Kredytobiorcy w obcej walucie zapłacą wyższe raty kredytów? EBC podjął decyzję

Europejski Bank Centralny podnosi stopy procentowe [Aktualizacja]

Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego zdecydowała o podwyżce stóp o 50 pb  z -0,5 pp. do zera. Podwyżka jest większa niż wynikało z zapowiedzi EBC przed miesiąca – wtedy anonsowano podniesienie stóp o 0,25 pb. Skala podwyżki jest jednak wynikiem coraz mocniejszej inflacji w strefie euro oraz rosnącej presji na osłabienie euro.  Zgodnie z zapowiedziami, od początku lipca EBC zakończył powiększanie swojego programu skupu aktywów - informuje Paweł Majtkowski, analityk rynków eToro w Polsce.

Podwyżka sposobem na walkę z inflacją

Podwyżka ma pomóc w walce z inflacją która w czerwcu w strefie euro wyniosła 8,6 proc. (dla porównania w Polsce było to 15,5 proc.). Między poszczególnymi krajami w strefie występują jednak znaczące różnice. Najwyższą inflację notują Estonia – 22 proc., Litwa – 20,5 proc., Łotwa – 19,2 proc. oraz Słowacja – 12,6 proc. Najniższa zaś jest na Malcie – 6,1 proc., we Francji – 6,5 proc. oraz w Finlandii – 8,1 proc.. Inflacja w Niemczech, największej gospodarce w strefie euro wynosi 8,2 proc - mówi.

EBC bardzo późno rozpoczyna swój cykl podwyżek stóp. Amerykański FED rozpoczął taki cykl w marcu br., a RPP – w październiku 2021. Opóźnienie jest związane ze znacznym strukturalnym zróżnicowaniem gospodarki strefy euro, co przekłada się na różnice w inflacji i wzroście gospodarczym. Walka z wysoką inflacją w części krajów mogłaby bowiem doprowadzić do silnej recesji w innych krajach. Stąd bardzo ostrożna polityka EBC.

Osłabienie euro powodem presji rynkowej

Jednak rynek wywierał ostatnio na EBC coraz mocniejszą presję, głównie poprzez znaczne osłabienie euro. 12 lipca przez chwilę za jedno euro płacono mniej niż za jednego dolara, co było sytuacja nienotowaną od prawie 20 lat. Przed decyzję o podwyżce euro nieznacznie się jednak umocniło i obecnie 1 euro kosztuje 1,02 dolara. Podwyżka stóp może pomóc w ustabilizowaniu kursu euro.

Co to oznacza dla krajów objętych strefą euro?

Podwyżka stóp będzie tez oznaczać wyższe kosztu obsługi długu przez kraje strefy euro. EBC zdecydowało się wdrożyć program, który ma zapobiegać fragmentacji, czyli znacznemu zróżnicowaniu oprocentowania obligacji między krajami. To pomoże obniżyć koszty obsługi długu przez kraje postrzegane jako bardziej narażone na ryzyko recesji i jej skutków. W strefie euro, najmniej za swoje obligacje płacą obecnie Niemcy – 1,29 proc., a najwięcej, pogrążeni w kolejnym kryzysie politycznym, Włosi – 3,69 proc - wskazuje Paweł Majtkowski.

Ostatnia podwyżka - ponad dekadę temu

Od marca 2016 roku stopa procentowa podstawowych operacji refinansowych EBC utrzymywała się na poziomie 0 % - w okolicach zera byłaod 8 lat. Ostatnia podwyżka głównej stopy procentowej miała miejsce w lipcu 2011 roku. Stopa oprocentowania depozytów EBC wynosi -0,5% - ujemna jest od czerwca 2014 roku a zmieniana nie była od września 2019 roku. W przypadku decyzji o podniesieniu stóp procentowych o 50 punktów bazowych jej poziom byłby najwyższy od jesieni 2013 roku.

Oczekiwania rynkowe i przewidywania ekspertów

Oczekiwania rynkowe dotyczące wysokości podwyżki oscylują w okolicy 25 punktów bazowych, natomiast według doniesień Bloomberg czy Reutersa Europejski Bank Centralny może rozważać podwyżkę w wysokości nawet 50 punktów bazowych. Takie doniesienia wywołały impuls do poprawy postrzegania oraz notowań waluty euro.

