Nowela przepisów o podatku cukrowym uderzy w wiele branż. Co szykuje rząd?

Nowelizacja przepisów o podatku cukrowym uderza w wiele branż

Jak ocenia Konfederacja Lewiatan, dla krajowych producentów podstawowym składnikiem soków i napojów owocowych i owocowo-warzywnych są soki z polskich jabłek oraz innych owoców i warzyw z rodzimych plantacji. Wprowadzenie dodatkowego opodatkowania soków, nektarów i napojów negatywnie odbije się na skupie surowca. Zniechęci producentów do zmian w składzie napojów poprzez ograniczenie dodawania cukru, co jest możliwe między innymi dzięki większemu udziałowi soków w składzie produktu.

- Propozycje nowych regulacji oceniamy negatywnie z punktu widzenia przedsiębiorców, zwłaszcza tych, którzy zajmują się produkcją napojów. Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o zdrowiu publicznym obciążają opłatą cukrową wyłącznie napoje z dodatkiem cukru, kofeiny lub tauryny. Propozycja zmierza do opodatkowania napojów nawet jeśli nie zawierają tych składników – mówi Anna Słomińska - Wernik, ekspertka Konfederacji Lewiatan, i dodaje, że nowa definicja napoju spowoduje objęcie opłatą wyrobów, w których niewielka obecność węglowodanów i cukrów nie wynika z dodania jakichkolwiek substancji słodzących, lecz jest wyłącznie naturalną pochodną procesu technologicznego produkcji tychże wyrobów. Spowoduje to m.in. objęcie opłatą soków, nektarów i innych napojów zawierających co najmniej 20 proc. soku owocowego lub warzywnego, do których nie dodano cukru - wyjaśnia ekspertka Lewiatana.

Podatek cukrowy obejmie piwo bezalkoholowe?

Jak tłumaczy Słomińska - Wernik, innym przykładem wyrobów dla których zmiana definicji napoju wpłynie negatywnie są piwa bezalkoholowe typu lager, w składzie których nie występują żadne substancje słodzące, natomiast znajdują się w nich węglowodany pochodzenia naturalnego, czyli ze słodu jęczmiennego, który jest podstawowym surowcem przy produkcji piwa.

W ocenie ekspertów Lewiatana, objęcie opłatą cukrową wszystkich piw bezalkoholowych – nawet tych, w których nie ma substancji słodzących – może doprowadzić do wycofania się części producentów z produktów bezalkoholowych, wstrzymania rozwoju tej oferty lub powrotu do segmentu piw zawierających alkohol. Znacznie obniży to atrakcyjność tego segmentu produktów piwowarskich, jak też ograniczy dostępność produktów bezalkoholowych, a tym samym doprowadzi do zatrzymania procesu odchodzenia od spożycia alkoholu. W rezultacie stałoby to w sprzeczności z prozdrowotnym celem, jaki ta regulacja ma osiągnąć.

Rozszerzenie podatku cyfrowego. Przepisy uderzają w działalność charytatywną

Ustawa rozszerza pojęcie „wprowadzenia na rynek krajowy napojów” o zdarzenia inne niż sprzedaż napojów. To oznacza opodatkowanie napojów przekazywanych na cele charytatywne, np. do banków żywności. Opłatą cukrową zostaną obciążone produkty przekazywane nieodpłatnie co może okazać się niekorzystne dla społeczeństwa, ponieważ producenci i nabywcy napojów przestaną wspierać inicjatywy społeczne/charytatywne poprzez czynienie darowizn w formie rzeczowej. 

- Zaproponowane zmiany wychodzą poza główny cel nowelizacji, jakim jest, zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy, „uproszczenie poboru opłaty od środków spożywczych oraz wyeliminowanie zidentyfikowanych ograniczeń i wątpliwości interpretacyjnych”, gdyż prowadzą do radykalnego rozszerzenia podatku na nowe grupy produktów, dotychczas nieopodatkowane, co jest niezgodne z celami pierwotnej regulacji oraz godzi w interesy m.in. polskiego przetwórstwa rolno-spożywczego i jego rolniczego zaplecza surowcowego – podsumowuje Anna Słomińska Wernik.

Podatek cukrowy wprowadzono na początku 2021 r. Jak czytamy na stronie rządu, danina ma „wspierać prozdrowotne wybory konsumentów, ograniczyć spożycie słodkich napojów i motywować producentów do redukcji ilości cukru i substancji słodzących w oferowanych produktach”. Wpływy z opłaty zasilają budżet Narodowego Funduszu Zdrowia, który przeznacza je m.in. na refundację produktów leczniczych stosowanych w leczeniu cukrzycy czy działania edukacyjno-profilaktyczne.