Znani trenerzy na Instagramie oszukiwali fanów. UOKiK interweniuje

UOKiK "ściga" influencerów

Już od września 2021 roku prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów informuje, że treści sponsorowane na Facebooku, Instagramie czy TikToku publikowane przez influencerów mają być oznaczone w taki sposób, by nie budziły wątpliwości co do charakteru wpisu.

Prezes UOKiK, już w pierwszych komunikatach informował, że oznaczanie postów skrótowcami w języku angielskim takimi jak #ad (tłum. skrót od advertisement - reklama) czy używanie wyłącznie hashtaga #współpraca - nie jest wystarczające. Jednak wśród influencerów oraz reklamodawców wciąż zdarza się niewywiązywanie się ze swoich obowiązków - a są oni w świetle prawa przedsiębiorcami.

Przejrzystość informacji na temat postów sponsorowanych

- Upominaliśmy rynek od dawna o tym, aby reklamodawcy oraz sami influencerzy przejrzyście informowali o komercyjnym charakterze wpisów w mediach społecznościowych. Wskazywaliśmy określenia, które są niewystarczające i mogą tym samym wprowadzać odbiorców w błąd. Jeśli słowo "współpraca" tak bardzo przypadło twórcom do gustu, to powinni oni wówczas wyraźnie określać jej charakter np. jako komercyjna/reklamowa, aby nie pozostawiać swoim odbiorcom wątpliwości – informuje Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.

UOKiK wszczął cztery postępowania

Prezes UOKiK wszczął cztery postępowania przeciwko influencerom oraz reklamodawcom. Postawione zarzuty dotyczą nieprawidłowego oznaczania materiałów reklamowych w mediach społecznościowych. Spółce Olimp Laboratories, która zlecała influencerom promocję swoich produktów w mediach społecznościowych, został postawiony zarzut kryptoreklamy. Spółka zawierała z twórcami umowy, w których zobowiązywała się do zapłaty za publikację relacji oraz postów na Instagramie. Publikacje dotyczyły produkowanych przez nią suplementów diety i innych produktów. 

Firma Olimp Laboratories z zarzutem kryptoreklamy

Z korespondencji między spółką a influencerami wynika, że Olimp Laboratories namawiała ich do stosowania oznaczeń, które były niejasne i sprzeczne z zaleceniami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Influencerzy mieli oznaczać swoje posty tagami: #olimpad #nazwaproduktu.

- Stosowanie hashtaga składającego się z połączenia nazwy firmy z anglojęzycznym skrótem „AD” niewiele ma wspólnego z transparentnymi działaniami reklamowymi w internecie, zwłaszcza, że Olimp Laboratories w mailach do swoich partnerów biznesowych nawiązuje do "mocnego zainteresowania UOKiK poczynaniami influencerów na portalach Social Media" – stwierdził Prezes UOKiK.

Znani influencerzy z branży fitness z zarzutami od UOKiK

Zarzuty związane z nieprawidłowym oznaczaniem treści zostały postawione również trzem influencerom związanym z branżą fitness. Zarzuty niejednoznacznego oznaczania treści na Instagramie (zarówno tych zleconych przez Olimp Laboratories jak i innych reklamodawców) usłyszeli Katarzyna Dziurska, Katarzyna Oleśkiewicz-Szuba i Piotr Lisek. Twórcy, za wynagrodzeniem, w swoich wpisach promowali produkty różnych reklamodawców - nie oznaczając treści sponsorowanych w sposób zgodny z zaleceniami UOKiK.

Zaniedbanie i bezrefleksyjność współprac na linii influencer - reklamodawca

- Zebraliśmy materiały, które potwierdziły, że nieoznaczanie postów komercyjnych w sieci nie wynika z zaniedbań twórców, a wytycznych reklamodawców. To niedopuszczalne i nie zamierzamy tego tolerować. Za nieprawidłowe oznaczanie treści sponsorowanych odpowiedzialność ponieść może zarówno sam influencer, jak i reklamodawca, z którym współpracuje – poinformował Tomasz Chróstny.

- Influencerzy nie mogą bezrefleksyjnie robić tego, co im każe reklamodawca. Są przedsiębiorcami, co wiąże się nie tylko z wykonaniem usługi i otrzymywaniem wynagrodzenia, ale też z koniecznością przestrzegania obowiązków natury prawnej oraz dobrych obyczajów – dodał.

Na influencerów i reklamodawców mogą czekać kary

Wszczęte postępowania mogą zakończyć się nałożeniem kar za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów - w wysokości nawet do 10 % obrotu. Oprócz pilnowania właściwego oznaczania postów oraz treści sponsorowanych, influencerzy powinni pamiętać o innych obowiązkach ciążących na nich - jako na przedsiębiorcach. Chodzi między innymi o udzielanie urzędom wyjaśnień. Urząd kończy prace nad rekomendacjami dotyczącymi oznaczania materiałów reklamowych przez influencerów w mediach społecznościowych, które ułatwią przestrzeganie obowiązującego prawa.