Żyjemy w wyjątkowo trudnych ekonomicznie czasach, bowiem rosnące ceny surowców, potęgowane przez budzące się do życia po pandemii gospodarki, napędzają inflację. Na to teraz nakłada się konflikt wywołany przez Władimira Putina i reperkusje z nim związane. Jak tłumaczą eksperci, przy zwiększonym popycie i ograniczonej podaży surowców, nie ma szans, żebyśmy wyszli szybko z potężnego kryzysu ekonomicznego, który nadchodzi.
Dość przypomnieć, że według Eurostatu, kraje UE sprowadziły z Rosji 166,2 mld gazu, a Rosja jest największym dostawcą węgla do Europy. Import węgla do Unii Europejskiej wzrósł o 55,8 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim, do 10,8 mln ton. Z tego aż 43,2 proc. dostarczyła Rosja. Rosyjska ropa to 25,4 proc. dostaw do Unii Europejskiej. Jeżeli Zachód uderza sankcjami w Rosję, Kreml w odpowiedzi wykorzysta swoje atuty, bezlitośnie wykorzystując aktualnie bardzo trudną sytuację ekonomiczną europejskich gospodarek.
ZOBACZ TEŻ: Wojna na Ukrainie. Pilna odezwa Putina do Rosjan! [RELACJA NA ŻYWO]
Jakie sankcje zostały dotychczas ogłoszone?
Lista sankcji ogłoszona przez USA, Unię Europejską i Wielką Brytanię wydaje się bardzo długa. Jednak podobnie jak to miało miejsce w roku 2014, w większości są to sankcje, które nie odbiją się istotnie na rosyjskiej gospodarce. Część z nich jest wręcz symboliczna - jak unijne sankcje na członków Dumy czy też amerykański zakaz inwestycji w regionach kontrolowanych dotychczas przez separatystów. Największy konkret to wstrzymanie certyfikacji dla Nord Stream 2 przez Niemcy, jednak nie oznacza to całkowitego porzucenia projektu, więc zobaczymy na jak długo starszy tu woli politycznej. Mamy sankcje na banki, ale są to jak na razie banki pomniejsze, takie jak Bank Rossiya, Promsvyazbank, IS Bank, General Bank oraz BlackSea Bank.
Największe tuzy, takie jak Sberbank czy VTB zostały oszczędzone i notowania ich akcji już rosną. Ograniczony został dostęp dla rosyjskiego rządu i instytucji finansowych do rynków finansowych, ale prawda jest taka, że przy niewielkim długu nie jest to zbyt duży cios dla Moskwy. Tak naprawdę to na razie tyle, z rzeczy, które mogą być jakkolwiek istotne i nic dziwnego, że rynek odetchnął z ulgą. Inwestorzy traktują to bowiem jako powtórkę z roku 2014, kiedy to zbyt mało istotne sankcje pozwoliły Rosji zatrzymać swoje „zdobycze” i jednocześnie nie doszło do większych walk, a rynki mogły przejść do innych tematów.
Jakie sankcje potencjalnie wchodzą w grę?
Dość powiedzieć, że jeśli Zachód chce powstrzymać Putina, będzie musiał wytoczyć cięższe działa. Takie, które niestety rykoszetem uderzą także w rodzime gospodarki. Wydaje się, że do tej pory liderzy niechętnie patrzyli na bardziej bolesne sankcje. O czym zatem mówimy? Oczywiście największym uderzeniem w Rosję byłoby wstrzymanie importu surowców energetycznych.
Unia obawia się raczej, że to Moskwa wstrzyma całkowicie dostawy gazu, jeszcze bardziej windując ceny energii w Europie. Z tego samego powodu jest bardzo duża niechęć do odłączenia Rosji od systemu rozliczeń SWIFT. W USA mówi się o zakazie sprzedaży technologii rosyjskim firmom, jednak tu z pomocą Moskwie mogłyby po cichu przyjść Chiny. Wreszcie, sankcje mogą zostać rozszerzone na największe banki, jednak tu Zachód obawia się o straty na swoich inwestycjach w Rosji. Jak zatem widać, jakiekolwiek kroki, które uderzą mocniej w Moskwę będą bolesne także dla Zachodu i właśnie dlatego Putin jest obecnie tak pewny siebie.
Zdaniem Przemysława Kwietnia, głównego ekonomisty XTB, Europa nie może nagle wstrzymać importu surowców energetycznych z Rosji, ale kraje NATO mogą prowadzić politykę energetyczną, która będzie Rosji szkodzić, a nie jej pomagać.