"Dlatego teraz dotrzymanie wcześniej danego słowa i powstrzymanie się przed podwyżką o 50 punktów bazowych może wywołać rozczarowanie. Dominujące dziś założenie, że stopy w Eurolandzie (określenie krajów posługujących się wspólną walutą euro) wzrosną o 2 punkty procentowe  w rok, można porównać do bardzo wysoko zawieszonej poprzeczki. Łatwo o jej strącenie, co dla euro oznaczałoby ponowne tarapaty "– komentuje Bartosz Sawicki, analityk Cinkciarz.pl.

Szefowie banków centralnych są na "tak"

W przypadku podwyżki o 50 punktów bazowych, za przyczynę takiej decyzji można będzie uznać pogorszenie sytuacji inflacyjnej w krajach europejskich. Ponadto Christine Lagarde prezes Europejskiego Banku Centralnego podczas forum odbywającego się w Sintrze (Portugalia) mówiła o tym, że możliwe jest odejście od stopniowych podwyżek w mniejszych krokach (tzw. gradualizmu) jeśli dojdzie do odkotwiczenia oczekiwań inflacyjnych lub znaczącej utraty potencjału gospodarki - czytamy na Business Insider. Swoje poparcie dla ewentualnej podwyżki stóp procentowych o 50 punktów bazowych wyrazili wcześniej szefowie banków centralnych Litwy, Łotwy oraz Austrii.

Niejednorodna strefa euro i kwestia krajowego zadłużenia

Jednym z największych problemów EBC jest fragmentacja rynku obligacji. W związku z tym podczas podejmowania decyzji związanej z podniesieniem stóp procentowych EBC musi wziąć pod uwagę trudniejszą sytuację budżetową niektórych krajów - zwłaszcza tych najbardziej zadłużonych - jak Włochy czy Grecja. Musi zadbać również o to, by polityka finansowa odpowiadała potrzebom niejednorodnej strefy euro.

– Innymi słowy, EBC będzie łagodzić skutki uboczne podwyżek stóp, by nie stawały się one nieproporcjonalnie ciężkim balastem dla najsłabszych organizmów gospodarczych i najbardziej zadłużonych rządów. Jeśli inwestorzy ocenią, że bank centralny hamuje swoje zapędy w podnoszeniu stóp ze względu na sytuację na rynkach obligacji, będzie to kolejny cios w postrzeganie wspólnej waluty – wskazuje ekspert Cinkciarz.pl.

Wzrost euro i dolara i umocnienie złotego

Doniesienia o rozważanej przez Europejski Bank Centralny podwyżce o 50 punktów bazowych spowodowały wzrost notowań amerykańskiego dolara i euro oraz umocnienie złotego i walut w naszym regionie.

– Pomimo ostrego wzrostu kursu EUR/USD z okolic parytetu do 1,0250, jest jeszcze za wcześnie, by ogłaszać koniec prymatu dolara nad euro. Biorąc pod uwagę, że euro i złoty jadą na tym samym wózku, spadek kursów walut z ostatniego tygodnia, szczególnie wyraźny w przypadku kursu dolara i franka (o 2-3 proc.), może okazać się nietrwały, a złoty ponownie zagrożony – ocenia analityk Cinkciarz.pl.

Kredyt w euro - ilu Polaków się na niego zdecydowało?

Czwartkowa podwyżka będzie istotna dla polskich kredytobiorców, którzy zdecydowali się na zaciągnięcie kredytu w euro. Zgodnie z danymi Biura Informacji Kredytowej takich osób jest około 140 000. Na koniec kwietnia czynnych umów kredytów hipotecznych zaciągniętych w euro było ponad 77 300 - na takie kredyty zaciągają głównie osoby w związkach małżeńskich. 

Kredytobiorco - przygotuj się na podwyżkę

Kredyty mieszkaniowe w euro są oprocentowane na bazie trzymiesięcznej stawki EURIBOR. Na początku 2022 roku wynosiła -0,6% - aktualnie wzrosła do poziomu 0,05%. Zgodnie z wyliczeniami opublikowanymi przez Business Insider w przypadku kredytu zaciągniętego na 300 000 na 25 lat - rata wzrosłaby z 1 195 do 1 280.

W rzeczywistości wzrost raty będzie niższy. Powodem tego jest fakt, że obliczenia dotyczą aktualnej sytuacji - hipoteki w euro były udzielane głównie w latach 2008-2012. Przez 10/14 lat kredytobiorcy zdążyli spłacić już część zadłużenia a "wrażliwość" ich rat na wzrost stóp procentowych jest niższa niż aktualnie udzielanych kredytów.