- Do stażu pracy wliczone zostaną okresy prowadzenia działalności gospodarczej, pracy na umowach cywilnoprawnych i zatrudnienia za granicą
- Wyższy staż pracy oznacza więcej urlopu – przy 10 latach stażu przysługuje 26 dni zamiast 20
- Dodatki stażowe wzrosną dla pracowników samorządowych, nauczycieli i służby zdrowia
- Odprawy emerytalne, pośmiertne i z tytułu zwolnienia będą wyższe przy dłuższym udokumentowanym stażu
Spis treści
Dodatki stażowe – kto i ile więcej dostanie?
Dodatki stażowe wypłacane są obowiązkowo pracownikom sfery budżetowej i przysługują za wysługę lat. Otrzymują je między innymi pracownicy samorządowi, pracownicy służby zdrowia oraz nauczyciele. Dodatek za wysługę lat wypłacany jest co miesiąc, zwykle wraz z podstawowym wynagrodzeniem.
Wysokość dodatku stażowego zależy od kategorii pracowników. Nauczyciele otrzymują 1 proc. wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, przy czym dodatek nie może przekroczyć 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego. Pracownicy samorządowi zaczynają otrzymywać dodatek stażowy po 5 latach pracy – wynosi on 5 proc. wynagrodzenia zasadniczego i wzrasta z każdym kolejnym rokiem o 1 proc., również z limitem 20 proc.
Po wejściu w życie nowych przepisów pracownicy samorządowi, którzy wykonywali wcześniej pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, mogą uzyskać wyższe dodatki stażowe już od pierwszych miesięcy 2026 roku.
W sektorze prywatnym dodatki stażowe nie są obowiązkowe, ale pracodawca może je wprowadzić w regulaminie wynagradzania, układzie zbiorowym pracy czy w samej umowie o pracę. Najczęściej przyjmowana stawka to 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy.
Nagroda jubileuszowa – kiedy i ile można otrzymać?
Nagroda jubileuszowa funkcjonuje przede wszystkim w sektorze publicznym i przysługuje po osiągnięciu określonej liczby lat pracy: 20, 25, 30, 35 i 40 lat. Jeśli przepisy przewidują nagrodę jubileuszową dla danej kategorii pracowników, jej wypłata jest obowiązkowa.
Wysokość nagrody jubileuszowej dla nauczycieli wygląda następująco:
- 75 proc. miesięcznego wynagrodzenia po 20 latach pracy
- 100 proc. miesięcznego wynagrodzenia po 25 latach pracy
- 150 proc. miesięcznego wynagrodzenia po 30 latach pracy
- 200 proc. miesięcznego wynagrodzenia po 35 latach pracy
- 250 proc. miesięcznego wynagrodzenia po 40 latach pracy
Pracownicy samorządowi mają jeszcze bardziej korzystne warunki – po 40 latach pracy otrzymują 300 proc. miesięcznego wynagrodzenia, a po 45 latach aż 400 proc.
Wyższe odprawy dzięki dłuższemu stażowi pracy
Odprawa z tytułu zwolnienia
Wysokość odprawy z tytułu zwolnienia bezpośrednio zależy od stażu pracy. Staż krótszy niż 2 lata uprawnia do odprawy w wysokości jednego miesięcznego wynagrodzenia, staż od 2 do 8 lat daje prawo do odprawy jak za 2 miesiące pracy, a staż powyżej 8 lat to możliwość otrzymania odprawy w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia.
Odprawę wypłacają obowiązkowo pracodawcy zatrudniający minimum 20 pracowników, gdy dochodzi do zwolnienia grupowego albo zwolnienia z przyczyn ekonomicznych lub organizacyjnych. W Polsce obowiązuje limit odprawy wynoszący 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Odprawa emerytalna – nawet trzy pensje
Odprawa emerytalna wiąże się z przejściem pracownika na emeryturę i jej wysokość również zależy od stażu pracy. W przypadku nauczycieli zatrudnienie krótsze niż 20 lat daje prawo do odprawy w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia, staż wynoszący co najmniej 20 lat to odprawa w wysokości 2-miesięcznego wynagrodzenia, a co najmniej 30 lat pracy oznacza nawet 3-miesięczne wynagrodzenie.
Pracownicy samorządowi mają jeszcze korzystniejsze warunki – zatrudnienie krótsze niż 20 lat daje prawo do odprawy w wysokości 2-miesięcznego wynagrodzenia, a dłuższy staż pracy to możliwość otrzymania odprawy w kwocie 3-miesięcznego wynagrodzenia.
Odprawa pośmiertna dla rodziny
Odprawa pośmiertna należy się rodzinie zmarłego pracownika – małżonkowi, dzieciom, rodzicom oraz innym osobom, wobec których pracownik miał obowiązek alimentacyjny. Wysokość odprawy pośmiertnej również zależy od stażu pracy zmarłego.
Jeśli staż wynosi mniej niż 10 lat, rodzinie należy się odprawa w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia. Staż od 10 do 15 lat to prawo do 3-miesięcznego wynagrodzenia, a jeszcze dłuższa praca oznacza możliwość uzyskania aż 6-miesięcznego wynagrodzenia.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę – dłuższy staż to większa ochrona
Przy obliczaniu długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę także bierze się pod uwagę staż pracy, przy czym ważny jest okres zatrudnienia u danego pracodawcy. Po zmianach przepisów, jeśli pracodawca wcześniej zatrudniał kogoś na podstawie umów cywilnoprawnych, ten czas będzie się liczył do długości okresu wypowiedzenia.
Obecnie obowiązujące okresy wypowiedzenia:
- okres zatrudnienia krótszy niż 6 miesięcy – 2 tygodnie wypowiedzenia
- praca minimum 6 miesięcy, ale krótsza niż 3 lata – 1 miesiąc wypowiedzenia
- co najmniej 3-letnie zatrudnienie – 3 miesiące wypowiedzenia
Kto najwięcej zyska na zmianie przepisów o stażu pracy?
Największymi beneficjentami nowych przepisów będą osoby, które:
- przez wiele lat prowadziły działalność gospodarczą, a następnie przeszły na etat
- pracowały długo na umowach zlecenia u różnych zleceniodawców przed zatrudnieniem na umowę o pracę
- łączyły różne formy zatrudnienia – działalność, zlecenia i umowy o pracę
- pracowały za granicą przed podjęciem zatrudnienia w Polsce
Dla takich osób nowe przepisy mogą oznaczać nawet kilkunastoletni skok w stażu pracy – co przełoży się na wyższy urlop, dodatki stażowe i lepsze zabezpieczenie finansowe w przypadku zwolnienia czy przejścia na emeryturę.
Żeby skorzystać z nowych uprawnień, kluczowe będzie odpowiednie udokumentowanie wcześniejszych okresów zatrudnienia – zaświadczenia z ZUS, umowy cywilnoprawne, dokumenty potwierdzające prowadzenie działalności gospodarczej czy zatrudnienie za granicą.
Podcasty
Playlisty tematyczne