Należy zwrócić uwagę na to, jak bardzo spadły wpływy Moskwy z tego źródła w latach 2015-17, co było niepomiernie bardziej bolesne, niż jakiekolwiek sankcje nałożone po aneksji Krymu. Z czego to wynikało? Przede wszystkim z ekspansji sektora łupkowego w USA, który zmienił światowy bilans na rynku ropy i pozbawił OPEC i Rosję możliwości windowania cen surowców. Niestety teraz OPEC+ (bo tak nazywa się umowę kartelu z Rosją i kilkoma pomniejszymi producentami) tę moc sprawczą odzyskał. Warto wskazać, że polityka klimatyczna na dłuższą metę powinna być dla Rosji niekorzystna, ale na krótką metę ją wspiera, ponieważ prowadzi do ograniczenia wydobycia surowców w USA i większego zapotrzebowania na gaz w Europie. Idąc tym tropem, na dłuższą metę Ukrainy może już nie być - uważa Kwiecień z XTB.
Potrzebne myślenie długoterminowe
Co zatem należy zrobić? USA powinny wspierać wydobycie ropy przede wszystkim u siebie, ewentualnie u krajów sojuszniczych (Meksyk, Brazylia) oraz doprowadzić do jak najszybszego porozumienia z Iranem. Z kolei Europa powinna podjąć drastyczne kroki idące w kierunku uniezależnienia się od rosyjskiego gazu. Nie można nakładać skutecznych sankcji na Moskwę wyłączając politykę energetyczną i obecna sytuacja pokazuje to jak na dłoni. Bez tego tereny obecnie zajęte już przez Rosję mogą nie zaspokoić jej apetytu, a groźba dalszej eskalacji wisieć będzie nad rynkami i nakładać presję na wzrost cen paliw, za co i tak zapłacimy.
Lista sankcji nałożonych na Rosję
USA
- sankcje przeciwko dwóm ważnym dla Kremla rosyjskim bankom: Wnieszekonombank (WEB) i Promswiazbank (PSB)
- sankcje wobec 42 kontrolowanych przez powyższe banki podmiotów
- restrykcje na wszelki obrót rosyjskimi obligacjami wyemitowanymi od marca bieżącego roku również na rynku wtórnym
- dodatkowe sankcje personalne przeciwko synom osób z otoczenia Władimira Putina: szefa Federalnej Służby Bezpieczeństwa Aleksandra Bortnikowa, zastępcy szefa kancelarii prezydenta Siergieja Kirijenki oraz byłego premiera i szefa Służby Wywiadu Zagranicznego Michaiła Fradkowa
Unia Europejska
- wstrzymanie handlu pomiędzy Unią Europejską i separatystycznymi republikami
- ograniczenie zdolności Rosji do pozyskiwania kapitału na europejskich rynkach finansowych
- zamrożenie aktywów i zakaz wydawania wiz dla 351 parlamentarzystów Dumy Państwowej Rosji, którzy zaaprobowali uznanie separatystycznych republik na Ukrainie
- sankcje wobec 27 osób i podmiotów podważających i zagrażających integralności terytorialnej, suwerenności i niepodległości Ukrainy
- wstrzymanie certyfikacji dla gazociągu Nord Stream 2
Wielka Brytania
- sankcje ekonomiczne przeciwko pięciu rosyjskim bankom (Rossija Bank, IS Bank, General Bank, PSB, Black Sea Bank)
- restrykcje wobec trzech rosyjskich oligarchów (Giennadij Timczenko, Igor Rotenberg, Boris Rotenberg) - zamrożenie ich aktywów na Wyspach oraz zakaz wjazdu do Wielkiej Brytanii
- zakaz dla brytyjskich firm prowadzenia z nimi jakichkolwiek interesów
Kanada
- zakaz finansowych relacji z Doniecką oraz Ługańską Republiką Ludową
- zakaz zakupu przez obywateli Kanady rosyjskich papierów wartościowych
- sankcje ekonomiczne wobec rosyjskich banków
- sankcje wobec rosyjskich parlamentarzystów, którzy głosowali za uznaniem samozwańczych republik na Ukrainie
Niemcy
- wstrzymanie certyfikacji dla gazociągu Nord Stream 2
Japonia
- zakaz emisji rosyjskich obligacji
- zamrożenie aktywów należących do przedstawicieli rosyjskich elit
Australia
- sankcje wobec przedstawicieli rosyjskich elit odpowiedzialnych za agresję wobec Ukrainy
Źródło: XTB, rmf24.pl
Podcasty
Playlisty tematyczne
