dystrybucyjnego – OSD) jest właścicielem infrastruktury energetycznej w Twojej lokalizacji i odpowiada za nieprzerwany dostęp do prądu w Twoim gospodarstwie domowym.

Opłat dystrybucyjnych jest kilka

a ich wyodrębnienie regulują przepisy. Warto dodać, że poniżej wymienione pozycje dotyczą opłat występujących na fakturze rozliczeniowej. Nie znajdziemy ich np. na fakturze prognozowanej.Opłata jakościowaOpłata jakościowa to należność ustalana przez operatora systemu dystrybucyjnego, z której środki przeznaczane są na modernizację, budowę i rozbudowę sieci energetycznej. Jest to opłata zmienna, jej wysokość zależy od ilości zużytej w danym okresie rozliczeniowym energii (iloczyn stałej stawki i zużycia energii).Opłata sieciowa zmiennaJest to najbardziej podstawowych składowych ceny energii elektrycznej, wynikająca po prostu z korzystania z sieci elektroenergetycznej. Tutaj wysokość również jest iloczynem stałej stawki i ilości pobranego prądu (mierzonego w kWh).

Opłata sieciowa stała, jak sama nazwa wskazuje, jest to stała stawka, którą płacisz za dostęp do sieci elektroenergetycznej, za utrzymanie urządzeń w jej ramach oraz za samo posiadanie licznika. W przypadku większości gospodarstw domowych (które obejmują taryfy z grupy G), jest to po prostu miesięczna opłata stała doliczana do rachunku.Opłata przejściowa. Opłata stała (w przypadku taryf typu G), której wysokość co roku ustala Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. To swego rodzaju rekompensata dla wytwórcy energii (elektrowni) za ewentualne straty wynikające z wcześniejszego rozwiązania kontraktów terminowych, tzw. KDT. To zlikwidowane rozwiązanie było gwarantem zakupu energii od wytwórców po korzystnych cenach, ale zostało uznane przez Komisję Europejską za niedozwoloną pomoc publiczną. Stworzono więc system ustanawiający swego rodzaju odszkodowanie dla wytwórcy. Opłata ta jest przejściowa, co oznacza, że nie będzie naliczana stale. Jednak jeszcze przynajmniej przez kilka lat, do ok. 2027 roku.

Opłata abonamentowa. Omawiając miesięczne opłaty stałe, musimy wspomnieć także o opłacie abonamentowej. Jej stawka jest ustalana przez dystrybutora jako koszt wystawienia rachunku, odczytu i kontroli licznika oraz inne czynności administracyjne.Opłata OZEWbrew pozorom nie jest to opłata, która dotyczy jedynie tych, którzy posiadają eko-oferty energii. Jest obowiązkowa dla wszystkich, a jej stawkę ustala Prezes URE. Wysokość opłaty jest zależna od zużycia energii (iloczyn stałej stawki i ilości pobranego prądu). Kwota w tej części rachunku jest przeznaczana na rozwój odnawialnych źródeł energii w kraju.Opłata kogeneracyjna.

Opłata OZE to kolejna opłata związana z promowaniem ekologicznych rozwiązań. Jej wysokość to ustalona stawka pomnożona przez zużycie energii. Czemu służy ten dodatek do rachunku? Promowaniu kogeneracji, czyli technologii pozwalającej jednocześnie wytwarzać energię elektryczną i ciepło. Dzięki takiemu rozwiązaniu proces wytwarzania jest nie tylko bardziej ekonomiczny (generuje większe oszczędności finansowe), ale i bardziej przyjazny środowisku (mniejsza emisja CO2 do atmosfery).

Opłata mocowa. Wprowadzona w 2021 roku opłata mocowa ma służyć utrzymaniu bezpieczeństwa krajowego systemu energetycznego. Środki gromadzone z jej tytułu są przeznaczane na cele związane z modernizacją i utrzymaniem funkcjonujących elektrowni oraz budową nowych jednostek wytwórczych. Wszystko po to, by zapewnić stabilność dostaw energii, wynagradzając wytwórców za utrzymywanie dyspozycyjności i gotowości do dystrybuowania mocy do odbiorców końcowych. Wysokość opłaty mocowej jest różna dla poszczególnych grup odbiorców. W przypadku gospodarstw domowych jest stawką miesięczną, zależną od ilości energii zużytej w roku poprzedzającym rozliczenie. Pozostałe grupy odbiorców obowiązuje stała stawka, którą mnoży się, biorąc pod uwagę bieżące zużycie energii elektrycznej.

Warto zauważyć, że wśród ośmiu opłat dystrybucyjnych pięć jest zależnych od zużycia energii (jakościowa, sieciowa zmienna, OZE, kogeneracyjna i mocowa), a trzy pozostają stałe (przejściowa, abonamentowa i sieciowa stała).

Czytaj także: Dwie stawki podwyżek cen prądu! Ile zapłacą Polacy? Rząd ujawnił kwoty

Ile kosztuje 1 kWh prądu 2022 w Polsce?

Ceny energii elektrycznej sukcesywnie rosną. To tendencja, którą obserwujemy w całej Polsce, niezależnie do dostawcy czy sprzedawcy prądu. Według wyliczeń ekspertów średnia cena energii elektrycznej w 2022 roku wynosi 0,77 zł za 1 kWh. Oznacza to, że w porównaniu z rokiem poprzednim koszt energii elektrycznej wzrósł o 24 proc. Jeżeli mówimy zaś o samej energii czynnej, to jest ona droższa o 37 proc. Koszty dystrybucji podrożały zaś o 8 proc.

Z czego wynika wyższa cena energii elektrycznej?Jednym z nich są coraz wyższe koszty uprawnień do emisji dwutlenku węgla. To opłata nakładana m.in. na konwencjonalne elektrownie za każdą tonę spalonego w nich węgla. Płatne uprawienia do emisji spalin finansują rozwój rozwiązań z zakresu odnawialnych źródeł energii. Pod koniec lipca 2022 roku cena uprawnień do emisji wyniosła prawie 80 euro za tonę. Polska energetyka w ogromnej mierze nadal oparta jest na węglu (w 2021 roku było to aż 80 proc.), w związku z czym za uprawnienia płacimy całkiem sporo.

Droższy jest także węgiel. A nawet rekordowo drogi. Od 2021 roku węgiel podrożał o około 300%. Z 800-900 zł do 2000-3000 zł za tonę. Do tego dochodzą problemy z dostępem do tego surowca. Jest to spowodowane obecną sytuacją geopolityczną i embargo na paliwa z Rosji.

Za wyższe ceny energii elektrycznej odpowiada też zwiększony popyt na prąd po pandemii koronowirusa. W związku z tym produkcja prądu w 2021 roku była większa niż w roku poprzednim.

Ponadto na wysoką cenę energii elektrycznej wpływa stan infrastruktury służącej do magazynowania prądu. Chodzi tu przede wszystkim o brak wystarczających pojemności magazynów energii, które pozwoliłyby na przechowywanie często ogromnych ilości prądu pochodzącego z odnawialnych źródeł. Bez tego nie ma również mowy o dalszym rozwoju systemów OZE, które mogłyby zastąpić tradycyjne elektrownie. 

Źródło: EON.pl

Kiedy tańszy węgiel trafi do polskich domów?

Włącz podcast i posłuchaj zapowiedzi minister Moskwy!

Listen to "Węgiel do 2 tys. w przyszłym tygodniu w gminach. Rezygnacja z rosyjskiej ropy? Decyzja w koordynacji z UE - Anna Moskwa. SEDNO SPRAWY" on Spreaker.